DEVAM: 26- HİÇ KİMSE
HİÇ BİR KİMSENİN GÜNAHINDAN DOLAYI MUAHAZA EDİLMEZ, BAB!
حدّثنا
مُحَمَّد
بْنُ عَبْد
الله بْنِ
عُبَيْدَ
بْنِ عَقِيلٍ.
ثنا عَمْرُو
بْنُ عَاصِمٍ.
ثنا أَبُو
العَوَّامِ
القَطَّانُ،
عَنْ
مُحَمَّد
بْنِ
جُحَادَةَ،
عَنْ زِيَادِ
بْنِ
عَرَقَةَ،
عَنْ
أسَامَةَ
بْنِ شَرِيكٍ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ
اللّهِ صلى
الله عليه
وسلم:
((لا
تَجْتِى
نَفْسٌ عَلَى
أُخْرَى)).
في الزوائد:
إسناده صحيح.
مُحَمَّد
بْنِ عَبْد
الله، ذكره
ابن حبان في
الثقات. وقال
النسائيّ:لا
بأس به وأبو
العوَّام
القطّان، اسمه
عمران بْنِ
داود، وثقه
الجمهور.
وباقي رجال
الإسناد على
شرط الشيخين.
Usâme bin Şerik
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: «Hiç bir şahıs, başka bir şahsın günahından sorumlu
tutulamaz.»
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedi sahihtir. Ravi Muhammed bin Abdillah'ı İbn-i
Hibban sika zatlar arasında anmıştır. Nesai de onun rivayetinde bir beis
Olmadığını söylemiştir. Ebü'l-Avvam el-Kattan'ın adı İmran bin Davud'dur.
Cumhur onun sika olduğunu söylemiştir. Senedin kalan ravileri de Buhari ile
Müslim'in şartları üzerinedirler.
AÇIKLAMA: Bu babm ilk hadisini Tirmizi de rivayet etmiştir. Diğer hadisler Zevaid
türündendir. Ebu Davud 2671 nolu el-Haşhaş (r.a.)'ın hadisinin bir benzerini
Ebu Rimse (r.a.)'den merfü olarak rivayet etmiştir .
Hadislerde
geçen ve cinayet masdanndan yapılan fiiller cinayet işleme manasına değil de
işlenen cinayetin müahaza edilme ve sorumlu tutulma manasına yorumlanmıştır.
EI-Mirkat'ta böyle açıklama yapılmıştır.
Sindi de ilk
hadisin açıklaması bölümünde: Yani baba ve oğulun her birisinin işlediği
cinayet kendi şahsım ilgilendirir, birisinin işlediği suçtan dolayı diğeri
sorumlu tutulamaz ve müahaza edilemez. Hadislerden kasdedilen mana şu olsa
gerek: Günah ve kısas konusunda herkes kendi şahsından sorumludur. Kimsenin
işlediği günah başkasına yüklenemez ve kimsenin müstehak olduğu kısas cezası
başkasına yükletilemez. Baba ile oğul bile birbirlerinin günahından dolayı müahaza
edilemez ve bunlardan birisinin müstehak olduğu kısas cezası diğerine tatbik
edilemez. Ama diyetler böyle değildir. Kişinin işlediği cinayetin diyeti bazen
yakınlarından tazmin ettirilir, demiştir.
En-Nihaye'dB de
şu bilgi verilmiştir: Cinayetten maksad dünyada ve ahirette azab veya kısası
gerektiren suç ve günahlardır. Yani kişi, yakınlarının veya. uzaklanmn işlediği
günah ve suçlardan müahaza edilmez ve sorumlu tutulmaz. Birisi bir suç veya
günah işlerse diğeri bundan mes'ul değildir.
Ebu Davud'un
Ebu Rimse (r.a.)'den rivayet ettiği hadisin sonunda; Resul-i Ekrem (s.a.v.)
buyurduğu hadisi teyiden; ''Ve günah yüklü hiç kimse başkasının günahını
yüklenmez'' ayetini okumuştur. (En'am 164, İsra 15 ve Fatır 18)