DEVAM: 41- BİAT BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ رُمْحٍ.
أَنبَأَنَا اللَّيْثُ
بْنُ سَعْدٍ،
عَنْ أَبِي
الزُّبَيْرِ،
عَنْ
جَابِرٍ؛
قَالَ: جَاءَ
عَبْدٌ فَبَايَعَ
البَّبيَّ
صلى الله عليه
وسلم عَلَى
الهِجْرَةِ.
وَلَمْ
يَشْعُرِ
النَّبِيُّ
صلى الله عليه
وسلم أَنَّهُ
عَبْدٌ.
فَجَاءَ
سَيِّدُهُ
يُرِيدُهُ.
فَقَالَ
البَّنِيُّ
صلى الله عليه
وسلم
((بِغْنِيِه))
فَشْتَرَاهُ
بِعَبْدَيْنِ
أَسْوَدَيْنِ.
ثُمَّ لَمْ
يُبَايِعْ
أَحَداً
بَعْدَ
ذلِكَ،
حَتَّى
يَسْأَلَهُ
أَعَبْدٌ
هُوَ؟
Câbir (r.a.)'den;
Şöyle demiştir: Bir köle gelip hicret etmek üzere Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'e biat etti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onun köle olduğunu
bilmiyordu. Sonra kölenin efendisi gelip onu istedi. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem), efendisine: Bu köleyi bana sat, buyurdu ve onu iki siyah
köle karşılığında satın aldı. Bu olaydan sonra Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) (biat için gelen) herhangi bir kimseye köle olup olmadığını sormadıkça
onun biatim kabul etmedi.
AÇIKLAMA: Bu hadtsi Müslim, Tirmizi ve Nesai de rivayet etmişler. Nevevı bu hadisin
şerhinde özetle şu bilgiyi verir: "Hadiste sözü e(lilen köle sahibinin ve
kölesine karşılık olarak aldığı siyah kölelerirı müslüman kişiler olması
muhtemeldir. Bunların üçünün kafir kimseler olmasi. da muhtemeldir. Çünkü
bilindiği gibi müslüman köleyi kafir köle karşılığında satmak müslüman bir
kimse için caiz değildir.
Hicret etmek
üzere Peygamber (s.a.v.)'e biat eden köleye sahib çıkarak, bu benim kölemdir
diyen adamın iddiasını ya şahidlerle veya kölenin itirafıyla isbatlaması
gereklidir. Hatta köle oldUğU iddia edilen kimse hür olduğunu söyledikten sonra
ifadesini değiştirerek köle olduğunu itiraf etse onun son itirafı geçerli
sayılamaz. Ancak efendisi onun köle olduğunu şahidlerle isbatlarsa o zaman
köleliğine hükmedilir.
Hadisten
çıkarılan diğer bir hüküm de bir köleyi iki köle karşılığında satmanın
caizliğidir. Satılan ve satın alınan köleler peşin olarak teslim ve tesellüm
edilirse bu akid alimlerin icmaı ile sahihtir. Hayvanların alım satımı da
böyledir. Yani bir koyun iki koyuna karşılık satılabilir. Bu takdirde satılan
ve satın alınan koyunların derhal teslim ve tesellümü yapılacaktır. Eğer bir
adam bir köleyi iki köleye veya bir deveyi iki deveye karşılık vadeli olarak
satarsa bu tür satış EBu Hanife ile Kufe alimlerine göre caiz değildir. Şafii
ve cumhura göre caizdir. Bu mes'ele hakkında başka görüşler de vardır."
Hadisten
çıkarılan bir başka hüküm de şudur: Bir kimse emir'e müracaatla hicret etmek
üzere biat etmek istediğinde. emir o kimsenin köle mi hür mü olduğunu bilmediği
takdirde önce bu durumu soracak. Eğer adam köle olduğunu söylerse, emir onun
biatını kabul etmeyecek. Şayet hür olduğunu söylerse o zaman biatı kabul
edilecek. Tuhfe yazarı bu hükmü beyan etmiştir.