11- CELLALE (YANİ DIŞKI
YİYEN HAYVAN) ETİNİ YEMENİN YASAKLlĞI BABI
حدّثنا
سُوَيْدُ
بْنُ سَعِيدٍ.
حدّثنا ابْنُ
أَبِي
زَائِدَةَ،
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ إِسْحَاقَ،
عَنِ ابْنِ
أَبِي
نَجيِحٍ،
عَنْ مُجَاهِدٍ،
عَنِ ابْنِ
عُمَرَ؛
قَالَ: نَهَى
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم عَنْ
لُحُومِ الْجَلاَّلَةِ
وَأَلْبَانِهَا.
İbn-i Ömer
(r.a.)'dan rivayet edildiğine göre: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem),
cellâle (yâni dışkı yiyen hayvan) etlerini ve sütlerini yasaklamıştır.
AÇIKLAMA: Bu hadisi Tirmizi ve Ebü Davud da rivayet etmişlerdir. Avnü'l-Mabüd
yazarı bu hadisin şerhinde özetle şu bilgiyi verir: CelUıle: Dışkı yiyen
hayvandır. Deve, sığır, da var, tavuk ve eti yenen diğer hayvanların hepsi bu
hükme tabidir. Bunlardan dışkı yiyenin eti yenmez. İbn-i Haz m, cellale'nin
dört ayaklı hayvanlara mahsus olduğunu iddia etmiştir.
Bir kavle göre;
bir hayvanın yemininin çoğu necaset, yani pislik olursa, cellale sayılır. Şayet
yeminin ekserisi temiz ise ceIIale sayılmaz. Nevevi, Tashihü't-Tenbih'te bu
görüşü beyan etmiş ise de er-Ravda'da Rafii'ye uyarak: Sıhhatli olan görüş
şudur ki:
Bir hayvanın
eelhile sayılmasi, onun yeminin ekserisinin temiz veya pis olmasına bağlı
olmamasıdır. Önemli olan husus onun rayıhası ve bozulmasıdır. Eğer hayvanın
etinin veya et suyunun kokusu veya tadı ya da rengi bozulursa cellale sayılır,
demiştir.
Hattabi de:
Cellale, yani dışkı yiyen hayvan etini yemek ve sütünü içmek husüsunda alimler
ihtilaf etmişlerdir. Şöyle ki:
Re'y ehli,
Şafii ve Ahmed bin Hanbel, cellale hayvanin etini yemeyi ve sütünü içme yi
mekruh görmüşler ve: Böyle bir hayvan birkaç. gün hapsedilip sırf temiz yemle
beslenmedikçe yenmez. Şayet dediğimiz gibi hapsedilip eti güzelleşinceye kadar
temiz yemle beslendikten sonra bOğazlanırsa etini yemekte ve sütünü içmekte bir
be is yoktur, demişlerdir.
Bir hadiste
rivayet edildiğine göre, dışkı yiyen sığırın, kırk gün hapsedilip sırf temiz
yemle yemlendikten sonra eti yenilir. İbn-i Ömer (r.a.) da: Tavuk üç gün hapsedilip
(ve bu sürece sırf temiz yemle besledikten) sonra kesilir, demiştir.
İshak bin
Rahuveyh: Dışkı yiyen hayvanın eti güzel yıkandıktan sonra yenilmesinde bir
sakınca yok, demiştir.
Hasan-i Basri
de böyle bir hayvanın etini yemekte bir beis görmemiştir. Malik bin Enes de
Hasan-i Basri gibi söylemiştir, der.
İbn-i Reslan da
Şerhü's-Sünen'de: Dışkı yiyen hayvanı hapsetmek için tayin edilmiş bir süre
yoktur. Bazı alimler bu sürenin deve ve sığır için kırk gün, koyun ve keçi nevi
için yedi gün ve tavuk cinsi için üç gün olduğunu söylemişler. EI-Mühezzeb ve
et-Tah- . rir'de bu görüş seçilmiştir, diye bilgi verir.
Dışkı yiyen
hayvanın yanii deve, inek, koyun ve keçinin sütünün temiz olup olmadığı
husüsunda ihtila! vardır. Cumhüra göre temizdir, yani içilebilir. Çünkü şer 'an
pis sayılan kan hayvanın vücüdunda ete ve süte dönüşüp temizlenir. Hayvanın
yediği pislik de onun vücüdunda kana, sonra ete ve süte dönüşmüş olur.