6- AV (VURULUP DA) BİR
GECE BULUNAMAZ, BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ يَحْيَى.
حدّثنا عَبْدُ
الرَّزَّاقِ.
أَنْبَأَنَا
مَعْمَرٌ عَنْ
عَاصِمٍ،
عَنِ
الشَّعْبِيِّ،
عَنْ عَدِيِّ
بْنِ
حَاتِمٍ؛
قَالَ: قُلْتُ:
يَا رَسُولَ
اللهِ!
أَرْمِي
الصَّيْدَ فَيَغِيبُ
عَنِّي
لَيْلَةً؟
قَالَ ((إِذَا
وَجَدْتَ
فِيهِ
سَهْمَكَ، وَلَمْ
تَجِدْ فِيهِ
شَيْئاً
غَيْرَهُ،
فَكُلْهُ)).
Adîy bin Hatim
(r.a.)'den; Şöyle demiştir: Ben bir kere: Yâ Resûlallah! Ben av'a (ok) atarım
da av'ı bir gece bulamam? dedim. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
buyurdu ki: Sen av'da kendi okunu bulduğun ve onun vücûdunda (ölümüne sebeb
olabilecek) başka bir şey (in izini) bulamazsan onu ye, buyurdu.
AÇIKLAMA: Bu hadisin benzerini Buhari, Müslim, Tirmizi , Ebu Davud, Nesai, Ahmed ve
Tahavi de rivayet etmişlerdir, Ebu Davud'un rivayetine göre Resul-i Ekrem
(s.a.v.) :
"Sen
Allah'ın ismini anarak okunu (ava) atıpda onu ertesi gün bulduğun zaman onu su
içinde bulmazsan ve onun vücudunda okundan başka (ölümüne sebeb olabilecek) bir
iz bulmazsanconu ye," buyurmuştur.
Bu hadis,
avcının akla vurup da sonradan ölü olarak ele geçirdiği av hayvanını suyun
dışında ve vücudunda okundan başka ölü-'
me sebeb
olabilecek başka bir ize rastlamazsa o avı yiyebileceğine delalet eder.
Ahmed' in
meşhur kaviine. Şafii ve Malik'den rivayet edilen bir görüşe göre bu alimler
böyle hükmetmişlerdir.
Hanefiler'e
göre yukarda anlatılan durumda ele geçirilen avın helalolması aşağıdaki
şartları gerçekleşmesine bağlıdır:
1. Avcının o
avı su içinde bulmaması,
2. Avcının onun
vücudunda attığı aktan başka ölüme sebeb olabilecek bir şeyin izine
rastlamaması,
3. Avcının
zaruri bir mazeret olmaksızın avı aramayı ihmal etmemesi.
Nevevi: Yukarda
durumu anlatılan av su içinde ölü olarak bulunduğu takdirde alimlerin ittifakı
ile haramdır, der. Çünkü vurulan avın aldığı yaradan değil de suda boğulmak
suretiyle ölmüş olması muhtemeldir.
Hattabi: de: Şer-i
Şerif bir takım şartlar dahilinde bir şey'e ruhsat ve izin vermiş, yani hel al
kılmış ise o şartlara riayet etmek gerekir. Koşulan şartlardan biri
gerçekleşmeyince helalolma hükmü kalkar ve haramlık hükmü gelir. Bir av
hayvanı, ok gibi keskin ve yaralayıcı bir şeyle vurulup öldürüldüğü zaman helal
sayılır. Vurulan av hayvanı kayıb olup sonradan su içinde bulunursa veya
bulunduğunda ölümüne sebeb olabilecek başka bir şeyin izine rastlanılırsa, onun
atılan akla öldüğü kesinlik kazanamaz ve bu yüzden helal sayılmaz, der.