DEVAM: 9- BALıKLARI VE
ÇEKİRGELERİ AVLAMAK BABI
حدّثنا
أَحْمَدُ
بْنُ مَنِيعٍ.
حدّثنا سُفْيَانُ
بْنُ
عُيَيْنَةَ
عَنْ أَبِي
سَعِيدٍ ((سَعْدٍ))
الْبَقَّالِ،
سَمِعَ
أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ
يَقُولُ: كُنَّ
أَزْوَاجُ
النَّبِيِّ
صلى الله عليه
وسلم يَتَهَادَيْنَ
الْجَرَادَ
عَلَى
الأَطْبَاقِ.
في الزوائد:
في إسناده أبو
سعيد البقال،
واسمه سعيد
بْنُ
المرزبان
العبسيّ
الكوفيّ وهو ضعيف.
Enes bin Mâlik
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
zevceleri çekirgeleri tabaklar üstünde birbirlerine hediye ederlerdi.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedinde Ebü Said el-Bakkal bulunur. Bu zatın ismi
Said bin el-Merziban el-Ab esi el-Küfi'dir, zayıf bir ravidir.
AÇIKLAMA: İbn-i Ömer (r.a.)'ın hadisi Zevaid nevinden olup Darekutni ve Ahmed
tarafından da rivayet edilmiştir. Onların rivayet ettikleri metin biraz uzun
olup meali şöyledir:
"Biz'e
(mü'minler) iki ölü hayvan'ın ve iki kan'ın yenilmesi helal kılındı: (Bunlar)
Balık, çekirge, karaciğer ve dalak (tır):' Selman (r.a.)'ın hadisini Ebu Davud
da rivayet etmiştir.
Bu hadiste
Resül-i Ekrem (s.a.v.), çekirgelerin Allah'ın askerlerinin ekseriyetini teşkil
ettiğini buyurmuştur. Avnü'l-Mabüd yazarının el-Kari'den naklen beyanına göre
maksad, Allah'ın kuşlardan olan askerlerinin ekserisinin çekirge olduğunu
belirtmektir. Çünkü bilindiği gibi melekler bütün yaratıklardan fazladır. Allah
Teala bir kavme gazab ettiği zaman onların başına çekirgeleri musallat eder.
Çekirgeler onların ekinlerini, sebze ve meyvelerini yiyip kıtlık meydana
getirir. O kavim böylece hak ettiği cezayı bulur.
Bu hadiste
Resul-i Ekrem (s.a.v.), "Çekirgeyi yemem, haram da etmem"
buyurmuştur. Bu ifade O'nun çekirge etinden tiksindiğini ifade eder. Lakin Ebu
Davud'un bir rivayetinde bu hadis mürseldir. Diğer taraftan Buhari, Müslim,
Tirmizi, Ebu Davud ve Nesai'nin rivayet ettikleri bir hadiste; "Abdullah
bin Ebi Evfa (r.a.) mealen şöyle der: Biz Resülullah (s.a.v.)'in beraberinde
altı veya yedi savaşta bulunduk, O'nunla beraber çekirge yedik."
İbn-i Ebi
Evfa'nın hadisi ve benzeri hadisler daha kuvvetli bulunduğundan dolayı
çekirgenin balık gibi yenmesinin helallığı hususunda icma vardır.
Nevevi;
Müslümanlar çekirgenin yenilmesinin helallığı hakkında icma etmişlerdir. Ebu
Hanife, Şafii, Ahmed ve Cumhur demişler ki: Çekirge kim tarafından tutulursa
tutulsun, kendi kendine ölsün veya boğazlanmak suretiyle öldürülsün veya başka
şekilde öldürülsün mutlaka helaldır. Ahmed bir rivayetinde ve Malik meşhur
kavIinde demişler ki: Çekirge kendi kendine ölürse veya bir kab içinde ölürse
yenmez. Fakat herhangi bir şekilde öldürülürse yenir, diye bilgi vermiştir.
İbn-i Ömer
(r.a.)'ın hadisinden çıkan diğer bir hüküm de ölü balığın helal olduğudur.
Balık ve diğer deniz hayvanları ile ilgili geniş bilgi 386 - 388 nqlu
hadislerin izahı -bölümünde verildiği için bunu tekrarlamaya gerek yoktur .