DEVAM: 15- SIRTLAN (IN
ETİNİN YENİP YENMEYECEĞİNE DAİR HADİSLER) BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. حدّثنا
يَحْيَى بْنُ
وَاضِحٍ،
عَنِ ابْنِ إِسْحَاقَ،
عَنْ عَبْدِ
الْكَرِيمِ
بْنِ أَبِي
الْمُخَارِقِ،
عَنْ
حِبَّانَ
بْنِ جَزْءٍ،
عَنْ
خُزَيْمَةَ
بْنِ جَزْءٍ؛
قَالَ: قُلْتُ:
يَا رَسُولَ
اللهِ! مَا
تَقُولُ فِي
الضَّبُعِ؟
قَالَ ((وَمَنْ
يَأْكُلُ
الضَّبُعَ؟)).
Huzeyme bin Cez'
(r.a.)'den; Şöyle demiştir: Ben (bir kere): Yâ Resulallah! Sırtlan hakkında ne
buyurursunuz? dedim. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Sırtlanı kim
yiyer? buyurdu.
AÇIKLAMA: ibn-i Ebi Ammar (r.a.)'ın hadisini Tirmizi. Ebu Davud. Nesai. İbn-i
Hibban ve Beyhaki de rivayet etmişlerdir. Tirmizi bu hadisin hasen - sahih
olduğunu söylemiştir. Bu hadise göre sırtlan av hayvanı sayılır ve eti yenir.
Huzeyme
(r.a.)'ın hadisini Tirmizi de rivayet ederek, senedinin kuvvetli olmadığını
söylemiştir. Çünkü ravi Abdülkerim bin Ebi'l-Muharik zayıftır. Bu hadise göre
ise sırtlanın eti yenmez.
ALİMLERİN
GÖRÜŞLERİ:
Avnü'l-Mabüd
yazarı bu babın ilk hadisinin izahı bölümünde -özetle şöyle der:
"Bu hadis,
sırtlanın etini yemenin helal olduğuna delalet eder.
Şafii ve Ahmed
bu hadisle amel etmişlerdir. Şafii: Halk
öteden beri Safa ile Merve arasında sırtlan etini satagelmişler ve yemişlerdir.
Kimse onlara itiraz etmemiştir. Arablar da onun etini güzel kabul edip
övmüşlerdir, der.
Alimlerin
ekserisi ise sırtlanın etini haram sayarak: Sırtlan Sebu'. yani azı dişi olup
et yiyen yırtıcı hayvanlardandır. Resul-i Ekrem (s.a.v.) de azı dişi olan
Sebu', yani yırtıcı hayvanların etini yemeyi yasak kılmıştır, diye delil
göstermişlerdir. Ayrıca Huzeyme bin Cez' (r.a.)'ın (3237 nolu) hadisini delil
göstermişlerdir.
Şafii ve Ahmed
ise bu delillere karşı: Bu hadis, yani İbn-i Ebi Ammar (r.a.)'ın hadisi, azı
dişi olup yırtıcı olan hayvanlarin etinin yasaklığına dair hadislerin hükmünü
hususileştirıniştir. Esasen sırtlan saldırgan hayvanlardan olmadığı için Sebu'
nevinden sayılmaz. Huzeyme (r.a.)'ın hadisi ise zayıftır, demişlerdir.
Hattabi de:
Sırtlanın etini yemek hususunda alimler ihtilaf etmişlerdir. Sa'd bin Ebi
Vakkas (r.a.)'ın sırtlanın etini yediği ve İbn-i Abbas (r.a.)'ın sırtlanın
etini helal saydığı rivayet olunmuştur. Ata, Şafii, Ahmed, İshak ve Ebu Sevr,
sırtlanın etini helal sayan alimlerdendir. Re'y ehli ile Malik ve Sevri bundan
kerahat edenlerdendir. Said bin el-Müseyyeb (r.a.)'den de bu hüküm rivayet
olunmuştur, der."
Hanefiler'in
re'y ehli olduğunu belirtmeyi uygun buldum. Yani Hanefi mezhebine göre
sırtlanın eti yenmez. Çünkü, et yiyen ve azı dişi bulunan hayvanlardandır, kurt
ve arslan gibi sayılır.
Müellifimizin
3085 nolu hadisi ile 3236 nolu hadisi arasında bir ilgi vardır. Oraya da
bakılmalıdır.