DEVAM: 6- KAÇ DAVAR BİR
DEVE YERİNE YETER, BABI
حدّثنا
أَبُو
كُرَيْبٍ.
حدّثنا
الْمُحَارِبِيُّ
وَعَبْدُ
الرَّحِيمِ
عَنْ
سُفْيَانَ
الثَّوْرِيِّ،
عَنْ سَعِيدِ
ابْنِ مَسْرُوقٍ.
وثنا
الْحُسَيْنُ
بْنُ عَلِيٍّ
عَنْ
زَائِدَةَ،
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ
مَسْرُوقٍ،
عَنْ
عَبَايَةَ
بْنِ رِفَاعَةَ،
عَنْ رَافِعِ
بْنِ
خَدِيجٍ؛
قَالَ: كُنَّا
مَعَ رَسُولِ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم وَنَحْنُ
بِذِي
الْحُلَيْفَةِ
مِنْ تِهَامَةَ.
فَأَصَبْنَا
إِبِلاً
وَغَنَماً.
فَعَجِلَ
الْقَوْمُ.
فَأَغْلَيْنَا
الْقُدُورَ
قَبْلَ أَنْ تُقْسَمَ.
فَأَتَانَا
رَسُولُ
اللهِ صلى الله
عليه وسلم.
فَأَمَرَ
بِهَا.
فَأُكْفِئَتْ.
ثُمَّ عَدَلَ
الْجَزُورَ
بِعَشَرَةٍ
مِنَ الْغَنَمِ.
Râfi' bin Hadîc
(r.a.)'den; Şöyle demidir: Biz Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
beraberinde (Yemen'deki) Tihâme'nin Zu'l-Huleyfe de idik. O esnada (düşmana
âit) bir sürü deve ve davarı ele geçirdik. Arkadaşlarımız (ın bir kısmı) acele
etti ve (ganimet malı olan) bu hayvanlar henüz taksim edilmeden önce
(hayvanlardan boğazlayıp etini) çömleklerde pişirmeye başladık. Sonra
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), yanımıza geldi de çömlekler O'nun
emriyle ters çevrildi . Sonra (hayvanlar taksim edilirken) Resûl-i Ekrem deveyi
on davara denk kıldı.
AÇIKLAMA: Bu babın ilk hadisi Zevaid nevindendir. İkinci hadis Kütüb-i Sitte'nin
hepsinde rivayet edildiği gibi Malik, Şafii ve Ahmed tarafından da rivayet
edilmiştir. Bazı rivayetlerdeki metin uzundur. Bazılan kısadır.
İkinci hadiste
geçen Zü'l-Huleyfe, Medine-i Münevvere'den hac veya umre niyetiyle Mekke'ye
gitmek isteyenlerin ihrama girecekleri Mikat yeri olan Zü'l-Huieyfe değil,
Yemen tarafında kalan bir yerin ismidir.
Ganimet malı
olan deve ve davarların bir kısmı boğazIanıp çömlekde pişirilirken Resul-i
Ekrem (s.a.v.)'in bunu dökmesinin sebebi ile ilgili müteaddid görüşler beyan
edilmiştir. Tekmile yazarı bunları anlatmaktadır. Biz sadece Kadı iyaz'ın
belirttiği sebebi bildirmekle yetineceğiz. Gaziler, küfür diyarından dönüp
İslam memleketine girdilÜen sonra ganimet hayvanlarından yemek istemişlerdi.
Halbuki ganimet malı İslam ülkesine getirilince, taksim edilmeden önce bundan
yemek caiz değildir. Fakat henüz İslam memleketine varılmadan önce, küfür
diyarında gazilerin ganimet malından yemeleri caizdir.
Diğer bir husüs
da çömleklerdeki etin durumudur. Acaba sadece et suyu mu döküldü, yoksa et de
dökülüp atıldı mı?
Nevevi. sadece
et suyunun döküldüğü ve çömleklerdeki etin ganimet malı meyt'mında
müstehaklarına taksim edildiği görüşündedir.
Diğer bir
görüşe göre çömleklerdeki et de atılıp toprağa karıştırılmıştır.
Bu hadise göre
Resül-i Ekrem (s.a.v.) ganimet malı olan develeri ve davarları taksim ederken
bir deveyi on davara denl\: tutmuştur. Tekmile yazan bu hususla ilgili olarak
şöyle der: Söz konusu muvazenenin o günkü davarların değerine göre yapıldığı
yorumu uygun görülmüştür. Belki o esnada deve nevi azdı veya kıymetliydi.
Davarlar da çoktu veya cılızdı. Bu gibi nedenlerle '? gün için bir deve on
davara denk sayılırdı. Bir devenin yedi kişi için mi, on kişi için mi kurban
edilebilecegine dair ihtilM ve alimlerin görüşleri daha önce beyan edilmiştir.