DEVAM: 1- AKİKA BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. حدّثنا
عَبْدُ اللهِ
بْنُ
نُمَيْرٍ.
حدّثنا هِشَامُ
بْنُ
حَسَّانٍ،
عَنْ
حَفْصَةَ
بِنْتَ
سِيرِينَ،
عَنْ
سَلْمَانَ
بْنِ عَامِرٍ؛
أَنَّهُ
سَمِعَ
النَّبِيَّ
صلى الله عليه
وسلم يَقُولُ
((إِنَّ مَعَ
الْغُلاَمِ
عَقِيقَةً،
فَأَهْرِيقُوا
عَنْهُ
دَماً، وَأَمِيطُوا
عَنْهُ
الأَذَى)).
Selman bin Âmir
(ed-Dabbî) (r.a.)'den rivayet edildiğine göre kendisi Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem)'den şu buyruğu İşitmiştir: «Şüphesiz (doğan) bebekle beraber bir
akîka bulunur. Bu itibarla onun adına bir akîka kanını dökünüz ve bebekten
ezayı gideriniz.»
AÇIKLAMA: Bu hadisi Buhari. diğer sünen sahibIeri ve Ahmed de rivayet etmişlerdir.
Tirmizi hadisin sahih olduğunu söylemiştir.
Hadisin:
"Gulam" kelimesinin asıl manası oğlan bebektir. Fakat alimlerin çoğu
bunu erkek ve kız çocuğuna şümullü şekilde yorumladıkları için biz bunu bebek
diye terceme ettik. Hasan-i Basri ile Katade bunu erkek çocuğu manasına yorumlayarak
kız çocuğu için akika isimli kurban kesilmez, demişlerdir. Ama alimler bunu
genel manaya yorumlayarak ve diğer hadisleri delil göstererek kız çocuğu için
de akika kesilir. demişlerdir, Hadisin: "Bebekle beraber bir akika
'bulunur" cümlesinde geçen akika kelimesiyle neyin kasdedildiği husüsunda
iki ihtimal vardır: Birinci ve zahir olan ihtimale göre, bu kelime ile bebeğin
saçı kasdedilmiştir. Hadisin son cümlesinde bulunan "Eza"da saç
manasına yorumlanmıştır ve hadisten kasdedilen mana şöyledir: Bebek doğarken
başında saç bulunur. Siz onun adına bir akika kurbanı kesiniz ve çocuğun saçını
tıraş ediniz.
Hasan-i Basri,
Esmai ve Muhammed bin Sirin "Eza" kelimesini bebeğin başındaki saç
manasına yorumlamışlardır.
Hadisin
yukardaki cümlesinde bulunan Akika söJğü ile akika denilen kurban kasdedilmiş
olur. Akika denilen kurbanın bebekle beraber olmasının manası, bebeğin kurban
kesmeye sebeb ve vesile olmasıdır.
Hadiste geçen
"Eza" kelimesinin bebeğin saçına inhisar ettirilmeyip genel manaya
yorumlanması- ihtimali de vardır. Bu takdirde kasdedilen mana bebeğin saçını
tıraş etmek, sünnet ettirmek ve ana rahminde kendisine bulaşmış bulaşıktan
temizlemektir.
HADİSİN FIKIH
YQNÜ
1. Hadisin
zahirine göre erkek çocuk için akika kurbanı kesilir.
Şu halde kız çocuğu
için kesilmez; Yukarda da belirttiğim gibi Hasan-i Basri ile Katade bu hadisin
zahirini tutmuşlar ise de, alimlerin kahir ekseriyeti diğer hadisleri delil
göstererek kız çocuğu için de akika kurbanını kesmenin meşruluğumı hükmederek
bu hadisteki "Gulam" kelimesini bebek diye yorumlamışlardır.
2. Hadisteki
akika kurbanının kesilmesi emredildiği için Hasan-i Basri ile Zahiriye mezhebi
mensubları akika kesmenin vacibliğine hükmetmişlerdir. Fakat diğer alimler bu
emri men-
dubluk için
yorumlamışlardır.
Akikanın sünnet
mi, tatavvu mu, vacib mi olduğu şeklinde görülen ihtilaf bundan önceki
hadislerin izahı bölümünde verilmiştir.
3. Yeni doğan
çocuğu tıraş etmek, temizlemek ve kendisini rahatsız eden diğer pislikleri
gidermek emri verilmiş, teşvikte bulunulmuştur.