Bablar – Konular – Numaralar

<< 3247 >>

DEVAM: 18- DENİZ AVINDAN BİR SEBEP OLMAKSIZIN ÖLÜP SU YÜZÜNDE DURAN (KISIM HAKKINDA GELEN HADİSLER) BABI

حدّثنا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ. حدّثنا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ الطَّائِفِيُّ. حدّثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أُمَيَّةَ عَنْ بِي الزُّبَيْرِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ؛ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم ((مَا أَلْقَى الْبَحْرُ أَوْ جَزَرَ عَنْهُ لَكُلُوهُ. وَمَا مَاتَ فِيهِ فَطَفَا، فَلاَ تَأْكُلُوهُ)).

قَالَ الدميريّ: هو حديث ضعيف باتفاق الحفاظ لا يجوز الاحتجاج به. فإنه من رواية يحيى بْنُ سليم الطائفيّ.

Câbir bin Abdillah (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: Deniz suyunun sahile attığı ve geri çekilmekle sahilde bıraktığı avı yiyiniz. Denizde ölüp de su yüzüne çıkan (av)ı yemeyiniz."

Not: Ed-Dümeyri şöyle demiştir: Bu hadis, hafızların ittifakı ile zayıftır, delil olmaz. Çünkü Yahya bin Süleym et-Taifi'nin rivayetindendir.

AÇIKLAMA: Ebu Hureyre (r.a.)'ın hadisi Malik, Ebu Davud, Nesai, Tirmizi, Ahmed, İbn-i Hibban, Hakiın, Beyhaki, Darekutni ve başkaları tarafından da rivayet edilmiştir.

Cabir (r.a.)'ın hadisini Ebu Davud da rivayet ederek: Bu hadisi Süfyan-i Sevri, Eyyub ve Hammad da Ebü'z-Zübeyr'den rivayet ederek Cabir üstünde durdurmuşlardır. Yani mevkuf olarak rivayetle bu eseri Cabir'in sözü olarak rivayet etmişlerdir. Bu hadis, başka bir zayıf senedIe de İbn-i Ebi Zi'b aracılığıyla Cabir'den rivayet edilerek Nebi (s.a.v.)'in buyruğu biçiminde nakledilmiştir, der.

Tafi, yani sebebsiz olarak denizde ölüp su yüzüne çıkan ve karın kısmı yukarda kalmak suretiyle su yüzünde duran balık etinin yenip yenmeyeceği hakkındaki ilmi görüşlere gelince Avnü'l-Mabfıd yazarı konu hakkında özetle şöyle der: "Hattabi: Birden fazla sahabinin Tafi balığın helal olduğuna hükmettiği sabittir. Ebu Bekr-i Sıddik ile Ebu Eyyub el-Ensari (r.a.)'nın böyle hükmeden sahabilerden olduğu sabittir. İbn-i Ebi Rabah, Mekhul, İbrahim-i Nehai, Malik, Şafii ve Ebu Sevr böyle hükmetmişlerdir.

Cabir bin Abdillah ile İbn-i Abbas (r.a.)'ın Tafi balığın etini ):"emenin mekruhluğuna hükmettikleri bilinmektedir. Cabir bin Zeyd, Tavus ve re'y ehlinin de böyle hükmettikleri malumdur. (Hanefiler re'y ehlidir.'' diye bilgi vermiştir."

EI-Menhel yazarı da "Deniz suyu ile abdest almak" babında Ebu Davud'un rivayet ettiği Ebu Hureyre (r.a.)'ın 3246. hadisinin izahı bölümünde özetle şu bilgiyi verir: Hanefiler'e göre Tafi balığın eti yenmez. Tafi balık: Bir sebeb olmaksızın denizde öldükten sonra su yüzüne çıkıp karnı yukarıda duran balıktır. Sırtı yukarda duran balık ise Tafi sayılmaz ve eti yenir. Suyun soğukluğu ve sıcaklığı gibi bir sebebten dolayı. ölen balığın eti de yenir. Bu hükmün dayanağı Ebu Davud'un Atima kitabında rivayet ettiği Cabir (r.a.)'ın hadisidir. - 3247. hadisimiz -

Tafi balığın helal olduğuna hükmedenlerin delili ise Ebu Hureyre (r.a.)'ın hadisidir. - 3246. hadisimiz - Sahabilel'in ve tabiilerin Cumhuru da; "Deniz avı ve taamı siZİn için heHil kılındı" ayetindeki "Taam" kelimesini bir sebep olmaksızın ölüp de su yüzüne çıkan balık manasına yorumlamışlardır. Bu da Tafi balığın helallığına hükmedenler için bir dayanaktır.

Ebu Hureyre (r.a.)'den rivayet edilen hadisteki "Meyte" şer'i usule göre boğazlanmaksızın ölen hayvan manasınadır.

Hadisteki Tahür da abdestsizlik halini giderici ve necaseti, yani pisliği giderici anlamınadır.

Bu hadisten çıkan fıkıh hükümleri ise: Deniz suyunun abdest ve boy abdesti almakta keza necaseti gidermekte kullanmaya dinen elverişli olduğuna delalet eder. Yani deniz suyu ile abdest alınır, gusül edilir ve pisliği giderir. Diğer bir hüküm de, deniz avı boğazlanmadan yenir, murdar sayılmaz.

Müellifimizin 386 - 388 nolu hadisleri bu hadisin benzeri olup yukardaki hükümlerle ilgili izah orada yapıldığı için burada tekrarlamaya gerek yoktur.

CABİR (r.a.)'IN HADİSİNDEN ÇIKAN HÜKÜMLER:

1. Deniz suyunun sahile attığı ve sahilde ölen deniz avı helaldır, murdar sayılmaz.

2. Deniz suyunun geri çeldımesi suretiyle sahilde susuz kalıp ölen deniz avı helaldır, murdar sayılmaz.

3. Tafi balık, yani suda sebebsiz olarak ölüp su yüzünde kalan balık helal değildir. Bu hükümle ilgili bilgi ve ilim ehlinin görüşleri yukarda anlatıldı.