DEVAM: 10- (İÇİNDE
YEMEK YENEN) ÇANAĞI (YALAMAK SURETİYLE) TEMİZLEMEK BABI
حدّثنا
أَبُو بَشْرٍ
بَكْرُ بْنُ
خَلَفٍ، وَنَصْرُ
بْنُ
عَلِيٍّ،
قَالاَ:
حدّثنا الْمُعَلَّي
بْنُ رَاشِدٍ
أَبُو
الْيَمَانِ.
حَدَّثَتْنِي
جَدَّتِي
عَنْ رَجُلٍ
مِنْ هُذَيْلٍ
يُقَالُ لَهُ
نُبَيْشَةُ
الْخَيْرِ،
قَالَتْ:
دَخَلَ
عَلَيْنَا
نُبَيْشَةُ وَنَحْنُ
نَأْكُلُ فِي
قَصْعَةٍ
لَنَا. فَقَال:
حدّثنا
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه وسلم
قَالَ
((مَنْ
أَكَلَ فِي
قَصْعَةٍ
ثُمَّ لَحِسَهَا،
اسْتَغْفَرَتْ
لَهُ
الْقَصْعَةُ)).
EI-Müallâ bin
Râşid Ebü'l-Yemân'in nenesi (Ümmü Asım) (r.a.)'dan Huzeyl kabilesinden
Nübeyşetu'l-Hayr denilen bir adam'dan rivayetle şöyle demiştir: Biz bir
çanağımızda yemek yerken Nübeyşe (r.a.), üzerimize geldi ve Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, dedi: «Kim bir çanakta yemek yer
de sonra o çanağı yalarsa çanak o kimse için istiğfar eder.»
AÇIKLAMA: Müellifimizin kısmen değişik iki senedie rivayet ettiği bu hadisi
Tirmizi, Ahmed ve Darimi de rivayet etmişlerdir.
Çanak veya
başka bir yemek kabının altında kalan yemeği yalamak, kibri ve bencilliği
kırar, arzülanan tevazuu sağlar, Allah'ın verdiği rızık nimetini yüceltir ve
yemeğin telef olmasını önler. Mü'min bu duygu ile yemek yediği kabı yalarsa bu
vesile ile Allah'ın mağfiretine kavuşur. Yemek kabı mağfirete sebep olduğu için
sanki mağ!iret dilemiştir. Bazıları çanağın mağfiret dilemesini bu şekilde
yorumlamışlardır.
Turbeşti: Yemek
kabını yalamak, kişinin tevazuuna ve kibir hastalığından arınmasına alamettir.
Tevazu ve bencilliği kırmak ise ilahi mağfirete yol açar, demiştir.
El-Kari ve
Tuhfe yazarı: Bu ve benzeri ifadeleri mecazi manaya yorumlamamak ve hakiki
manasına göre açıklamak daha uygundur. Çünkü hakiki manasına göre açıklamaya
hiç bir engel yoktur, derler.