DEVAM: 12- TİRİT'İN
ORTASINDAN VE YUKARISINDAN YEMENİN YASAKLIĞI BABI
حدّثنا
عَلِيُّ بْنُ
الْمُنْذِرِ.
حدّثنا مُحَمَّدُ
بْنُ
فُضَيْلٍ.
حدّثنا
عَطَاءُ بْنُ
السَّائِبِ
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ
جُبَيْرٍ، عَنِ
ابْنِ
عَبَّاسٍ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ اللهِ
صلى الله عليه
وسلم ((إِذَا
وُضِعَ
الطَّعَامُ،
فَخُذُوا
مِنْ
حَافَتِهِ،
وَذَرُوا
وَسَطَهُ.
فَإِنَّ
الْبَرَكَةَ
تَنْزِلُ فِي
وَسَطِهِ)).
İbn-i Abbâs
(r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: Yemek (sofraya) konulduğu zaman onun kenarından
yeyiniz (yâni herkes kendisine en yakın yerinden yesin) ve ortasını bırakınız.
Çünkü bereket onun ortasına iner.
AÇIKLAMA: Abdullah bin Büsr (r.a.)'ın hadisini Ebü Davud uzun bir metin halinde
rivayet etmiştir. Vasile (r.a.)'ın hadisi Zevaid nevindendir. İbn-i Abbas
(r.a.)'ın hadisi Tirmizi, Ebu Davud, Nesai. Ahmed. Darimi. İbn-i Hibban ve
Hakim tarafından da rivayet edilmiştir.
BU BABTA
RİVAYET EDİLEN HADİSLERDEN ÇIKAN HÜKÜMLER ŞUNLARDIR
1. Yemeğin
ortasından ve yukarısından önce kenarından yemek meşrüdur.
Avnü'l-Mabüd
yazarının beyanına göre Rafii ve başkası; Tirit'in üstünden ve çanağın
ortasından yemek mekruhtur. Keza kişinin, arkadaşının önünden yemesi de mekruhtur.
Fakat meyvelerde arkadaşın önünden yemekte bir beis yoktur, demişler.
El-Esnevi'nin beyanına göre yukarda mekruhluğuna hükmedilen hususlar Şafii'ye
göre haramdır. Yemegin ortasından veya üstünden yemenin yasak kılınması hikmeti
ise hadislerde beyan edildiği gibi, bereketin yemeğin ortasına ve üstüne
inmesidir. Hattabi de: Hadislerdeki yasaklık sofrada birden fazla kişinin
bulunması hAline mahsustur. Yasağın hikmeti de şudur; Yemeğin en kıymetli ve
lezzetli kısmı kabın ortasında ve üst kısmında bulunur. Birden fazla kişinin
oturduğu sofrada bir kimse yemeğin ortasından ve üstünden yemek istediği zaman
yemegin en kıymetli kısmını seçmekle kendi nefsini sofradaki arkadaşlarına
tercih etmiş olur. Bu ise İslami prensiplere ters düşer. Diger taraftan böyle
davranmak edebe, terbiyeye ve beşeri ilişkilere aykırı olur. Ama kişi yalnızca
sofraya oturduğu zaman kendisine sunulan yemeğin istediği yerinden
yiyebiliI"'. Bunda bir beis ve sakınca yoktur, demiştir.
2. Kabın
ortasında ve üstünde bulunan yemek sonraya bırakılmalıdır.
3. Yemeğe
başlarken Bismillah demek suretiyle Allah anılmahdır.
4. Sofrada
birden fazla kişinin bulunması halinde herkesin kendisine en yakın olan
taraftan yemesi ve yemeğin ortasının sonraya bırakılması sofranın bereketli
olmasına vesiyle olur. Bu hüküm, sofrada bulunan yemeğin tek çeşit olması
haline mahsustur.