DEVAM: 14- TİRİD'İN
DİĞER YEMEKLERE ÜSTÜNLÜĞÜ BABI
حدّثنا
حَرْمَلَةُ
بْنُ يَحْيَى.
حدّثنا عَبْدُ
اللهِ بْنُ
وَهْبٍ.
أَنْبَأَنَا
مُسْلِمُ
بْنُ خَالِدٍ
عَنْ عَبْدُ
اللهِ ابْنِ عَبْدِ
الرَّحْمنِ؛
أَنَّهُ
سَمِعَ
أَنَسَ بْنَ
مَالِكٍ
يَقُولُ:
قَالَ
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم ((فَضْلُ
عَائِشَةَ
عَلَى
النِّسَاءِ
كَفَضْلِ
الثَّرِيدِ
عَلَى
سَائِرِ
الطَّعَامِ)).
Enes bin Mâlik
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre ; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: Âişe'nin diğer kadınlara üstünlüğü tirid'in diğer yemeklere
üstünlüğü gibidir.
AÇIKLAMA: Ebu Musa (r.a.)'ın hadisini Buhari. Müslim, Tirmizi ve Nesai de rivayet
etmişlerdir. Enes (r.a.)'ın hadisini Tirmizi de rivayet etmiştir.
Birinci hadiste
kadınlardan yalnız Meryem ile Asiye'nin kemale, eriştikleri beyan
buyurulmaktadır. Bu ifadeden maksad eski ümmetlerin kadınlarından bu iki
hatunun kemale eriştiklerini ifade etmektir, ya da kadınlardan kemale erenlerin
azlığıdır. Durum böyle olunca bu iki kadının Hz. Fatıma, Hz. Hatice ve Hz. Aişe
(r.a.)'den üstünlükleri anlamı çıkmaz.
Bir kısım ilim
adamları bu ve benzeri nassları delil göstererek Hz. Meryem ile Hz. Asiye' nin
Nebi olduklarına hükmetmişlerdir. Hatta Eş'ari kadın Nebileri altıya
çıkarmıştır: Havva. Sare. Musa'nın anası, Hacer. Asiye ve Meryem. Fakat Kirmani
kadınlardan hiç kimsenin Nebi olmadığı yolunda icma bulunduğunu ifade etmiştir.
Bu mesele hakkında icma bulunmasa bile en sıhhatligörüş budur.
Buhari, Ebu
Musa (r.a.)'ın hadisini rivayet ettiği babın başında Tahrim suresinin son iki
ayetini zikretmiştir. Bu ayetlerde Hz. Meryem ile Hz. Asiye'den söz edildiği
için mealini buraya geçirmeyi uygun buldum: "Allah (kafirlere akrabalığı
olan) mü'minler için de Fir'avun'un kansını (Asiye'yD misal gösterdi (fazilet
örneği kıldı) : 0, Rabbim benim için katında, cennet'te bir ev yap da beni
Fir'avn'den ve onun işledikleri (kötülüklerDnden kurtar. Zalimler topluluğundan
da kurtar, demişti.
Allah mahrem
yerini korumuş olan İmran kızı Meryem'i de mü'minler için misal (iifet ve namus
örneği) kıldı. O'na ruhumuzdan ürledik. O, Rabbinin sözlerini ve kitablarını
doğruladı. O, bize gönülden itAat edenlerdendi." ~
Hz. Asiye ve
Hz. Meryem'in faziletleri Kur'an-i Kerim'in müteaddid ayetlerinde beyan
buyurulmuştur: Taha suresinin 38, 39. ayetleri, Kasas suresinin 7- 13.
ayetleri, Meryem suresinin 16 - 29. ayetleri ve Enbiya. suresinin 91. ayeti bu
konu ile ilgili ayetlerdendir. Bunlanu tefsirlerine bakılabilir.
Hz. Aişe
(r.anha)'nın faziletine dair fıkraya gelince el-Hafız bununla ilgili olarak
özetle şöyle der: Bu üade Hz. Aişe (r.anha)'nın diğer bütün kadınlara
üstünlüğüne delalet etmez. Çünkü tiridin diğer yemeklere üstünlüğü şu
noktalardandır: Tirid kolay hazırlanır, rahat yenir. Tirid, o devrin en değerli
yemeği sayılırdı. Bu durum tiridin diğer bütün yemeklerden üstünlüğünü ifade
etmez. Zira başka yönlerden ondan daha değerli ve lezzetli yemekler bulunur.
Turbeşti de:
Hz. Aişe' nin faziletinin beyanı hususunda tiridin örnek gösterilmesi sebebi
şudur: Tirid, Arapların yemeklerinin en üstünüdür, en iyi doyurucu
gıdadır.Araplar, etli yemekler içinde en çok tiridi överlerdi. Yemeklerin en
üstününün et olduğu da rivayet edilmiştir. Etli tirid, besleyici, lezzetli, pek
çiğnemeye gerek duyulmadan rahat yutulan ve kolay hazımlanabilen bir yemektir.
Hz. Aişe (r.a.) da güzel huyluIuğu, tatlı dili, şivesinin düzgünlüğü, zekası,
kabiliyeti, ilmi liyakatı ve sevimliliği ile Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in
sevgisini ve takdirini kazanmış bir hatun idi. İşte onun bu üstünlüğü bu
hadiste beyan edilen tirid örneği ile dile getirilmiştir, der.
Hz. Aişe
(r.anha)'nın diğer kadınlara üstünlüğü, ifadesinde geçen kadınlar sözü ile
dünyanın bütün kadınları veya cennet kadınları, yahut muasır olduğu kadınlar
veya bu ümmetin kadınları anlamı kasdı:::dilmiş olabilir. Ancak yukarda
el-Hafız'ın 'belirttiği gibi bu fıkra Hz. Aişe (r.anha)'nın her yönüyle bütün
kadınlardan üstün olduğunu ifade etmez. Evet Hz. Aişe' nin bilgisi, edebi,
üstün ahlakı ve sayılamayacak derecede fazilet ve meziyetleri bulunmakla
beraber Hz. Fatima ve Hz. Hatice'nin de sayılmayacak kadar üstün fazilet ve
meziyetleri bulunur. Bu itibarla bu üç anamızın faziletleri ve meziyetleri pek
çoktur. Bunlardan birisinin diğerlerinden üstünlüğünü söylemek pek isabetli ve
kolay değildir. Allah cümlesinden razi olsun ve bizlere şefaatçı kılsın.