DEVAM: 1- BABA VE
ANA'NIN HAKLARINA RİAYET ETMEK VE ONLARA KARŞI GÖREVİ YAPMAK BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرٍ
مُحَمَّدُ
بْنُ مَيْمُونٍ
الْمَكِّيُّ.
حدّثنا
سفْيَانُ
بْنُ عُيَيْنَةَ
عَنْ
عُمَارَةَ
بْنِ الْقَعْقَاعِ،
عَنْ أَبِي
زُرْعَةَ،
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ؛
قَالَ:
قَالُوا: يَا
رَسُولَ
اللهِ! مَنْ
أَبَرُّ؟
قَالَ
((أُمَّكَ)) قَالَ:
ثمَّ مَنْ؟
قَالَ
((أُمَّكَ))
قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟
قَالَ
((أَبَاكَ))
قَالَ: ثُمَّ
مَنْ؟ قَالَ
((الأَدْنَى)).
في الزوائد:
إسناده صحيح.
رجاله ثقات.
والحديث في
الصحيحين
بلفظ: من أحق
الناس بحسن
صحابتي
الحديث. وقال:
ثم أدناك.
والباقي نحوه.
Ebu Hureyre
(r.a.)'den; şöyle demiştir: Sahabiler: Ya Resulallah kim'e iyi davranayım diye
sordular. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): «Anana,» buyurdu.
Sahabi: O'ndan sonra kim'e ? diye sordu. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
«Anana,» buyurdu. Sonra Sahabi: Sonra kim'e ? dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem): «Baba'na,» buyurdu Soru sahibi: Sonra kim'e ? diye sordu. Resul-i Ekrem
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem): «Sonra en yakın akrabana ve ondan sonra da
sırayla en yakın olanlara,» buyurdu.
Zevaid de: Bu
hadis'in isnadı sahih, ravileri sikadır, deniyor.
AÇIKLAMA: Bu iki hadis de Zevaid nevindendir. Ancak ikinci hadisin benze ri notta
belirtildiği gibi Buhari ve Müslim' de de mevcuttur. TirmizI ve Ebü Davüd'un
Muaviye bin Hayda (r.a.)'den rivayet ettikleri hadis metni de buradakinin
mislidir.
Bu babın
başlığında ve ikinci hadiste geçen "Birr" kelimesi ihsanda bulunmak,
iyilik etmek ve güzel davranmak manalarını ifade eder.
En-Nihaye'de:
Birr, ihsanda bulunmaktır. Bu kelime baba ve ana hakkında kullanıldığı zaman
onlara isyan etmemek, haklarına riAyet etmek ve onlara karşı görevde kusur
etmemek manasınadır. Akrabalar hakkında kullanıldığı zaman da bu mana
kasdedilir, diye bilgi verilmiştir.
Nevevi de Ebü
Hureyre (r.a.)'ın hadlsinin izahı bölümünde şöyle der: Bu hadis. bütün
akrabalara karşı ihsan ve iyilikte bulunmayı teşvik eder ve akrabalar içinde
ihsan ve iyiliğe en liyakatlı ve öncelikle hak sahibi olanın ana oldUğuna.
ondan sonra sıfanın babaya geldiğine, bundan sonra da diğer akrabaların
yakınlık sırasına göre hak sahibi olduğuna delalet eder. Alimler demişler ki:
Ananın herkesten önce hak sahibi olmasının sebebi, onun fazla zahmet va sıkıntı
çekmesi, şefkatinin fazlalığı ve hizmetidir, diye bilgi vermiştir.
İlk hadisin
ravisi İbn-i Selame Es-Sülemi (r.a.)'ın
adı Hıdaş'tır. Bu zat sahabidir. Yalnız ibn-i Mace yanında bir hadisi vardır. O
da budur.