DEVAM: 14- TEVEKKÜL VE
YAKİN BABI (YANİ HERŞEYİN ALLAH'TAN GELDİĞİNE İMAN)
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ طَريفٍ.
حدّثنا أَبُو
مُعَاوِيَةَ
عَنِ
الأَعْمَشِ،
عَنْ أَبِي
سُفْيَانَ،
عَنْ؛ قَالَ
سَمْعْتُ
رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم يَقُولُ:
((لاَ
يَمْوَنَّ
أَحَدٌ
مِنْكُمْ إِلاَّ
وَهُوَ
يُحْسِنُ
الظَّنَّ
بِاللهِ)).
Cabir (bin
Abdillah) (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: Sakın sizden herhangi bir kimse Allah hakkında
güzel zan (yâni bağışlama ümidi) beslemekten başka bir halde ölmesin.
Diğer tahric:
Müsliın "Kitiıbü'l-Cenne"de, Ebu Davud da.
"Kitabü'I-Cenaiz"de rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Hadisten maksad ölüm döşeğine düşen mu'minin
Allah'ın rahmet ve mağfiretine kuvvetle ümid bağlamasıdır. Bilindiği gibi
mu'min sağlığında hem Allah'ın rahmetinden ümidini kesmeyecek, hem de Allah'ın
azabından korkacak ve azabı gerektiren fenalıklardan kaçınmaya daima gayret
edecektir. Bunun için deniliyor ki: mu'min korku ile ümit arasında olacaktır.
Ölüm döşeğinde ise ümit tarafı, korku tarafına ağır basmalıdır. Bu da Allah'ın
kerem ve mağfiretine dair ayetleri ve hadisleri okuyup düşünmek, mu'minler için
vaad edilen ilahi mükafatları hatırlamakla gerçekleşir. Nitekim Allah (Azze ve
Celle) bir kudsi hadiste mealen: "Ben kulumun benim hakkımdaki zannının
yanındayım. Artık benim hakkımda dilediğini zannetsin" buyurmuştur.
Nevevi bu
yorumu Şerhü'l-Mühezzeb'te beyan ettikten sonra: Hadisin doğru manası budur.
Alimlerin cumhuru böyle yorumlamıştır. Hattabi ise alimlerden ayrılarak şu
yorumda bulunmuştur; Yani "Amellerini güzelleştiriniz ki Rabb'iniz
hakkındaki zannınız da güzelleşsin." Çünkü ameli güzel olanın zannı da
güzel olur ve ameli kötü olanın zannı da kötü olur, diye bilgi vermiştir.
Rafii de: Bu
hadisten maksad, tevbe etmeye ve zulümlere son vermeye teşvik olabilir. Çünkü
kul tevbe edip haksızlıklara son verince zannı iyi olur ve ilahi rahmeti umar.
MÜSLİM RİVAYETİ VE İZAH
İÇİN TIKLA