17- HAYA (UTANMA) BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ
بَشَّارٍ.
حدّثنا يَيْحَى
بْنُ سَعِيدٍ
وَعَبْدُ
الرَّحْمنِ بْنُ
مَهْدِيٍّ،
قَالاَ:
حدّثنا
شُعْبَةُ عَنْ
قَتَادَةَ،
عَنْ عَبْدِ
اللهِ بْنِ
أَبِي عُتْبَةَ،
مَوْلىً
لأَنَسِ بْنِ
مَالِكٍ،
عَنْ أَبِي
سَعِيدٍ
الْخُدْرِيِّ؛
قَالَ: كَانَ
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم أَشَدَّ
حَيَاءً مِنْ
عَذْراءَ فِي
خِدْرِهَا.
وَكَانَ،
إِذَا كَرِهَ
شَيْئاً،
رُئِيَ ذلِكَ
فِي وَجْههِ.
Ebu Saîd-i Hudrî
(r.a.)'den; Şöyle demiştir; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), örtülü
köşesinde duran bakire bir kızdan daha çok utangaçtı ve bir şeyden hoşlanmadığı
zaman hoşnutsuzluğu (mübarek) yüzünde
görülürdü.
Diğer tahric:
Bu hadisi Buhari, Müslim ve Ahmed de rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Azra: Bakire kız demektir. Hidr: Evin bir köşesinde bakire kız için
ayrılan örtülü yere denilir, Bakire kız tenha bir yerde yalnız iken daha fazla
utangaç olur. el-Alkami demiş ki: Bakire kız kendi köşesinde yalnız iken yanına
bir erkek girdiği zaman çok utanır. Yanına bir erkek girmediği zaman kız kendi
köşesinde yalnız iken utangaçlığının bir sebebi pek görülmez, Bu itibarla zahir
olan şudur ki, erkeğin onun yanına girdiği an kasdedilmiştir, der,
Hadiste Resul-i
Ekrem (s.a.v.)'in üstün utangaçlığının, yukarda durumu belirtileri bakire bir
kızın utangaçlığından fazla olduğu belirtildikten sonra O'nun bir şeyden
hoşlanmadığı zaman, utangaçlığından dolayı hoşnutsuzluğunun mübarek yüzünde
görüldüğü ifade edilmektedir. Yani 0, hoşlanmadığı zaman hoşnutsuzluğunu dile
getirmez, bu konuda bir şey söylemez, ilgilinin yüzüne vurmazdı. Fakat
hoşnutsuzluğu mübarek çehresinin değişmesinden anlaşılırdı.
Şu noktayı da
belirteyim: Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in hoşlanmadığı bir durum karşısında susması
ve hoşnutsuzluğunu dile getirmemesi, şer'i meseleler dışındaki durumlara
aittir. Şer'i bir mesele söz konusu olduğu zaman konu hakkında gerekli konuşma
ne ise o yapılırdı. Haya duygusunun güçlülüğü, gerekli konuşmayı kesinlikle
gölgelemezdi. Mesela, Resul-i Ekrem (s.a.v.), zina ettiğini itiraf eden Maiz
isimli kişiye; "Peki sen kadınla cinsel ilişkide bulundun mu?" diye
açık bir ifade ile soru yöneltmiş ve kinaye yoluyla, üstü kapalı sözlerle
soruşturmamıştır. Bu olayla ilgili hadisi Buhari ve Tirmizi, Hudüd bölümlerinde
rivayet etmişlerdir.