DEVAM: 18- HİLM BABI
حدّثنا
زَيْدُ بْنُ
أَخَزَمَ.
حدّثنا بِشْرُ
بْنُ عُمَرَ.
حدّثنا
حَمَّادُ
بْنُ سَلَمَةَ
عَنْ يُونُسَ
بْنِ
عُبَيْدٍ
عَنِ الْحَسَنِ،
عَنِ ابْنِ
عُمَرَ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ اللهِ
صلى الله عليه
وسلم :
((مَامِنْ
جُرْعَةٍ
أَعْظَمُ
أَجْراً
عِنْدَ
اللهِ، مِنْ
جُرْعَةِ
غَيْظٍ، كَظَمَهَا
عَبْدٌ
ابْتِغَاءَ
وَجْهِ
اللهِ)).
في الزوائد:
إسناده صحيح،
وجاله ثقات.
İbn-i Ömer
(r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: Bir
(mu'min) kul'un sırf Allah rızâsını talep etmek için yuttuğu bir öfke
yudumundan Allah katında sevap bakımından daha büyük bir yudum yoktur.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedi sahth olup ravileri güvenilir zatlardır.
Tahric: İbni
Abbas (r.a.)'ın hadisini Tirmizi "Ebvabü'l-Birri Ve's-Sila" bölümünde
açtığı "Teenni Ve'l-Acele" babında rivayet etmiştir. Bu durum notta
da belirtildi. Ayrıca Müslim de İman kitabında İbni Abbas (r.a.)'ın bu hadisini
rivayet etmiştir. Bu itibarla bu hadis Zevaid türünden değildir.
AÇIKLAMA: Ebu Said-i Hudri (r.a.)'ın hadisi Zevaid türündendır.
Tuhfe yazarı
İbni Abbas (r.a.)'ın hadIsinin izahında özetle şu bilgiyi verir: Nevevi
demiştir ki : "Hilm" akıl demektir. Enat da acele etmeyip teenniyle
hareket etmektir. Nebi (s.a.v.)'in el-Eşecü'l-Asari'ye böyle söylemesinin
sebebi gelen hey'et ile ilgili hadiste belirtilen şu durumdur: Hey'et,
Medine'ye vardığı zaman Nebi (s.a.v.)'in yanına varmaya acele etti. Fakat
onlardan Eşec (r.a.), acele etmedi. Eşyaların indirildiği yerde durup önce
eşyayı topladı, devesini bir tarafa bağladı ve en güzel elbisesesini giydikten
sonra Nebi (s.a.v.)'in huzuruna yöneldi. Nebi (s.a.v.) de onu yaklaştırarak
yanında oturttu. Sonra Nebi (s.a.v.) hey'ete:
Kendi
nefisleriniz ve kavminiz için bey'at ediyor (mu)sunuz? buyurdu. Hey'et de:
Evet, diye cevab verdi. Bunun üzerine el-Eşecc: Ya Resulallah! Sen adamdan
kendisince, dininden daha çetin bir şey istemedin. Biz kendi nefislerimiz ıçın
sana bey'at ederiz. Kavmimize de onlan (İslam'a) davet edecek elçi göndeririz.
Artık onlardan bize uyan kimse bizden olur. Kim de davetimizin gereğini
yapmaktan imtina ederse onunla savaşırız, dedi. Bunun üzerine Resul-i Ekrem
(s.a.v.) (ona): Doğru söyledin. Sende iki haslet vardır ... hadisini buyurdu.
Kadi iyaz:
Eşeec (r.a.)'ın acele etmeyip teenniyle hareket etmesi, konaklanan yerde işini
görüp hazırlığını yaptıktan sonra huzura yönelmesidir. Onun hilmi ve akıllılığı
da bu sözüdür. Çünkü bu sözü onun akıllı, ileri görüşlü ve dirayetli olduğuna
delalet eder. demiştir.
İbni Ömer
(r.a.)'ın hadisi de öfkeyi yenmenin sevabının çok büyük olduğuna delalet eder.