DEVAM: 38- CEHENNEM
ATEŞİNİN SIFATI BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ
بَشَّارٍ. ثنا
ابْنُ أَبِي
عَدِيٍّ عَنْ
شُعْبَةَ،
عَنْ سُلَيْمَانَ،
عَنْ
مُجَاهِدٍ،
عَنِ ابْنِ
عَبَّاسٍ؛
قَالَ: قَرَأَ
رَسُولُ اللهِ
صلى الله عليه
وسلم ((3/102))
يَأَيُّهَا
الَّذِينَ
آمَنُوا
اتَّقُوا
اللهَ حَقَّ
تُقَاتِهِ وَلاَ
تَمُوتُنَّ
إِلاَّ
وَأَنْتُمْ
مُسْلِمُونَ.
((وَلَوْ
أَنَّ
قَطْرَةً
مِنَ الزَّقُّومِ
قُطِرَتْ فِي
الأَرْضِ
لأَفْسَدَتْ عَلَى
أَهْلِ
الدُّنْيَا
مَعِيشَتَهُمْ.
فَكَيْفِ
بِمَنْ
لَيْسَ لَهُ
طَعَامٌ
غَيْرُهُ؟)).
İbn-i Abbas
(r.a.)'dvn; Şöyle demiştir Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Ey
iman edenler Allah'tan sakınılması gerektiği gibi sakının ve herhalde muslüman
olarak can veriniz" (Al-i îmran, 102) ayetini okuyup şöyle buyurdu: Eğer
zakkum'dan bir damla yer'e damlatılmış olsaydı, o damla dünyadaki canlıların
geçim vesilesi (olan tüm gıda maddeleri) nl bozardı. Artık zakkum'dan başka
yiyeceği olmayan (cehennem halkın) in hali nasıl (elem verici) dir?
AÇIKLAMA: İbni Abbas (r.a.)'ın hadisini Tirmizi, Nesai ve İbni Hibban ile Ahmed de
rivayet etmişlerdir. ' Tirmizi bu hadisi "Cehennem sıfatı babları"
bölümünde merfu olarak rivayet etmiştir. Yani ayetten sonra amlan ve zakkum'un
nasıl bir şey olduğunu beyan eden cümleleri Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in buyruğu
olarak rivayet etmiştir. el-Münziri de Et-Terğib'te bu hadisi naklettikten
sonra: Bunu Tirmizi, Nesai, İbni Mace ve İbni Hibban rivayet etmişler, der ve
bazı rivayetlerdeki farklı cümleleri belirtir. Daha sonra bu hadisin mevkuf,
yani İbni Abbas (r.a.)'ın sözü olarak da rivayet edildiğini bildirir.
el-Münziri'nin
ifade tarzı Müellifimizin rivayetinin Tirmizi'nin rivayeti gibi merfu olduğuna
işaret sayılır. Tercemeyl buna göre yaptım. Benim de acizane kanaatıma göre
Müellifimizin ifade tarzı bu hadisin merfu olduğunu gösterir. Bu duruma göre
İbni Abbas (r.a.} şunu beyan etmek istemiştir: Resul-i Ekrem (s.a.v.), layıkı
vechiyle Allah'tan korkmayı, yani farz ve vacibleri ifa etmek ve haram ile
rnekruhlardan sakınmak süretiyle Allah'ın azabından sakınmayı ve İslam dininden
son nefese kadar ayrılmamayı emreder mahiyetteki ayeti okuduktan sonra iman
üzerine sebat göstermenin lüzumunu belirtmek için cehennemliklerin yegane
yiyecek maddesi sayılan zakkum'un nasıl bir şey olduğunu ifade buyurmuştur.
EI-Mecma'da:
Zakkum: Tadı ve kokusu fena olup acı bir ağaçtır. Cehennem halkı onu yemeye
zorlanır, diye bilgi verilmiştir.
Saffat
süresinin 63-66. ayetleri zakküm ağacının nasıl bir şeyolduğunu ve
cehennemliklerin yiyeceği olduğunu mealen şöyle beyan eder: "Gerçekten biz
zakküm ağacını kafirler için (Kıyamette) bir azab yaptık. (63) O, cehennemin
dibinde çıkan bir ağaçtır, (64) Meyveleri (tiksindirici - çirkin) şeytan başlan
gibidir. (65) İşte kafirler muhakkak bundan yiyecekler, karınlarını bununla
dolduracaklardır," (66)