SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

TAHARA BAHSİ

<< 200 >>

DEVAM: 79. Uykudan Dolayı Abdest Almaya Dair

 

حَدَّثَنَا شَاذُّ بْنُ فَيَّاضٍ حَدَّثَنَا هِشَامٌ الدَّسْتُوَائِيُّ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ كَانَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَنْتَظِرُونَ الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ حَتَّى تَخْفِقَ رُءُوسُهُمْ ثُمَّ يُصَلُّونَ وَلَا يَتَوَضَّئُونَ  قَالَ أَبُو دَاوُد زَادَ فِيهِ شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ كُنَّا نَخْفِقُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَوَاهُ ابْنُ أَبِي عَرُوبَةَ عَنْ قَتَادَةَ بِلَفْظٍ آخَرَ

 

Enes (r.a.) şöyle haber vermiştir: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ashabı, yatsı namazını beklerlerdi. Hatta başları öne eğilir, daha sonra namaz kılarlar abdest almazlardı."

 

Ebu Davud der ki; Şu'be Katade'den naklen "Biz Resulullah (s.a.v.) zamanında, (yatsı namazını beklerken) başımız öne düşerdi” ibaresini ilave etmiştir.

 

Bu hadisi ibn Ebi Arube de Katade'den değişik lafızlarla rivayet etmiştir.

 

 

AÇIKLAMA:     Hadisin zahirinden anlaşıldığına göre, Ashab-ı Kiram'ın yatsı namazıını beklemeleri nadir hadiselerden değil, sık sık tekerrür eden bir haldir. Bu hadis bundan evvelki hadisin açıklamasında üçüncü görüş olarak verdiğimiz, "az uyumak abdesti bozmaz, çok uyumak abdesti bozar" diyenlerin dayandıktarı hadislerdendir. Orada da işaret edildiği gibi başların göğüs üzerine düşmesi ancak az uyumakta görülen bir hadisedir. Ancak, bu görüşte olanlar az veya çok uyumanın ölçüsünü tayin etmemişlerdir.

 

Hadiste açıkça ashabın ne şekilde uyudukları açıklanmadığına göre, Safiilerin dedikleri gibi mak'atları tam yere yapışmış bir vaziyette veya Haneftlerin dediği gibi hiç bir tarafa dayanmadan veya yaslanmadan da olabilir.

 

Hattabi bu hadisin şerhinde şunları söylemektedir: "Bu hadisten şu anlaşılmaktadır. Uyumanın kendisi abdesti bozucu değildir. Eğer öyle olsaydı diğer hadislerde olduğu gibi her halü karda abdesti bozması, uykunun az veya çok, bilerek veya bilmeyerek olması arasında fark olmaması gerekirdi. Öyleyse uyku sadece hades'in (yellenmenin) vukuunun zannedildiği bir haldir. "Uyuyan, hadesin çıkmasına mani olacak bir vaziyette oturarak ve mafsalları derli toplu bir şekilde uyursa, hadcsten selametine ve eski abdestin devamına hükmedilir. Ama böyle olmaz da uzanarak, ayakta, rüku veya secde halinde ya da bir kalçası üzerine meylederek uyuyacak olursa badesin çıkıp, abdestin bozulduğuna hükmedilir..."

 

Hattabi'nin sözlerinin son tarafı Şafiilere göredir. Hanefilere göre ayakta, rüku veya secde halinde abdestin bozulmayacağı bir evvelki hadiste ifade edilmiştir. Zira bu durum onlara göre uyku değildir.