SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

TAHARA BAHSİ

<< 292 >>

DEVAM: 110. Müstehaza'nın Her Namaz İçin Yıkanacağını İşaret Eden Hadisler

 

حَدَّثَنَا هَنَّادُ بْنُ السَّرِيِّ عَنْ عَبْدَةَ عَنْ ابْنِ إِسْحَقَ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ اسْتُحِيضَتْ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَمَرَهَا بِالْغُسْلِ لِكُلِّ صَلَاةٍ وَسَاقَ الْحَدِيثَ   قَالَ أَبُو دَاوُد وَرَوَاهُ أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِيُّ وَلَمْ أَسْمَعْهُ مِنْهُ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ اسْتُحِيضَتْ زَيْنَبُ بِنْتُ جَحْشٍ فَقَالَ لَهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اغْتَسِلِي لِكُلِّ صَلَاةٍ وَسَاقَ الْحَدِيثَ قَالَ أَبُو دَاوُد وَرَوَاهُ عَبْدُ الصَّمَدِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ تَوَضَّئِي لِكُلِّ صَلَاةٍ قَالَ أَبُو دَاوُد وَهَذَا وَهْمٌ مِنْ عَبْدِ الصَّمَدِ وَالْقَوْلُ فِيهِ قَوْلُ أَبِي الْوَلِيدِ

 

Aişe (r.anha) şöyle demiştir: "Ümmü Habibe binti Cahş Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında istihaza oldu. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine her namaz için yıkanmasını emretti." (İbn İshak bunu söyledikten) sonra (babın başında zikredilen Ümmü Habibe) hadisi(ni) nakletti.

 

Ebu Davud dediki: Bu hadisi Ebu'i-Velid et-Tayalisi -ancak ben bunu kendisinden işitmedim- Süleyman bin Kesir'den, o Zühri tarikiyle Urve'den, o da, Hz. Aişe'den şöyle dediğini rivayet etmiştir: Zeyneb binti Cahş istihaza oldu. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Her namaz için ğuslet" buyurdu. (Süleyman bin Kesir bunları zikrettikten sonra bab'ın başındaki 288.) hadisi ilave etti.

 

Ebu Davud dediki; Bu hadisi Abdü's-Samed Süleyman bin Kesir'den "Her namaz için abdest al" dedi şeklinde rivayet etti. Fakat bu Abdussamed'in vehmidir. Doğrusu Ebu'l-Velid'irı dediğidir.

 

 

AÇIKLAMA:     Hadis hafızlarından birçoğu "Resulullah (s.a.v.) ona her namaz için yıkanmasını emretti” ilavesini tenkid etmiştir. Beyhaki de Zühri'den gelen diğer rivayetlere muhalif olduğu için İbni İshak'ın rivayetinin yanlış olduğunu söylemiştir.

 

Bu rivayetlerin Ümmü Habibe hadisindeki her namaz için yıkanma emri, nedbe hamledilmek suretiyle cem ve te'lif edilebilir.

 

Hattabi, Ümmü Habibe'nin mütehayyire olduğunu, bundan dolayı Resulullah'ın bu hanıma her namaz için gusletmesini emrettiğini söylemiştir.

 

Hadisin Abdüssanıed tarikiyle gelen rivayetinde Resulullah (s.a.v.) Ümmü Habibe'ye her namaz için abdest almasını emretmiştir. Ancak Ebu Davud bunu tenkid etmiş ve bu ifadelerin Abdüssamed'den bir vehm olduğunu, doğrusunun "her namaz için yıkan" şeklindeki Ebu'l-Velid'in rivayeti olduğunu söylemiştir.

 

Müstehazanın guslü ile ilgili tafsilat önceden verilmişti. Her namaz için abdest alması hususu da ihtilaflıdır.

 

Malikilere göre, her namaz için gusletmesi müstehaptır, başka bir hades yoksa abdest alması şart değildir.

 

Hanefi ve Hanbelilere göre, abdest namaz vaktine bağlıdır. Müstehazanın vakit çıkmadıkça bir abdestle o vaktin farzını kılması ve geçmiş namazlardan dilediği kadarını kaza etmesi caizdir.

 

Hanefiler, Abdüssamed'in rivayetindeki "Her namaz için abdesl al" ibaresinde mecazi hazf olduğunu, mananın, "her namaz vakti için abdest al” şeklinde olduğunu söylemişlerdir. Ayrıca Ebu Hanife'den merfu'an rivayet edilen "Müstehaza her namaz vakti için abdest alır" şeklide rivayet ile, Tahavi'nin Şerhi'l-Muhtasar'ında yine Ebu Hanife'nin Hişam bin Urve, onun da babası tarikiyle Hz. Aişe'den rivayet ettiği "Resulullah (s.a.v.) Fatima binti Ebi Hubeyş'e her namaz vakti için abdest al!, dedi" mealindeki hadis de bu görüşün delilleridir.