SAHİH-İ MÜSLİM

ORUÇ

9- SAHURUN FAZİLETi MÜSTEHAB OLDUGUNUN TE'KiDİ, SAHURU GECiKTİRMENiN VE iFTARI ÇABUKLAŞTIRMANIN MÜSTEHAB OLDUGU BABI

2544- Bize Yahya b. Yahya tahdis edip dedi ki, bize Huşeym, Abdulaziz b. Suhayb'den haber verdi, o Enes'den rivayet etti (H.) Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Züheyr b. Harb da İbn Uleyye'den tahdis etti, o Abdulaziz'den, o Enes (r.anh)'dan rivayet etti (H.) Bize Kuteybe b. Said de tahdis etti, bize Ebu Avane, Katade ve Abdulaziz b. Suhayb'den tahdis etti, o Enes (r.anh)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sahur yemeğini yiyiniz. Çünkü şüphesiz sahurda bir bereket vardır" buyurdu.

Diğer tahric: Yahya b. Yahya ve Ebu Bekr b. Ebi Şeybe'nin rivayetlerini yalnızca Müslim rivayet etmiştir;

Kuteybe b. Said'in hadisini Tirmizi, 708; Nesai, 2145;

AÇIKLAMA: "Sahur yemeğini yiyiniz. Çünkü şüphesiz sahurda bir bereket vardır."

Sahur kelimesi sin harfi fethalı ve dam me li olarak (suhur şeklinde) rivayet edilmiştir. Daha önce buna dair açıklama geçmişti.

Hadisten şu hükümler anlaşılmaktadır:

1. Sahur teşvik edilmiştir. İlim adamları da sahurun vacip olmayıp müstehab olduğunu icma ile kabul etmişlerdir.

2. Sahurda söz edilen berekete gelince bu da açıkça ortadadır. Çünkü sahur oruç. içip kişinin gücünü artırır ve ona olan şevkini çoğaltır. Sahur sebebi ile sahur yiyen kimsenin meşakketinin azlığından ötürü daha çok oruç tutma arzusu ortaya çıkar. İşte Bunun anlamı ile ilgili kabul edilen doğru açıklama budur.

Bir diğer açıklamaya göre sahur, o şerefli vakitte rahmeti n indiği, dua ve istiğfarın kabul edildiği zamanda uyanmayı, zikir edip dua etmeyi ihtiva ettiğinden dolayıdır. Belki de sahura kalkan kişi abdest alıp namaz kılar, yahut da zikir, dua ve namaz için uyanmayı sürekli bir alışkanlık haline getirir. Yahut da fecir doğuncaya kadar sabah namazı için hazırlık da yapabilir.

2545- Bize Kuteybe b. Said tahdis etti. Bize Leys, Musa b. Uluyy'dens tahdis etti ... Amr b. el-As'dan rivayete göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bizim orucumuz ile Kitap Ehlinin orucu arasındaki ayırdedici özellik sahur yemeğidir" buyurdu.

Diğer tahric: Ebu Davud, 2343; Tirmizi, 709; Nesai, 2165

2546- Bize Yahya b. Yahya ve Ebu Bekr b. Ebi Şeybe de birlikte Veki'den tahdis ettiler (H.) Bunu bana Ebu't-Tahir de tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi. (Veki' ile) ikisi Musa b. Ali'den bu isnad ile hadisi rivayet ettiler.

AÇIKLAMA: (2545) "Musa b. Uleyy" meşhur olan söyleyiş, ayn harfininötreli olduğudur (Uley). Bunun fethalı söyleneceği (Ali şeklinde) de söylenmiştir.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Bizim orucumuz ile kitap ehli orucu arasındaki fark sahur yemeğidir" yani bizim orucumuzla onun orucunu birbirinden ayırt eden özellik, sahurdur. Çünkü onlar sahur yemezler. Bizim için ise sahur müstehabtır. "Sahur yemeği" sahurun kendisidir. Yemek anlamındaki "ekleh" lafzını hemze fethalı olup biz bunu böylece zaptettiğimiz gibi cumhur da bu şekilde zaptetmişlerdir. Bizim diyarımızdaki rivayetlerde meşhur olan şekil budur. Bu ise bir defa yemek yemeyi anlatır. (Bina-i merre) gadve (bir sabah yemeği yemek) ve aşve (bir akşam yemeği yemek) gibi. İsterse bu vakitte yenilenler çok olsun. Hemze ötreli olarak "ukle" söylenecek olursa bu da lokma anlamına gelir. Kadi İyaz ise burada rivayetin ötreli olduğunu ileri sürmüştür. Muhtemelen kendi diyarının rivayetinde ötreli olanların da bulunduğunu kastetmek istemiştir. Ayrıca doğrusu fethalı söyleyiştir. Çünkü burada maksat odur, demiştir.

2547- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe tahdis etti, bize Veki' Hişam'dan tahdis etti, o Katade'den, o Enes'den, o Zeyd b. Sabit (r.anh)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte sahuru yedikten sonra kalkıp namaz kıldık. Ben (Enes) ikisi arasındaki süre ne kadardı? dedim. O: Elli ayet (okuyacak kadar) dedi.

Diğer tahric: Buhari, 575, 1921; TirmıZi,' 703, 704; Nesai, 2154, 2155; İbn Mace, 1694;

AÇIKLAMA: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte sahur yedik ... " yani her ikisi arasında (sahur ile sabah namazına kalkmak arasında) elİi ayet okuyacak kadar bir süre vardı. Yahut da o elli ayet okuyacak kadar bir süre vardı.

Bu hadis ile sahurun fecirden az öncesine kadar geciktirilmesi teşvik edil. mektedir.

2548- Bize Amr en-Nakıd da tahdis etti, bize Yezid b. Harun tahdis etti, bize Hemmam haber verdi (H.) Bize İbnu'l-Müsenna da tahdis etti, bize Salim b. Nuh tahdis etti, bize Ömer b. Amir tahdis etti (Hemmam'la) ikisi Katate'den bu isnad ile hadisi rivayet etti.

2549- Bize Yahya b. Yahya tahdis etti ... Se hı b. Sa'd (r.a.)'dan rivayete göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İnsanlar iftarı erken yaptıkları sürece hayır içinde kalmaya devam ederler" buyurdu.

Diğer tahric: İbn Mace, 1697

AÇIKLAMA: Resulutlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Erken if tar etmekte acele ettikleri sürece ... " buyruğu ile güneşin battığından emin olduktan sonra acele iftar etmek teşvik edilmektedir. Yani ümmet bu sünneti korumaya devam ettiği sürece işi de hayır içerisinde oldukları halde muntazaman devam edecektir ama geciktirecek olurlarsa bu içine düştükleri bir fesadın bir alameti olacaktır.

2550- Bize Kuteybe tahdis etti, bize Yakub tahdis etti (H.) Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Abdurrahman b. Mehdi, Süfyan'dan tahdis etti. (Yakub ile) ikisi Ebu Hazim'den o Sehl b. Sa'd (r.a.)'dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.

Diğer tahric: Kuteybe'nin hadisini yalnız Müslim rivayet etmiştir

Zuheyr b. Harb'ın rivayetini Tirmizi, 699

2551- Bize Yahya b. Yahya ve Ebu Kureyb Muhammed b. el-Ala birlikte tahdis edip dediler ki: Bize Ebu Muaviye, A'meş'den haber verdi, o Umare b. Umeyr'den, o Ebu Atiyye'den şöyle dediğini rivayet etti: Mesrlik ile birlikte Aişe'nin huzuruna girip: Ey müminlerin annesi! Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ashabından iki adam farz edelim. Bunlardan birisi iftar etmekte ve namazı kılmakta acele eder. Diğeri iftar etmeyi de, namaz kılmayı da geciktirir?

Aişe dedi ki: Bunların hangisi iftar etmekte ve namazı kılmakta acele eder? Biz: Abdullah -yani b. Mesud- dedik. Aişe (r.anha): İşte Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de böyle yapardı, dedi. Ebu Kureyb, diğeri ise Ebu Musa'dır, ibaresini eklemiştir.

Diğer tahric: Ebu Davud, 2354; Tirmizi, 702; Nesai, 2157, 2158, 2159, 2160

2552- Bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize İbn Ebu Zaide, A'meş'den haber verdi, o Umare'den, o Ebu Atiyye'den şöyle dediğini rivayet etti: Mesruk ile birlikte Aişe (r.anha)'mn huzuruna girdik. Mesruk ona sordu: Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ashabından iki adam ki bunların her ikisi de hayır işlemekte kusur etmez, gevşek davranmaz. Ama onlardan biri akşam namazını kılmakta ve oruç açmakta acele eder, diğeri ise akşam namazını kılmayı ve iftar etmeyi geciktirir, dedi. Aişe: Akşam namazını kılmakta ve oruç açmakta acele eden kimdir? (Mesruk): Abdullah'dır, dedi. Aişe (r.anha): İşte Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de böyle yapıyordu, dedi.

AÇIKLAMA: "Hayır işlemekten geri kalmaz" yani bundan geri kalarak hayır işlemeyi ihmal etmez.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

10- ORUCUN VAKTİNİN SON BULMASI VE GÜNDÜZÜN ÇIKMASININ BEYANI BABI