|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ORUÇ |
12- ORUÇLU İKEN ÖPMENİN
ŞEHVETİ HAREKETE GEÇMEYECEK OLAN KİMSELERE HARAM OLMADIĞININ BEYANI BABI
Şafii ve mezhep
alimlerimiz dedi ki: Oruçlu iken öpmek eğer öpenin şehvetini tahrik etmiyorsa
haram değildir. Ama daha uygunu onu terk etmektir. Bununla birlikte böyle
birisi için öpmek mekruhtur denilemez. Çünkü ilim adamlarının söyledikleri onun
hakkında daha uygun olana (evla olana) muhaliftir demekten ibarettir. Bununla
birlikte Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bunu yapbğı da sabittir. Çünkü
onun öpmenin sınırını aşmayacağından emin olunmuştur. Fakat başkasının ise bu
sınırı aşmasından korkulur. Nitekim Aişe (r.anha): "O aranızda arzusuna en
çok hakim olandı" demiştir.
Şehveti tahrik olana
gelince; mezhep alimlerimize göre daha sahih olan kanaat Bunun hakkında haram
olduğudur. Tenzihen mekruh olduğu da S9Ylenmiştir.
Kadı lyaz dedi ki: Ashab
ve tabiinden bir topluluk ile Ahmed, İshak ve Davud (ez-Zahiri) oruç tutan için
öpmenin kayıtsız şartsız mübah olduğunu söylemiş olup Malik mutlak olarak
mekruh olduğunu kabul etmiş, İbn Abbas, Ebu Hanife, Sevri, Evzai ve Şafii ise
genç için mekruhtur, yaşlı ihtiyar için değildir demişlerdir. Aynı zamanda bu
Malik'ten gelen bir rivayettir. İbn Vehb de Malik'ten -yüce Allah'ın rahmeti
ona- farzda değil de Nafile oruçta mübah olduğunu rivayet etmiştir. Bununla
birlikte öpme sebebi ile menisinin nazil olması hali dışında orucu babl
olmadığında görüş ayrılığı yoktur.
Bu görüşün lehine de Sünen
de meşhur olan hadis delil gösterilmiştir. O da Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in: "Ne dersin? Ağzını çalkalasan (durum ne olur)"
buyruğudur. Hadisin anlamı da şudur: Ağzı çalkalamak su içmenin bir öncesidir.
Siz de biliyorsunuz ki ağzı çalkalamak orucu bozmaz. Aynı şekilde öpmek de
cimanın bir mukaddimesidir, o da orucu bozmaz.
Hattabi ve başkaları İbn
Mesud ve Said b. el-Müseyyeb'den öpen bir kimsenin o öptüğü günün yerine başka
günü kaza edeceğini söylediklerini nakletmektedir.
2568- Bize Ali b. Hucr
tahdis etti, bize Süfyan, Hişam b. Urve'den tahdis etti, o babasından, o Aişe
(r.anha)'dan: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde
hanımlarından birisini öperdi, dedi. Sonra da gülerdi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: "Aişe
{r.anha)'dan: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ... sonra gülerdi."
Kadi İyaz dedi ki: Denildiğine göre onun gülmesi bu hususta muhalefet eden
kimselere hayret ettiğinden dolayı olabilir. Bir diğer görüşe göre kendi
kendisine hayret ettiğinden dolayıdır. Çünkü o söylenmesinden dolayı utanılan
böyle bir hadisi nakletmiştir. Özellikle kadının bunu erkeklere kendisi
hakkında nakletmesi böyle bir şeydir. Ama hadisi tebliğ etmek ve ilmi aktarmak
için onu zikretmek zorunda kalmış, böylelikle kendisini buna mecbur eden o
zorunluluk halinden ötürü hayret etmiş oldu.
Bir diğer açıklamaya
göre; Aişe (r.anha) Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in nezdindeki yerini
hatırlayarak onunla birlikte yaşadıklarını, Allah Resulü'nün ona karşı olan yumuşak
davranışlarını hatırlayıp sevindiğinden dolayı gülmüştür.
Kadi İyaz dedi ki:
Rivayet ettiği hadise daha çox güvenilmesi için olayın kendi başından geçtiğine
dikkat çekmek (ızere gülmÜş olma ihtimali de vardır.
2569- Bize Ali b. Hucr
es-Sa'di ve İbn Ebu Ömer tahdis edip dedi ki: Bize Stifyan tahdis edip dedi ki:
Abdurrahman b. el-Kasım'a: Sen babanı, Aişe (r.anha)'dan Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde kendisini öptüğünü tahdis ederken
dinledin mi? dedim. Bir süre sustuktan sonra, evet dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
2570- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe tahdis etti ... Aişe (r.anha) dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) oruçlu olduğu halde beni öperdi. Hanginiz Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in kendi arzusuna hakim olduğu gibi kendisini tutabilir ki?
Diğer tahric: İbn
Mace, 1684
AÇIKLAMA: (2569)
"Bir süre sustu" yani onun söylediğini hatırlamak için sustu. (2570)
"Hanginiz Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kendi arzusuna hakim
olduğu kadar kendisini tutabilir ki?" Bu lafız (irb lafzını) iki şekilde .
fivayet etmişlerdir. Bunların en meşhuru ve çoğunluğun rivayeti kesreli hem.,
ze ve sakin re ile "irb" şeklidir. Hattabi ve Kadi İyaz da çoğunluğun
rivayeti olarak böylece nakletmişlerdir. İkincisi ise hemze ve ra harfi fethalı
olarak (ereb)' dir. Kesreli manası arzu ve isteğidir. Fethalı okuyuşun manası
da böyle olmakla birlikte yine fethalı okuyuş aletin kendisi hakkında da
kullanılır. Hattabi, Mealimu's-Sünen'de der ki: Bu lafız fethalı ve kesreli
olmak üzere iki şekilde rivayet edilir. Her ikisinin de anlamı birdir. Bu da
nefsin ihtiyacı ve. arzusu demektir. Mesela filan kişinin filana irbi, erbi var
denilir. Yine Hattabi dedi ki: "Ereb" aym'zamanda uzvun kendisine de
denilir.
İlim adamları der ki:
Aişe (r.anha)'nın sözlerinin anlamı şudur:
Sizin öpmekten kendinizi
korumanız gerekir. Sakın sizin öpmenin mübah görülmesi hususunda Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) gibi kendinize hakim olacağınız vehmine
kapılmayın. Çünkü o kendi nefsine hakimdi ve öpmesi halinde bundan dolayı
inzalin sözkonusu olmayacağından yahut arzusunun uyanmayacağından ya da
nefsinin heyecana gelmeyeceğinden ve benzeri hallerden emindi. Sizler ise
bundan yana emin değilsiniz. O halde sizin izlemeniz gereken yol, bu işten
kendinizi alıkoymanızdır.
Bu hadisten genellikle
eşler arasında cereyan eden bu gibi hususları zaruret sebebi ile haber vermenin
caiz olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Zaruret halleri dışında ise bunları söylemek
nehyedilmiştir.
2571- Bana Yahya b. Yahya,
Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Kureyb tahdis etti. Yahya, bize Ebu Muaviye A'meş'den
haber verdi derken, diğer ikisi tahdis etti dedi. (A'meş) İbrahim'den, o Esved
ve Alkame'den, onlar Aişe (r.anha)'dan rivayet etti (H.) Bize Şüca' b. Mahled
de tahdis etti, bize Yahya b. Ebu Zaide tahdis etti, bize A'meş, Müslim'den
tahdis etti, o Mesruk'dan, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde öper, oruçlu
olduğu halde ten temasında bulunurdu. Ama o hepinizden daha çok kendisine
hakimdi.
Diğer tahric: Yahya b.
Yahya'nın rivayet ettiği hadisi Ebu Davud, 2382; Tirmizi, 729; Şuca b.
Mahled'in rivayet ettiği hadisi ise yalnız Müslim rivayet etmiştir
2572- Bana Ali b. Hucr
ve Zuheyr b. Harb da tahdis edip dediler ki: ... Aişe (r.anha)'dan rivayete
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde öperdi ama o
kendi nefsine hepinizden daha çok hakimdi.
2573- Bize Muhammed b.
el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis edip dedi ki: ... Aişe (r.anha)'dan rivayete
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde ten temasında
bulunurdu.
2574- Bize Muhammed b.
el-Müsenna da tahdis etti, bize Ebu Asım tahdis edip dedi ki: İbn Avn'ı
İbrahim'den naklederken dinledim, o Esved'den şöyle dediğini rivayet etti:
Mesruk ile birlikte Aişe (r.anha)'ya gittik: Ona: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) oruçlu iken ten temasında bulunur muydu? dedik. O: Evet ama o
hepinizden daha çok kendisine hakimdi yahut aranızda kendisine en hakim olanlardandı
dedi -şüphe eden Ebu Asım'dır-.
Diğer tahric: İbn
Mace, 1678;
2575- Bunu bana Yakub
ed-Devraki de tahdis etti, bize İsmail, İbn Avn'dan tahdis etti, o İbrahim'den,
o el-Esved ve Mesruk'dan rivayet ettiğine göre her ikisi müminlerin annesi Aişe'nin
huzuruna ona ... sormak için girdiler deyip hadisi buna yakın olarak zikretti.
AÇIKLAMA: (2571)
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde öper, oruçlu
olduğu halde ten temasında bulunurdu." Burada mübaşeret {ten teması)'ten
kasıt el ile dokunmaktır. Mübaşeret lafzı (ten anlamına gelen) iki beşere'nin
bir birine temas etmesi, değmesinden gelmektedir.
(2575) "Müminlerin
annesi Aişe (r.anha)'nın huzuruna ... sormak için girdiler." Asıl
nüshaların bir çoğunda bu şekilde "liyes'elaniha: her ikisi ona sormak
için" şeklinde lam ve nun ile yazılmıştır. Ama bu az kullanılan bir
söyleyiştir. Asıl nüshaların bir çoğunda ise lam harfi getirilmeksizin
"yes'elaniha" şeklindedir. Bunun böyle olması gerektiği açıktır. Arap
dilinde meşhur olan söyleyişe de uygundur.
2576- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe tahdis etti... Ebu Seleme'den rivayete göre Ömer b. Abdülaziz
kendisine haber verdi: Urve ez-Zübeyr'in kendisine haber verdiğine göre
müminlerin annesi Aişe (r.anha) kendisine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) oruçlu olduğu halde kendisini öperdi, diye haber vermiştir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
2577- Bize Yahya b. Bişr
el-Harırı de tahdi etti, bize Muaviye -yani b. Sellam- Yahya b. Ebu Kesir'den
bu isnad ile aynısını tahdis etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
2578- Bize Yahya b.
Yahya, Kuteybe b. Said, Ebu Bekr b. Ebi Şeybe tahdis etti. Yahya, bize
Ebu'l-Ahvas, Ziyad b. İlaka'dan haber verdi, derken diğer ikisi tahdis etti
dedi. (Ziyad) Amr b. Meymun'dan, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet
etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruç ayında öperdi.
AÇIKLAMA: "Oruç
ayında" yani oruçlu iken.
2579- Bana Muhammed b.
Hatim de tahdis etti... Aişe (r.anha): Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Ramazan ayında oruçlu olduğu halde öperdi dedi.
2580- Bize Muhammed b.
Beşşar da tahdis etti... Aişe (radıyallalm anha)'dan rivayete göre Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde öperdi.
2581- Bize Yahya b.
Yahya, Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Ebu Kureyb tahdis etti. Yahya, bize Ebu
Muaviye, A:meş'den haber verdi derken diğer ikisi tahdis etti dedi. (A:meş)
Müslim'den, o Şuteyr b. Şekel'den, o Hafsa (r.anha)'dan Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) oruçlu olduğu halde öperdi dediğini rivayet etti.
Diğer tahric: İbn
Mace, 1685
AÇIKLAMA: "Şuteyr
b. Şekel" babasının ismini kef harfi sakin olarak "Şekl"
diyenler de vardır. Ama meşhur olan fethalı (Şekel) olduğudur.
2582- Bize
Ebu'r-Rabi'ez-Zehrani de tahdis etti, bize Ebu Avane tahdis etti (H.) Bize Ebu
Bekr b. Ebi Şeybe ve İshak b. İbrahim de Cerir'den tahdis etti. (Ebu Avane ile)
ikisi Mansur'dan, o Müslim'den, o Şuteyr b. Şekel'den, o Hafsa (r.anha)'dan o
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.
2583- Bana Harun b. Said
el-Eyli de tahdis etti... Ömer b. Ebu Seleme'den rivayete göre o Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) 'e: Oruçlu olan öpebilir mi? diye sordu.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona -Um Seleme'yi kastederek-:
"Buna sor" diye cevap verdi. Ümmü Seleme de kendisine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bunu yaptığını haber verdi. Bu sefer Ömer: Ey
Allah'ın Resulü! Allah senin geçmiş ve gelecek günahlarını bağışlamıştır,
deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ama Allah'a yemin
ederim ki aranızda Allah'a karşı en takvalınız ve O'ndan en çok korkanınız da
benim" buyurdu.
AÇIKLAMA: "Ey
Allah'ın Resulü! Allah senin geçmiş ve gelecek günahlarını bağışlamıştır ... Ve
O'ndan en çok korkanınız da benim." Burada sahabenin: Allah senin
günahlarını bağışlamıştır, demesinin sebebi oruçlunun öpmesinin caiz oluşunun
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in özelliklerinden olduğunu ve
yaptıklarından dolayı onun için bir vebal bulunmayıp günahlarının bağışlanmış
olduğunu düşünmüş olmasıdır.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ise onun bu şekildeki kanaatini kabul etmeyerek:
"Aranızda yüce Allah'a en takvalınız ve O'ndan en çok korkanınız da
benim" buyurdu. O halde yasaklanmış ve benzeri bir şeyi benim
işleyebileceğimi nasıl düşünebilir ya da bunu benim için mümkün kabul
edebilirsiniz?
Bu hadis-i şerif
Müslim'den başka kaynaklarda Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bu sözü
söylemesi üzerine kızdığı belirtilmektedir. Muvatta'da ise: "Allah,
Resulü'ne dilediğini helal kılar" ibaresi de yer almaktadır. Allah en iyi
bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
13- CÜNÜB OLDUĞU HALDE
ÜZERİNE FECRİN DOĞDUĞU KİMSENİN ORUCUNUN SAHİH OLDUĞU BABI