SAHİH-İ MÜSLİM

HAC

7- İHRAMLININ İHRAMA GİRERKEN KOKU SÜRÜNMESİ BABI

2816- Bize Muhammed b. Abbad tahdis etti, bize Süfyan, ezZühri'den haber verdi, o Urve'den, o Aişe (r.anha)'nın şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama girdiği zaman ihramı dolayısı ile ve Beyt'i tavaf etmeden önce de ihramdan çıktığı için hoş koku sürdüm.

Diğer tahric: Nesai, 2686

AÇIKLAMA: "Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama gireceği zaman ihramı dolayısı ile Beyfi tavaf etmeden önce de ihramdan çıktığı için koku sürdum.''

"Lihurmihi: İhramagireceği için" lafzını ha harfi ötreli ve kesreli olarak lihirmihi şeklinde zaptetmişlerdir. Buna dair açıklama Müslim'in Mukaddimesi'nin şerhinde geçmiştir. Ama ötreli okuyuş daha fazladır. el-Herevı ve başkaları da başka türlüsünü zikretmemektedirler. Ama Sabit, muhaddislerin ötreli okuyuşlarını kabul etmemekte, doğrusu kesreli okuyuştur demektedir.

İhrama girmesinden kasıt, hacc dolayısı ile ihrama girmesidir.

Bu hadiste ihrama girmek istenince hoş koku sürünmenin müstehab olduğuna delil olduğu gibi ihrama girdikten sonra bu kokunun devamında bir sakınca olmadığına ancak ihramda iken yeniden koku sürünmenin haram olduğuna delil vardır. Bizim mezhebimiz de böyledir, ashab-ı ikram, tabiin, muhaddis ve fukahanın cumhurundan pek çok kimse de böyle demiştir. Sa'd b. Ebu Vakkas, İbn Abbas, İbn Zübeyr, Muaviye, Aişe (r.anha), Ümmü Habibe, Ebu Hanife, Sevri, Ebu Yusuf, Ahmed, Davud ve başkaları bunlar arasındadır. Aralarında Zührt, Malik, Muhammed b. Hasan gibilerinin bulunduğu başkaları ise bunu kabul etmemektedirler. Aynı şekilde bu görüş ashab ve tabiinden bir topluluktan da nakledilmiştir.

Kadı lyaz dedi ki: Böyle diyenler Aişe (r.anha)'nın bu hadisini koku süründükten sonra gusletti, böylelikle ihramdan önce koku gitmiş oldu, diye yorumlamışlardır. Onların bu yorumunu diğer rivayette gelecek olan (2834) "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama gireceği sırada ko ku sürdüm, sonra hanımlarını dolaştı, sonra da ihramlı olarak sabahı etti" rivayeti bunu desteklemektedir. Bunun zahirinden anlaşıldığı üzere hanımları ile beraber olmak için hoş koku sürünmüş bundan sonra da gusül ile bu koku gitmiştir. Özellikle de her bir hanımı ile birlikte olduktan sonra diğerinin yanına gitmeden guslettiği de nakledilmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte koku kalıcı olamaz. Bu durumda Aişe (r.anha)'nın (2825) "sonra kokusu etrafa yayılacak şekilde sabahı etti" sözü de gusletmeden önceki hali hakkındadır. Üstelik daha önce Müslim'in kaydettiği bir rivayette: Bu koku zerire (denilen bir karışım) idi. Bu ise gusletmekle giden kokulardandır.

(Kadı lyaz) devamla dedi ki: Aişe (r.anha)'nın (2831): "Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramlı olduğu halde saçlarını ayırdığı yerde kokunun parıltısını görür gibiyim" sözünden kastı ise kokunun cismi ve parçacıkları değil onun izidir. Kadı lyaz'ın açıklamaları bunlardır.

Ama onun bu açıklamaları uygun görülmemiştir. Aksine doğrusu cumhurun söylediği şekilde ihrama girmek için (ihramdan önce) hoş koku sürünmek müstehabtır. Çünkü Aişe (r.anha): "İhrama gireceği için ona koku sürdüm" demektedir. Bu ise onun hanımları ile bir arada olmak için değil de ihrama girmek için hoş koku sürünmüş olduğu hususunda açıktır. Ayrıca: "Kokunun parıltısını görür gibiyim" demesi de bunu desteklemektedir. Kadı İyaz'ın yorumuna gelince, bizi onu kabul etmeye itecek herhangi bir delil olmaksızın zahire muhalif olduğundan kabul edilemez.

Aişe (r.anha)'nın: "Beyt'i tavaf etmeden önce ihramdan çıktığı için" sözünden kas ıt ise İfada tavafıdır. Bundan da Akabe cemresine taş atıp tıraş olduktan sonra ve tavaftan önce hoş koku sürünmenin mübah olduğuna delildir. Şafii'nin ve genellikle ilim adamlarının kanaati budur. Ancak Malik İfada tavafından önce hoş koku sürünmeyi mekruh görmüştür. Fakat bu hadis ona karşı bir delildir.

"İhramdan çıktığı için" sözü de Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramdan çıkmış olduğuna delildir. Haccda iki tehallül (ihramdan çıkma) vardır ki, üç husus ile gerçekleşirler. Akabe cemresine taş atmak, tıraş olmak ve eğer Kudum tavafının akabinde sa'y yapmamışsa sa'yı ile birlikte İfada tavafı yapmaktır. Bu üçünü yaptıktan sonra her iki tehallül de (ihramdan çıkış) gerçekleşmiş olur. Şayet bu üçün ikisini yaparsa -ki hangi ikisi olursa olsun- birinci tehallül gerçekleşmiş olur. İlk tehallül ile kadınlardan yararlanmak dışında ihram dolayısı ile bütün haramlar helal olur. Çünkü kadınlardan yararlanmak ancak ikinci tehallül ile helal olur. Birinci tehallül ile cimadan başka kadınlardan yararlanmanın mübah olduğu da söylenmiştir. Bu aynı zamanda bazı mezhep alimlerimizin de görüşüdür. Şafii'nin bir görüşüne göre ise birinci tehallül ile ancak dokunmak, tıraş olmak ve tırnakları kesmek helal olur. Doğrusu daha önce geçendir. Allan en iyi bilendir.

2817- Bize Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb de tahdis etti, bize Eflah b. Humeyd, el-Kasım b. Muhammed'den tahdis etti, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: İhrama girdiği zaman ihramı için, ihramdan çıktığı zaman ihramdan çıktığı için Beyt'i tavaf etmeden önce kendi ellerimle Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e hoş koku sürdüm.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: Diğer rivayette "ihramdan çıktığı zaman Beyt'i tavaf etmeden önce" ifadesinde de birinci tehallülün Akabe cemresine taş attıktan sonra gerçekleştiğine İfada tavafının da tıraştan sonra olduğuna dair açık bir ifade vardır. Bu da üzerinde ittifak olunmuş bir husustur.

2818- Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e, Abdurrahman b. el-Kasım'dan rivayetini okudum. O babasından, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihramı için, ihrama girmeden önce ve Beyt'i tavaf etmeden önce de ihramdan çıktığı için hoş koku sürüyordum.

Diğer tahric: Buhari, 1539; Ebu Davud, 1745; Nesai, 2684

2819- Bize İbn Numeyr de tahdis etti ... Aişe (r.anha) dedi ki: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama gireceği için de ihramdan çıktığı için de hoş koku sürmüşümdür.

Diğer tahric: İbn Mace, 3042

2820- Bana Muhammed b. Hatim ve Abd b. Humeyd de tahdis etti, Abd: Bize Muhammed b. Bekr haber verdi derken, Muhammed b. Hatim bize tahdis etti, dedi. (Muhammed b. Bekr dedi ki) Bize İbn Cüreyc haber verdi, bana Ömer b. Abdullah b. Urve'nin haber verdiğine göre o Urve ve el-Kasım'i Aişe (r.anha)'dan şöyle dedi, diye haber verirlerken dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e Veda haccında hem ihramdan çıktığı için hem ihrama gireceği için kendi ellerimi e zerire denilen koku ile kokulandırdım.

Diğer tahric: Buhari, 7930

AÇIKLAMA: Zerire, Hindistan'dan getirilen hoş kokulu bir bitkiden elde edilen bir kokudur.

2821- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Züheyr b. Harb birlikte İbn Uyeyne'den tahdis ettiler. Züheyr dedi ki: Bize Süfyan tahdis etti, bize Os- . man b. Urve babasından şöyle dediğini tahdis etti: Aişe (r.anha)'ya: İhrama gireceği sırada Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ne koku sürdün? diye sordum. O: Hoş kokuların en iyisi ile dedi.

Diğer tahric: Buhari, 5928; Nesai, 2688, 2689

2822- Bunu bize Ebu Kureyb de tahdis etti ... Osman b. Urve dedi ki: Ben Urve'yi Aişe (r.anha)'dan şöyle dedi diye tahdis ederken dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama girmeden önce gücümün yettiği en güzel koku ile kokulardım sonra ihrama girerdi.

2823- Bize Muhammed b. Rafi'de tahdis etti ... Aişe (radıyallahuanha) dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama gireceği zaman ihramı dolayısıyla ifada tavafmı yapmadan önce de ihramdan çıktığı için bulduğum en hoş koku ile kokuladım.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

2824- Bize Yahya b. Yahya, Said b. Mansur Ebu'r-Rabi'ğ, Halef b. Hişam ve Kuteybe b. Said de tahdis etti. Yahya bize Hammad b. Zeyd haber verdi derken, diğerleri tahdis etti, dedi. O Mansur'dan, o İbrahim'den, o Esved'den, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Sanki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramb iken saçlarını ayırdığı yerde hoş kokulu parıltısını görür gibiyim.

Halef "o ihramb iken" ibaresini zikretmemekle birlikte "o ihramının kokusu idi" dedi.

Diğer tahric: Buhari, 1538; Nesai, 2693, 2694, 2695

2825- Bize Yahya b. Yahya Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Ebu Kureyb de tahdis etti. Yahya bize Ebu Muaviye haber verdi, derken diğer ikisi bize haber verdi, dedi. O A'meş'den, o İbrahim'den, o Esved'den, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihrama girdiği için telbiye getirirken saçlarını ayırdığı yerde hoş kokusunun parıltısını görür gibiyim.

Diğer tahric: Nesai, 2697, 2698

2826- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe, Zühel b. Harb ve Ebu Said elEşşecd tahdis edip dediler ki: Bize Vekil tahdis etti, bize A'meş Ebu Duha'dan tahdis etti, o Mesud'dan, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in telbiye getirirken saçlarını ayırdığı yerdeki hoş kokusunun parıltısına bakıyor gibiyim.

Diğer tahric: İbn Mace, 2927

2827- Bize Ahmed b. Yunus da tahdis etti, bize Züheyl tahdis etti, bize A'meş İbrahim'den tahdis etti. O Esved'den, o Müslim'den, o Mesud'dan, o Aişe (r.anha)'dan ... görür gibiyim hadisi Veki'in hadisi ile aynen rivayet etti.

2828- Bize Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis edip dedi ki. .. Aişe (r.anha) dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramlı olduğu halde saçlarını ayırdığı yerde ki hoş kokunun parıltısını görür gibiyim.

Diğer tahric: Buhari, 271, 5918; Nesai, 2696

2829- Bize İbn Numeyr de tahdis etti ... Aişe (r.anha) dedi ki: Gerçekten ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramlı iken saçlarını ayırdığı yerdeki hoş kokunun parıltısını görürdüm.

Diğer tahric: Buhari, 5923; Nesai, 2700

2830- Bize Muhammed b. Hatim de tahdis etti. Bana İshak b. Mansur -ki o es-Seludi'dir- tahdis etti. Bize İbrahim b. Yusuf - ki o b. İshak b. Ebu İshak es-Sebii'dir- babasından tahdis etti. O Ebu İshak'tan Ebul Esved'i kendi babasından diye zikrederken dinlemiştir. Babası Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (sallallahualeyhi ve sellem) ihrama girmek istediği vakit bulabildiği en hoş koku ile kokulanırdı. Sonra ben bundan sonra başında ve sakalında yağın parıltısını görürdüm.

2831- Bize Kuteybe b. Said de tahdis etti ... İbrahim b. el-Esved tahdis edip dedi ki: Aişe (r.anha): Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ihramlı olduğu halde saçlarını ayırdığı yerde misk'in parıltısını görür gibiyim dedi.

Diğer tahric: Ebu Davud, 1746; Nesai, 2692

2832- Bunu bize İshak b. İbrahim de tahdis etti ... Bize Süfyan elHasan b. Ubeydullah'tan bu isnad ile aynısını rivayet etti.

2833- Bana Ahmed b. Meni' ve Yakub ed-Devraki de tahdis edip dedi ki: ... Aişe (r.anha) dedi ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ihrama girmeden önce ve kurban bayramı birinci (Nahr) günü de Beyt'i tavaf etmeden önce misk bulunan bir koku sürerdim.

Diğer tahric: Tirmizi, 917; Nesai, 2691

2834- Bize Said b. Mansur ve Ebu Kamil birlikte Ebu Avane'den tahdis etti. Said dedi ki: Bize Ebu Avane İbrahim b. Muhammed b. elMunteşir'den tahdis etti. O babasından şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Ömer (r.anhuma)'ya koku süründükten sonra ihramlı olarak sabahlayan kimse hakkında soru sordum. O: Ben etrafıma hoş koku saçarak ihramb olduğum halde sabahı etmeyi arzu etmem. Yemin ederim böyle bir işi yapmaktansa katran ile sıvanmayı daha çok severim.

(İbrahim) dedi ki: Sonra Aişe (r.anha)'nın huzuruna girerek kendisine İbn Ömer'in: Ben etrafıma hoş koku saçarak ihramlı sabahlamayı sevmiyorum hatta bunu yapmaktansa katran sürünmeyi tercih ederim dediğini haber verdim.

Aişe (r.anha): İhrama gireceği vakit Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e kendim koku sürdüm sonra hanımlarını dolaştı sonra ihramlı olarak sabahı etti, dedi.

Diğer tahric: Buhari, 267, 270; Nesai, 415, 429, 2703, 2704

2835- Bize Yahya b. Habib el- Harisi de tahdis etti ... İbrahim b.

Muhammed b. el- Munteşir dedi ki: Babamı Aişe (r.anha)'dan şöyle dedi diye tahdis ederken dinledim: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e önce koku sürerdim sonra kendisi hanımlarını dolaşırdı. Sonra da etrafına hoş koku yayarak ihramlı olduğu halde sabahı ederdi, dedi.

AÇIKLAMA: (2834) "İbn Ömer (r.anh), ben hoş koku saçarak ihramlı olarak sabahı etmeyi istemem" sözleri ile Aişe (r.anha)'nın (2534) "Etrafa hoş koku yayarak, saçarak" ,sözünde geçen "hoş koku saçmak" anlamındaki fiiller (yendahu) hep hı harfi iledir. Bu fiil kişiden etrafa hoş koku saçma ve yayma halini anlatır. Yüce Allah'ın: "Orada şanl şanl akan iki pınar vardır" (Rahman, 66) buyruğunda da aynı kökten gelen fiil kullanılmıştır. İşte Bunun ha harfi ile olduğu meşhur olandır. Kadı İyaz da başka türlüsünü zikretmiş değildir. Ama bazıları hı yerine ha harfi ile bunu zaptetmişlerdir. Her iki lafız da mana itibariyle birbirine yakındır. Kadı İyaz'ın dediğine göre, hı harfi ile kullanımda saçmak ve yaymak anlamı ha harfi ile kullanıma göre daha sınırlıdır. Aksi de söylenmiştir, aksini söyleyenlerin görüşü daha meşhur ve daha çoktur.

"Sonra hanımlarını dolaşırdı." Burada şöyle denilebilir: Fukaha, eşlere gece paylaştırmanın asgarisinin her bir kadın için bir gece olduğunu söylemişlerdir. Peki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hepsini bir gecede nasıl dolaşmıştır? Buna iki şekilde cevap verilir: Birincisi bu onların rızaları ile olmuştu. Nasıl olursa olsun rızaları olması halinde caiz olacağında görüş ayrılığı yoktur.

İkincisi ise böyle bir paylaştırmanın vacip oluşunun, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hakkında devamlı olup olmadığı hususunda mezhep alimlerimizin görüş ayrılığı vardır. Ebu Said el-İstahri dedi ki: Böyle yapmak, onun hakkında vacip değildi ama o, -vacip olduğu için değil- kendisinden bir lütuf ve bir bağış olmak üzere eşit bir şekilde paylaştırır ve aralarında kur'a çekerdi.

Çoğunluk ise: Bu paylaştırma onun için vacip idi, demektedir.

İstahrinin bu açıklamasına göre meselede açıklanmayacak bir taraf kalmaz. Allah en iyi bilendir.

2836- Bize Ebu Kureyb de tahdis etti... İbrahim b. Muhammed b. el-Munteşir babasından şöyle dediğini rivayet etti: İbn Ömer (r.anhuma)'yı şöyle derken dinledim: Katran ile sıvanmış olarak sabahı etmeyi etrafıma hoş koku saçarak ihramlı olarak sabahı etmekten daha çok severim. (Muhammed) dedi ki: Ben de Aişe (r.anha)'nın huzuruna girip onun söylediklerini ona haber verince Aişe (r.anha): Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e koku sürdüm sonra hanımlarını dolaştı sonrada ihramlı olarak sabahı etti dedi.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

8- iHRAMLI KİMSE İÇİN AVLANMANIN HARAM KILINDIĞI BABI