21- YOL ÜSTÜNDE KAZA-İ
HACET ETMEKTEN NEHİY BABI
حَدَّثنَا
حرملة بْن
يَحْيَى.
حَدَّثنَا عَبْد
اللَّه بْن
وهب. اخبرني
نافع بْن
يزيد، عَن
حيوة بْن
شريح؛ أَن
أَبَا
سَعِيْد
الحميري حدثه،
قَالَ: كَانَ
معاذ بْن جبل
يتحدث بما
يسمع أصحاب
رَسُول اللَّه
صَلى اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ.
ويسكت عما
سمعوا. فبلغ
عَبْد اللَّه
بْن عمرو مَا يتحدث
بِهِ.
فَقَالَ:
واللَّه! مَا
سَمِعْت رَسُول
اللّه صَلى
اللّه
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ يَقُولُ:
هَذَا. وأوشك
معاذ أَن
يفتنكم فِيْ
الخلاء. فبلغ
ذلك معاذا.
فلقيه.
فَقَالَ معاذ:
يا عَبْد
اللَّه بْن
عمرو! أَن
التكذيب
بحديث عَن
رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه
عَلَيْهِ وَسَلَّمْ
نفاق. وإنما
إثمه عَلَى من
قاله.
-
لقد سَمِعْت
رَسُول اللّه
صَلى اللّه
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
يَقُولُ:
((اتقوا الملاعن
الثلاث:
البراز فِيْ
الموارد،
والظل،
وقارعة الطريق)).
فِيْ
الْزَوَائِدِ:
إِسْنَادُهُ
ضَعِيْف. ومتن
الحدث قَدْ
أخرجه أَبُو
داود من طريق
آخر.
Ebu Saidi Himyeri
r.a.’den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir:
Muaz bin Cebel
r.a., Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in ashabının işitmediği hadisleri
rivayet ederdi ve sahabilerin işitmiş oldukları hadislerden söz etmezdi. Onun
rivayet ettiği hadisler bir ara Abdullah bin Amr (bin el-As r.a.’ya ulaştı.
Bunun üzerine Abdullah bin Amr:
'' Vallahi,
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’den bu hadisleri ben (şahsen) işitmedim.
Kazai hacet hususunda Muaz sizi güçlüğe ve zahmete sokmak üzeredir. '' dedi. Bu
söz, Muaz’a ulaştı. Daha sonra Muaz O’na rastladı ve:
'' Ey Abdullah
bin Amr! Resulullah s.a.v.’den yalan hadis bile bile rivayet etmek
münafıklıktır, (münafıkların şanıdır.) Vebali de uydurana aittir. Şüphesiz ben
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’den şöyle buyurduğunu işittim '' dedi:
'' Lanete sebep
olan (şu) üç şeyden sakınınız: Su mecralarında, gölgelikte ve yol üstünde
abdest bozmak. ''
Not: Hadisin
isnadının zayıf olduğu, Zevaid'de belirtilmiştir. Fakat aynı hadis metnini Ebu
Davud başka tarik ile rivayet etmiştir.
EBU DAVUD HADİS’İ VE İZAH İÇİN BURAYA TIKLAYIN
AÇIKLAMA:
Sindi diyor ki:
'AbduIlah bin Amr'ın: '....bu hadisleri ben işitmedim.,. sözünden maksadı çok
hadis işittiğine rağmen bu hadisleri duymadığını ifade etmektir. Yoksa samIdığı
gibi Muaz r.a. hazretlerini hadis uydurmakla itham etmek için değildir. (Muaz
gibi Ashab-ı Kiram'ın ileri gelenlerinden bir zatın yine tanınmış bir Sahabi
tarafından hadis uydurmakla itham edilmesi iki taraf için de imkansızdır.
Hadis'e böyle bir yorum yapmaktan Allah'a sığınırız,)
AbduIIah bin
Amr r.a. şunu demek istemiştir: Ben çok hadis duyduğum halde anlattığınız bu
hadisleri duymadım. Muaz'ın yamlmış olması muhtemeldir. Yanılmak ise insanların
tabii bir halidir.'
Miftahü'l-Hace
müellifi de: Hadiste geçen "Gölgelik''ten maksad halkın oturup kalktığı ve
dinlendiği gölgeliktir. Bu gibi yerlerde kaza-i hacet etmekle halka eziyet
edilmiş olur. Ama kimseye eziyet edilmesi söz konusu olmayan gölgelikte abdest
bozmanın bir sakıncası yoktur. Peygamber'in bir hurma bahçesinin duvarı dibinde
abdestini bozduğu Müslim'de rivayet edilmiştir. Duvarın gölgesinin bulunduğu
tabiidir, der.