DEVAM: 76- HAVUZLAR
حَدَّثنَا
محمود بْن
خالد،
والعباس بْن
الوليد
الدمشقيأَن.
قَالاَ:
حَدَّثنَا
مروأَن بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثنَا
رشدين.
أَنبَأَنا مَعَاوية
بْن صالح،
عَنْ راشد بْن
سعد، عَنْ أَبِي
أمامة
الباهلي؛
قَالَ: - قَالَ
رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه عَلَيْهِ
وَسَلمْ: ((أَن
الَمْاء لاَ
ينجسه شيء،
إِلاَّ مَا
غلب عَلَى
ريحه وطعمه
ولونه)).
فِيْ
الْزَوَائِدِ:
إِسْنَادُّهُ
ضَعِيْف لضعف
رشدين. قَالَ
السنديّ:
الحديث بدون
الاستثناء،
رواه
النسائيّ
وأبو داود
والترمذيّ
مِنْ حديث
أَبِي
سَعِيْد
الخدريّ.
Ebu Ümame
El-Bahili (r.a.)'den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve sellem) buyurdular ki:
«Şüphesiz
hiç bir şey, suyu necis etmez. Ancak suyun kokusuna, tadına ve rengine galebe
çalan şey, onu necis eder.»
Not: Ravilerden
Rişdin. zayıf olduğu için, isnadın zayıf olduğu Zevaid'de bildirilmiştir.
Sindi: 'Hadisin «Ancak suyun .. ,» kısmı hariç baş kısmı Nesai, Ebu Davud ve
Tirmizi tarafından Ebu Said-i Hudri'nin hadsinden rivayet edilmiştir.' der.
AÇIKLAMA :
Hadisin ilk
bölümü yani: 'Şüphesiz hiç bir şey suyu necis etmez' kısmı yukarıdaki notta
işaret edildiği gibi Sünen sahipleri tarafından rivayet edilmiştir. Ancak, son
ravisi Ebu Ümame değil, Ebu Said-i Hudri'dir. EI-Menhel yazarının beyanına
göre: Tirmizi, hadisin hasen olduğunu ve Ahmed bin Hanbel de hadisin sahih
olduğunu söylemiştir. Hadis, Şafii, Darekutni, Hakim ve Beyhaki tarafından da
rivayet edilerek Yahya bin Main ve Ebu Muhammed bin Hazm tarafından da sahih
görülmüştür.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
EI-Menhel
yazarı 'Bidaet Kuyusu' için açılan bab'ta rivayet edilen bu hadisin fıkıh
yönünü özetle şöyle beyan eder:
'Hadis, az
olsun çok olsun suyun, içine giren bir şeyle pislenmediğine delalet eder. Hatta
suyun evsafı değişse bile hükmün bu olduğu görülür. Fakat, bir necasetle suyun
vasıflarından birisi değiştiği zaman, taharette kullanılamıyacağı hususunda
icma' vardır. Şu halde vasıtları değişen suyun pislenme hükmü icmaa dayalıdır,
Ebu Ümame'den rivayet edilen hadisteki;
«Ancak suyun
kokusuna. tadına ve rengine galebe çalan şey onu necis eder.» mealindeki
istisnaya dayalı değildir. Çünkü hadisin istisna kısmı sabit görülmemiştir.
Yukarda belirtilen duruma göre suyun evsafı değişmedikçe miktarı az olsun, çok
olsun necasetin girmesiyle pislenmez. Hadisin zahiri buna delalet eder. İbn-i
Abbas, Ebu Hureyre, Hasan-ı Basri, İbnü'l-Müseyyeb, İkrime, İbn-i Ebi Leyla,
Sevri, Davud-i Zahiri, Nehai, Cabir bin Zeyd, Malik ve Gazali bu görüştedirIer.
İbn-i Ömer,
Mücahid, İshak, Ehl-i Beyt'ten El-Hadi, EI-Müeyyed Billah, Ebu Talib, Nasır ile
Hanefi, Şafii ve Hanbeli alimleri şöyle demişlerdir : Necaset, az suyun içine
girdiği zaman suyun evsafı değişsin değişmesin onu necis eder. Çünkü o su.
kullanıldığı zaman içindeki necaset de kullanılmış olur. Bunların delilleri şu
hadislerdir:
1-
"Biriniz uykudan kalktığı zaman elini yıkamadan kab'a sokmasın. Çünkü
elinin nerede gecelediğini bilmez.'' Bu hadiste uykudan uyanan kişi elini kab'a
batırmaktan men ediliyor ve yasaklama sebebi de necaset endişesi olarak
gösteriliyar. Bilindiği gibi ele uykuda dokunan ve görülmeyen necaset, suyu
değiştirecek durumda değildir.
2- "Köpek.
birinizin kabını yaladığı zaman, içindekini döktükten sonra yedi defa
yıkasın." Buradaki dökme ve yıkama
emri necasetin delilidir.
3- "Sakın
hiç biriniz durgun suyu içmesin.»
4-
"Müftüler sana fetva verseler bile sen, kalbinden fetva iste."
5- "Seni
şüpheye düşüreni bırak. Şüphesiz olana git.»
Bu görüşte olan
alimler: ''Hiç bir şey suyu necis etmez." mealindeki hadisin yukarıda
anılan delillerle muhassas oldugunu söylemişlerdir.
Bu alimler az
su ve çok su miktarı hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Bazıları: Su
kullanıldığı zaman içine düşen necasetin de kullanıldığı sanıldığı, takdirde bu
su az sayılır, demişlerdir. Bir rivayete göre, Ebu Hanife de böyle demiştir.
Diğer bir kısım alimler: İki kulleden az olan su az sayılır, demişlerdir. Şafii
ve arkadaşları bu görüştedirIer.
EI-Menhel'in
verdiği izah çok uzundur. Alimlerin değişik görüşleri ve karşılıklı müdafaa ve
itirazları bu izahta beyan edilmektedir.