DEVAM: 115- KANI
DEVAMLI GELEN VE DAHA ÖNCE AYBAŞI ADETLERİNİN GÜNLERİNİ HESAPLAYABİLEN
MÜSTEHAZA KADIN HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثنَا
مُحَمَّد بْن
يَحْيَى.
حَدَّثنَا
عَبْد الرزاق
((إملاء عَلَى
من كتابه،
وكان السائل
غيري)). أنا
ابْن جريح،
عَنْ عَبْد
اللَّه بْن
مُحَمَّد بْن
عقيل، عَنْ
إبراهيم بْن
مُحَمَّد بْن
طلحة، عَنْ
عمر بْن طلحة،
عَنْ أم حبيبة
بِنْت جحش؛ قالت: -
كُنْت أستحاض
حيضة كثيرة
طويلة. قالت: فجئت
إلى
الْنَّبِيّ
صَلى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
أستفتيه
وأخبره. قالت
فوجدته عند
أختي زينب.
قالت: قلت: يَا
رَسُولَ
اللَّهِ! أَن
لي إليك حاجة.
قَالَ ((وما
هِيَ؟ أي هنتاه))
قلت: إني
أستحاض حيضة
طويلة كبيرة.
وقد منعتني
الصلاة
والصوم. فما
تأمرني فيها؟
قَالَ ((أنعت
لك الكرسف،
فإنه يذهب
الدم)) قلت:
هُوَ أكثر.
فذكر نحو حديث
شريك.
Ünımü Habibe
bint-i Cahş (r.anha)'den: şöyle söylemiştir :
Ben çok ve uzun
zaman müstahaza oluyordum. Nihayet durumunu bildirmek ve fetva istemek için
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in yanına geldim. O'nu kız kardeşim Zeyneb
(bint-i Cahş) (r.anha)'nın yanında buldum. Ümmü Habibe (r.anha) dedi ki:
Ben: Ya
Resulallah! Sana ihtiyacım vardır, dedim. O:
«Ey hentah
ihtiyacın nedir?» diye sordu. Ben : Uzun
süreli ve büyük istihaza görüyorum. Bu kan, benim namazıma ve orucuma mani
oldu. Bu kan hakkında bana ne emredersin? diye sordum. O :
«Ben sana pamuğun
özelliğini anlatayım. Çünkü o, kanı giderir.» buyurdu. Ben: Kan çok fazladır, dedim. Bunun üzerine,
Ravi Şerik'in
(625 nolu) hadisinin benzerini buyurdu.
Tahric: Ümmü
Habibe (r.anha)'nın bu hadisini, Kütüb-i Sitte sahibIerinin hepsi, kısa ve uzun
metinler halinde, rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA :
EI-Menhel
yazarı: Kendisine Ümmü Habibe dendiği gibi Ümmü Habib de deniliyor. Adı
Habibe'dir. Müslim'in rivayetinde belirtildiği gibi Abdurrahman bin Avf'ın
nikahı altında idi. İbn-i Abdi'l-Berr'in dediğine göre Cahş'ın; Zeyneb, Ümmü
Habibe ve Hamne adında üç kızı vardı. Zeyneb, Nebi (s.a.v.)'in zevcesi idi.
Ümmü Habibe, Abdurrahman bin Avf'ın zevcesi idi. Hamne de Talha bin
UbeyduIIah'ın hanımı idi. Hepsi müstahaza oluyorlardı. İbnü'l-Arabi'nin
dediğine göre, Nebi (s.a.v.) zamanında müstahaza olan kadın beş tane idi Hamne
bint-i Cahş, Kardeşi Habibe, Fatime bint-i Ebi Hubeyş, Sehle bint Ebi Süheyl ve
Mu'minlerin annelerinden (Sevde).
---
Nebi s.a.v.'in
bir eşi Ümmü Habibe binti Ebi Süfyandır.
---
Şerik'in
rivayetinde Nebi (s.a.v.), şöyle buyurmuştur: ''Müstahaza kadın, hayız
günlerinde namazı bırakır. Hayız günleri bitince ğusleder ve her namaz için
abdest alır, oruç tutar, namaz kılar.''
Müslim'in bir
rivayetinde Ümmü Habibe (r.anha)'nın her namaz için ğuslettiği bildirilmiş ve
El-Leys bin Sa'd: .Şihab, Nebi. (s.a.v.) Ümmü Habibe'ye her namaz için ğusletme
emrini verdi, dememiştir. Ümmü Habibe kendiliğinden bu işi yapmıştır, der.
Müslim'in bir rivayetinde: ''...ğuslet ve namaz kıl.'' emri verilmiştir. Bu
emrin, bir defa ğusletmek için mi, yoksa her namaz için mi olduğu hususunda bir
açıklık yoktur. Bazı rivayetlerde, Nebi (s.a.v.)'in Ümmü Habibe'ye "Her
namaz için yıkama'' emri verdiği, diğer bir kısım rivayetlerde: ''Her namaz
için abdest alma'' emri verdiği görülmektedir.
Bazıları bu
hadisin Fatime binti Ebi Hubeyş (r.anha) hadisiyle neshedildiğini
söylemişlerdir. Çünkü Aişe (r.anha) , Nebi (s.a.v.)'in vefatından sonra Fatima
(r.anha) hadisiyle fetva vermiş ve Ümmü Habibe (r.anha) hadisine muhalefet
etmiştir.
Tahavi: Ümmü
Habibe (r.anha)'nın hadisi Fatime binti Ebi Hubeyş (r.anha) hadisi ile
mensuhtur, demiştir. Çünkü Fatime (r.anha)'nın hadisinde, her namaz için abdest
alma emri var, ğusletme emri yoktur. İki hadisin arasında görülen ihtilafı
bertaraf etmek için Ümmü Habibe (r.anha)'nın hadisindeki emri mendubluk için
yorumlamak daha iyidir.
Beyhaki de,
Rabi' tariki ile Şafii'den rivayet ettiğine göre Şafii: Resul•i Ekrem (s.a.v.)
Ümmü Habibe (r.anha)'ya ğusletmek ve namaz kılmak emrini vermiştir. Her namaz
için ğusletme emri onun hadisinde yoktur. Şüphesiz onun ğuslü emredildiği için
değil, taat olsun, diye yapılmıştır, demiştir. Ebu Davud'un bir rivayetinde;
"Nebi
(s.a.v.) Ümmü Habibe (r.anha)'ya her namaz için ğusletmeyi emretti... "
Fıkrası vardır. EI-Menhel yazarı: ''Hadis hafızları bu fıkraya itiraz ederek
Zühri'nin sika arkadaşları bu ilaveyi zikretmemişlerdir. Zühri'nin ravilerinden
yalnız İbn-i İshak'ın rivayetinde bulunur. Bu nedenle Beyhaki: ''İbn-i İshak'ın
rivayeti ğalattır. Çünkü Zühri'den yapılan bütün rivayetlere muhaliftir,
demiştir.'' der.
MUSTAHAZA HER
FARZ iÇiN ABDEST ALIR'Ml?
El-Menhel
yazarı şu ma'lumatı verir:
''EI-Fetih,,'te:
''İstihaza kanının hükmü, abdestsizlik hükmü gibidir. Cumhur'un görüşüne göre
müstahaza kadın, her farz namaz. için abdest alır ve bir abdestle birden fazla
farz namaz kılamaz. Kaza namazı da vaktinde kılınan namaz gibidir. Yani bir
abdestle birden fazla kaza namazı da kılamaz. Çünkü hadiste her namaz için
abdest alma emri verilmiştir.
Malikiler'e
göre, her farz için abdest alması vacib olmayıp, müstahabtır. Başka nedenle
abdesti bozulmadığı takdird.e istihaza kanının gelmesiyle yeniden abdest alması
gerekmez.
Ahmed ve
İshak'a göre, her farz için ğuslederse daha ihtiyatlı davranmış olur.
Hanefiler'e
göre, abdest, namaz vaktine bağlıdır. Dolayısıyla müstahaza kadın bir vakit.
namaz için aldığı abdest ile o vaktin farzı ile, vakit çıkmadıkça dilediği
kadar kazaya kalmış namazlarını da kılabilir. Hadisteki ''Her namaz için abdest
almak. emrinin manası, her namaz vakti için abdest almaktır. Ahmed ve İshak'ın
bu yorumu, delile muhtaçtır.'' denilmiştir. Hanbeliler'in mezhebi, Hanefiler'in
mezhebi gibidir.
Delilleri ise
Ebu Hanife (rahimehullah)'dan merfu' olarak rivayet olunan şu hadistir:
''Müstahaza kadın. her namaz vakti için abdest alır. El-Menhel yazarı, bu arada başka delilleri de
zikreder.