134- CEBİRELER ÜZERİNE
MESHETMEK BABI
حدّثنا محمد
بْن أبان
البالخى.
حدّثنا عَبْد الرزاق.
أَنْبَأَنَا
إسرائيل،
عَنْ عمرو بْن
خالد، عَنْ
زَيْد بْن
عَلَى ، عَنْ
أبيه، عَنْ
جده، عَنْ
عَلَي بْن أبي
طالب؛ قال: - انكسرت
إحدى زندي.
فسألت ،
فأمرني النَبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم أَن امسح
عَلَى
الجبائر. قال أَبُو
الحسن بْن
سلمة.
أَنْبَأَنَا
الدبرى، عَنْ
عَبْد
الرزاق، نحوه.
فِيْ
الزوائد: فِيْ
إسناده عمر
بْن خالد.
كذبه الإمام
أحمد وابن
معين. وَقَالَ
البخاري: منكر
الحديث.
وَقَالَ وكيع
وأبو زرعة:
يضع الحديث.
وَقَالَ
الحاكم: يروى،
عَنْ زَيْد
بْن عَلَى،
الموضوعات.
Ali bin Ebi Talib
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir :
«Bilek
kemiklerimden birisi kırıldı ve Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e sordum.
Bana cebireler üzerine meshetmemi emretti.»
Ebü'l Hasan bin
Seleme dedi ki : Bize Ed-Deberi
Abdürrazzak'tan bu hadisin benzerini haber verdi."
Not: Zevaid'de:
Bunun isnadında nivi Amr bin Halid vardır. İmam Ahmed ve İbn-i Main onu tekzib
etmişler; Buhari: Onun hadisi münkerdir, demiş; Veki' ve Ebu Zur'a.: 0, hadis
uydurur, demişler;. El-Hakim de: 0, Zeyd bin Ali'den mevdu hadisler rivayet
eder demiştir. diye bilgi verilmiştir.
AÇIKLAMA :
Cebire:
Fıkıhçıların ıstılahında yaralı yere sarılan sargı veya yara üzerine konan
ilaçtır. Sargıda, tahta çubuklar ve benzeri şeylerin kullanılmış olması şart
.değildir. Keza, sargılı uzvun kırık olması da şart değildir. Cebirenin hükmü
hususunda önemli olan nokta, uzvun hasta olmasıdır. Kırık olabilir, çıkık
olabilir, yaralı v.b. olabilir.
EI-Menhel
yazarı, ''Yaralı Teyemmüm Eder Babı'nda bu hususta geniş bilgi verir. Biz, 572
nolu hadisin izahında, konu hakkındaki alimlerin görüşlerini nekletmiştik.
Burada, özlü olarak şunu söylemekle yetinelim:
Hanefi ve
Maliki mezhebine göre, cünüb olan kimsenin vücudunun çoğu sağlam olup, kalanı
da yaralı ise, sağlam yerlerin ğuslünü yapar, yaralı yerin cebirelerine
mesheder. Ayrıca teyemmüm yapmaya gerek yoktur. Şayet, bedeninin çoğu yaralı
ise, yalnız teyemmümle yetinir. Sağlam yerleri yıkamasına ve cebirelere
meshetmesine gerek kalmaz. Abdestin hükmü de böyledir.
Ahmed bin
Hanbel'e göre, kişi sağlam yerleri yıkar, yaralı yer için teyemmüm eder.
Şafii mezhebine
göre, her hangi bir uzvunda cebire bulunup açılması tehlikeli görülen kişi,
sağlam yerleri yıkar. Cebirenin üzerine mesheder ve ıslanmayan yer için
teyemmüm yapar.
Cebire ile
ilgili şer'i hükümler, mezhebIere göre geniş izahat ister. Fıkıh kitabıarına
müracaat edilmesi tavsiye olunur.