DEVAM: 76- YOLCU, BİR
ŞEHİRDE İKAMET ETTİĞİ ZAMAN KAÇ GÜN NAMAZINI KISALTIR? BABI
حَدَّثَنَا
نصر بْن علي
الجهضمي.
حَدَّثَنَا
يزيد بْن
زريع، وعبد
الأعلى. قالا:
حَدَّثَنَا
يحيى بْن أبي
إِسْحَاق،
عَن أنس؛
قَالَ: - خرجنا
مع رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ من
المدينة إلى
مكة. فصلى
ركعتين
ركعتين، حتى
رجعنا. قلت: كم أقام
بمكة؟ قال:
عشراً.
Enes bin Malik
(r.a.)'den; şöyle demiştir: Biz Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
beraberinde Medine'den Mekke'ye (Veda
haccı için yola) çıktık. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) (dört rek'atli farz
namazları) Medine'ye dönüşümüze kadar
ikişer rek'at olarak kıldı.
Ravi demiştir ki:
Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in Mekke'de kaç gün kaldığını sordum.
Enes (r.a.) : On gün diye cevap verdi.
Kütüb-i Sitte
sahibIerinin hepsi ve Beyhaki de bu hadisi rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: EI-Menhel yazarı şöyle der: Hadiste beyan edilen
on günlük sürenin tamamının Mekke içinde değil, Mekke, Mina ve Arafat'ta
geçirildiği kasdedilmiştir. Çünkü bu yolculuk Veda Haccı yolculuğudur. Sahih
hadislerle sabit olduğu üzere Nebi (s.a.v.) Zilhicce ayının dördüncü günü
Mekke'ye varmış, aynı ayın sekizinci günü Mekke'den Mina'ya çıkmış, bir gece
Mina'da kaldıktan sonra dokuzuncu günü Arafat'a çıkmış, onuncu gün Mina'ya
dönmüş, onüçüncü gün Mina'dan ilişiğini keserek Mekke'ye gelmiş ve bir gün
sonra da Mekke'den Medine yoluna çıkmıştır.
Beyhaki: Enes
(r.a.)'in maksadı, on günlük sürenin Mekke, Mina ve Arafat'ta geçirilmiş
olduğunu bildirmektir. Çünkü sahih hadislerden anlaşıldığı gibi Nebi (s.a.v.)
Zilhicce'nin dördüncü günü Mekke'ye varmış, Mekke'de üç gün ikamet etmiştir.
Mekke'ye geliş günü ve; oradan Mina'ya çıkış günü, ikamet günlerinden
sayılanıaz. Dokuzuncu gün Mina'dan Arafat'a çıkmış, güneş battıktan sonra
oradan Müzdelife'ye dönerek sabaha kadar geceyi Müzdelife'de geçirmiş.
sabahleyin oradan Mina'ya vararak Mina'daki menasiki tamamladıktan sonra aynı
gün Mekke'ye giderek rükün tavafını yapmış ve tekrar Mina'ya dönmüş, Mina'da üç
gece ikamet etmiş, sonra tekrar Medine'ye dönerek sabah namazından önce veda
tavafını yapıp Medine yoluna çıkmıştır. Görüldüğü gibi bu seferinde hiç bir
yerde dört gün ikamet etmemiştir. Bu yolculuğunda namazlarını kasır etmiştir.
Enes (r.a.)'in hadisi, İbn-i Abbas (r.a.)'in hadisine ters düşmez. Çünkü Enes
(r.a.)'in hadisi, Veda Haccı yolculuğuna aittir. İbn-i Abbas (r.a.)'in hadisi
ise Mekke fethi yolculuğuna aittir.
BİR YERDE
İKAMET EDEN YOLCUNUN KAÇ GÜN KASIR YAPACAĞI HUSUSUNDA ALİMLERİN GÖRÜŞLERİ
1. Şafii, Enes
(r.a.)'in (1077 nolu) hadisine ve (1073 onlu) Saib (r.a.)'in hadisine dayanarak
demiştir ki: Giriş ve çıkış günleri hariç dört günden az bir müddet bir yerde
ikamet etmeye niyet eden yolcu seferi sayılır. Dört gün veya daha fazla kalmaya
niyet eden kişi, namazını kasırlı değil tam kılar. Ebu Sevr, İbnü'l-Müseyyeb ve
bir rivayete göre Ahmed de böyle demişlerdir.
2- Malikiler de
dört gün ikamete niyet eden kişinin seferi sayılmayacağını söylemişlerdir.
Bunlara göre giriş ve çıkış günleri dört güne dahildir.
3- İbn-i Ömer,
Ebu Hanife, Sevri. Müzeni ve Leys bin Sa'd (r.a.) demişler ki: On beş günden az
bir süre için ikamet etmeye niyet eden. seferidir. Bir yerde on beş gün veya
daha fazla kalmaya niyetlenen kişi seferi sayılmaz.
4- Ahmed bin
Hanbel'e göre bir yerde yirmi iki veya daha fazla vakit namazını kılmaya niyet
eden. seferi olmaktan çıkar. Daha az sayıdaki namaz için ikamete niyetlenen
seferi sayılır. Onun kavIi Malik ve Şafii'nin kavIine yakındır."
EI-Menhel
yazarı her grubun delillerini zikrederek geniş izahat vermiştir. İsteyenler
oraya müracaat edebilirler.