DEVAM: 85- CUMA GÜNÜ
HUTBESİ HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
هِشَامُ بْنُ
عَمَّارٍ.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرحمن بْن
سعد بْن عمار
بْن سعد.
حَدَّثَني
أبي، عَن
أبيه، عَن
جده؛
-
أن رَسُول اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ كان
إذا خطب في
الحرب، خطب
على قوس. وإذا
خطب في الجمعة،
خطب على عصا.
فِي
الزَوائِد:
إسناده ضعيف
لضعف أولاد
سعد وأبيه
عَبْدُ
الرحمن.
Sa'd (el-Karaz) (r.a.)'den: şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) savaşta hitabede bulunurken (eline) yay (alarak on) a dayanırdı ve
Cum'a da hutbe okuduğu zaman (eline aldığı) asaya dayanırdı.
Not: Rıivi
Abdurrahman bin Sa'd zayıf olduğu için isnadın zayıflığı Zevaid de
bildirilmiştir.
AÇIKLAMA: Hadis hutbe okuyanın eline asa alarak buna
dayanmasının meşruluğuna delalet eder. Ebu Davud, Ahmed ve Beyhaki'nin El-Hakem
bin Hazm El-Kulefi namındaki bir sahabi'den rivayet ettikleri bir hadiste de
Nebi (s.a.v.)'in Cuma hutbesini okurken asa'ya veya yay'a dayandığı
bildirilmiştir. Asa mı yay mı yolundaki tereddüt raviden ileri gelmiştir.
El-Menhel
yazarı şöyle der: 'Hadis, hatibin hutbe okurken asa veya benzeri bir şeyi eline
alıp ona, dayanmasının meşruluğuna delalet eder. Bundaki hikmet, elin abesle
iştiğal etmesinden uzak kalmasıdır. Fıkıhçıların bu konudaki görüşleri
şöyledir:
1- Hanefiler'e
göre sulh yoluyla fethedilmiş olan beldelerde hatip eline bir yay veya bir asa
alır, savaşla fethedilmiş beldelerde ise hatip sol eline kılıç almalıdır. Böyle
yapmak sünnettir.
2- Malikiler:
Hatibin hutbe okurken sağ eline asa, yay veya kılıç alarak buna dayanması
müstehabtır. Hatip minbere dayanmamalıdır, demişlerdir.
3- Şafiiler:
Hatibin anılan şeylerden birisini sol eline alması ve sağ elini minberin kenarı
üzerine bırakması müstehabtır. Çünkü selef ve halef alimleri böyle
yapmışlardır. Eğer bir şey bulamazsa sağ elini sol elinin üzerine bağlar veya
ellerini yanlarına salıverir. Sağ eliyle minberin kenarını tutması ve sol elini
salıvermesinde de beis yoktur, demişlerdir.
Hanbeliler de:
Hatibin kılıç, yay ve asa'dan birisini eline alıp ona dayanması sünnettir. Sol
eline alması ve sağ elini minberin kenarı üzerine koyması veya salıvermesi de
münasiptir, demişlerdir .