96- CUMA GÜNÜ NAMAZDAN
ÖNCE HALKA HALİNDE OTURMAK VE İMAM HUTBE OKURKEN İHTİBA BİÇİMİNDE OTURMAK
HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
أبو كريب.
حَدَّثَنَا
حاتم بْن إسماعيل.
ح
وحَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
رمح.
أَنْبَأَنَا
ابن لهيعة، جميعاً
عَن ابن
عجلان، عَن
عمرو بْن
شعيب، عَن أبيه،
عَن جده؛
-
أن رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ نهى
أن يحلق في
المسجد يوم الجمعة
قبل الصلاة.
Amr bin Şuayb'ın
dedesi (Abdullah bin Amr bin el-As) (r.a.)'den: şöyle demiştir :
Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Cum'a günü namaz'dan önce mescidde halka
biçiminde oturmaktan nehiy etmiştir.
Diğer tahric:
Tirmizi, Ebu Davud, Nesai ve Ahmed
AÇIKLAMA: Cemaatın camide halka biçiminde oturması
yasaklanmıştır. Çunkü Cuma namazına erken gitmek ve ön safları sırayla düzenli
bir şekilde doldurmak emri vardır. Halka biçiminde oturmak, bu emrin yerine
getirilmesine engel olur. Cumhur, buradaki nehyi mekruhluk anlamında yorumlamıştır.
Yasak olan halka teşkili umumidir. Yani ister müzakere için ister va'zı veya
Kur'an-ı dinlemek için olsun, ister başka maksatlarla olsun hüküm değişmez.
Hadiste bu tür
oturmanın yasaklığı "Cuma namazından önce kaydına bağlanmıştır. Şu halde
Cuma gününden başka günlerde namazdan önce böyle oturmak, keza Cuma günü
namazdan sonra bu tür oturmak yasak değildir. Müslim ve Beyhaki'nin Ebu Vakid
El-Leysi (r.a.)'den rivayet ettikleri şu mealdeki hadis de buna delalet eder:
"Reslilullah
(s.a.v.) bir gün ashabı arasında oturuyorken üç kişi geliverdi. Gelenlerden
birisi (sahabilerin teşkil ettikleri) halkada boş bir yer bularak orada
oturdu.' Diğer birisi hemen oturuverdi. Ravi demiştir ki: Halkanın arkasında
oturdu, dediğini zannediyorum birisi ise gidiverdi. Bunun üzerine Resulullah
(s.a.v.) ashabına:
''Şu gelen üç
kişinin durumundan size. haber vereyim. Halkada oturan adam barınmak istedi.
Allah da onu barındırdı. Halka arkasında hemen oturuveren ise haya etti. Allah
da onu utangaçlığına karşılık mükafatlandırdı. Beklemeyip gidiveren ise yüz
çevirdi. Allah da ondan yüz çevirdi.. buyurdu."
Dünya işleri
için mescidde halka kurmak ise caiz değildir. Çünkü mescidIer ibadet için
yapılmıştır.
Bir de İbn-i
Mes'ud (r.a.)'ın şu mealdeki hadisi bu maksatla mescidIerde halka kurmanın caiz
olmadığına delalet eder:
''Dünyanın
sonuna doğru bazı kimseler mescidIerde halka halka oturacaklardır. Onların
emelleri dünyadır. Sakın onların yanında oturmayınız. Çünkü, Allah'ın
böylelerine ihtiyacı yoktur.