DEVAM: 29- MESCİDDE
CENAZELER ÜZERİNDE NAMAZ KILMAK HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أَبِي
شَيْبَة.
حَدَّثَنَا
يونس بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثَنَا
فليح بْن
سليمان عَن
صالح بْن عجلان،
عَن عباد بْن
عَبْد اللّه
بْن الزبير،
عَن عائشة؛
-
قالت: والله!
ما صلى رَسُول
اللَّهِ صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ على
سهيل بْن
بيضاء إلا في
المسجد.
قال ابن
ماجه: حديث
عائشة أقوى.
Aişe
(r.anha)'dan: şöyle demiştir: Vallahi Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
Süheyl bin Beyda (r.a.) üzerinde mescidden başka hiç bir yerde namaz kılmadı.
İbn-i Maceh
demiştir ki: Aişe (r.anha)'nın hadisi daha kuvvetlidir."
Diğer tahric:
Müslim. Tirmizi, Ebu Davud, Nesai ve Beyhaki de bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: El-Menhel'de belirtildiğine göre Aişe (r.anha),
vefat eden Sa'd b. Ebi Vakkas (r.a.)'ın cenazesini Mescidin içine sokunca
sahabiler Aişe (r.anha)'nın bu hareketine karşı çıkmışlar. Bunun üzerine Aişe
(r.anha) Allah'a yemin ederek bu hadisi söylemiştir. Nitekim Müslim'in Abbad
bin AbdilIah bin Zübeyr (r.a.)'den Onun da: Aişe (r.anha)'dan rivayetine göre:
Aişe (r.anha) Sa'd (r.a.)'ın üzerinde namaz kılmak için cenazenin mescidin
içinden geçirilmesini emretmiş, halk buna itiraz edince Aişe (r.anha): Halk ne
çabuk unutuyor'? Resulullah {sallallahu aleyhi ve sellem) Süheyl bin Beyda'
(r.a.) üzerinde ancak mescidde namaz kıldı, demiştir,' Süheyl bin Beyda (r.a.)'ın
babası Veheb bin Rabia'dır. Annesi de Da'd 'dır. Beyda, annesinin vasfıdır.
Süheyl (r.a.) ilk müslümanlardan olup Habeşistan'a hicret etmiş, sonra Mekke'ye
dönmüş, daha sonra Medine'ye hicret etmiş, Bedir ve başka savaşlara
katılmıştır. Hicretin 9. yılı vefat etmiştir.
CENAzE
NAMAZININ MESCİDDE KILINMASI HAKKINDA ALİMLERİN. GÖRÜŞLERİ :
ı- Ebu Hanife,
meşhur rivayete göre Malik ve İbn-i Ebi Zi'b'e göre cenaze namazını mescidde
kılmak mekruhtur. Bunların delili 1517 nolu Ebu Hureyre (r.a.)'in hadisidir. Bu
hadis hakkında gerekli bilgi yukarıda verilmiştir. İkinci delilleri şudur:
Mescid; Farz namazlar, bunlara bağlı nafileler, zikir ve ilim öğretmek için
yapılmıştn". Cenazenin mescidin içine sokulması, mescidin cenazeden
çıkacak kan ve benzeri pislikle kirletilmesine yol açabilir.
Bunlar Aişe
(r.anha)'nın hadisine şöyle cevap verirler: Peygamber (s.a.v.)'in, Süheyl
(r.a.)'in cenaze namazını mescidde kılması, özel bir olaydır. Umumi hüküm ifade
etmez. Çünkü Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)'in, o esnada itikafta
olması veya bunun caizliğini beyan için böyle yapmış olması muhtemeldir. Bunun
caizliği, keraheti gidermez. Eğer mescidde kılmak, Peygamber (s.a.v.)'in adeti
olmuş olsaydı durum sahabilerce bilinecekti ve Aişe (r.anha)'nın, Sa'd
(r.a.)'ın cenazesini mescide almasına karşı çıkmıyacaklardı. Aişe (r.anha) da
karşı çıkanlara cevap verirken hadisteki ifade yerine Peygamber (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in cenazeler üzerinde namaz kıldığını söyliyecekti.
Ebu Bekir
(r.a.) ve Ömer (r.a.)'in cenazeleri üzerinde mescidde namaz kılındığına dair
rivayetIere de şöyle cevap vermişlerdir: Bu iki zat'ın cenazelerinin mescidin
içine alındıkları açıkça bildirilmemiştir. Bu itibarla cenazelerin mescidin
dışına konulması ve cemaatın mescidin içinde namaza durmuş olmaları
muhtemeldir. Yahut Sa'd (r.a.)'in cenazesinde olduğu gibi Peygamber (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in hanımları cenaze namazını kılsınlar diye bu iki halifenin
cenazelerlnin mescide alınmış olmaları muhtemeldir.
2- Şafii,
Ahmed, İshak, bir rivayete göre Malik ve başkalarına göre cenaze namazının
mescidde kılınmasında kerahet yoktur. İbnü'1-Münzir, Bu kavli Ebu Bekir (r.a.)
ve Ömer (r.a.)'den nakletmiştir. Aişe (r.anha) ve Peygamber (s.a.v.)'in diğer
hanımlarının mezhebi ile Fukaha'dan çok zatların mezhebi budur.
Bunların
delilleri, Aişe (r.anha)'nın mezkur hadisidir. Ayrıca Said bin Mansur'un kendi
sünenlnde Ebu Bekir (r.a.) ve Ömer (r.a.)'in cenaze namazlarının mescidde
kılındığına dair rivayetlerdir. Üçüncü delil, Ömer (r.a.)'in Ebu Bekir (r.a.)
üzerinde ve Suhayb (r.a.)'in Ömer (r.a.) üzerinde mescidde namaz kıldıklarına
dair İbn-i Ebi Şeybe'nin rivayet ettiği hadistir. 1517 nolu hadisin izahında
belirttiğimiz gibi Nevevi bu hadisi de bu gruptaki alimlerin delillerinden
saymıştır.
İbn-i Rüşd:
Sahabllerin Aişe (r.anha)'ya itiraz etmeleri, cenaze namazının mescid dışında
kılınmasının yaygınlığına delalet eder. Peygamber (s.a.v.)'in, Necaşi (r.a.)'in
gıyabi cenaze namazını kıldırmak üzere musallaya çıkması bunun şahididir.