62- HASTA İKEN ÖLEN
KİMSE HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
أحمد بْن
يوسف.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرزاق.
قَالَ:
أَنْبَأَنَا
ابن جريج. ح وحَدَّثَنَا
أبو عبيدة بْن
أبي السفر.
قَالَ: حَدَّثَنَا
حجاج بْن
مُحَمَّد؛
قَالَ: قال
ابن جريج:
أخبرني
إبراهيم بْن
مُحَمَّد بْن
أبي عطاء، عَن
موسى بْن
وردان، عَن
أبي
هُرَيْرَة؛
قَالَ:
-
قال رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ: ((من
مات مريضاً
مات شهيداً
ووقي فتنة
القبر وغدي
وريح عليه
برزقه من الجنة)).
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet'e göre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu demiştir: «Hasta iken ölen bir kimse şehid olarak ölmüş olur. Kabir
fitnesinden kurtulur. Sabah akşam cennetten rızıklandırılır.»
Not; Zevaid
yazarı şöyle demiştir: Malik, Yahya bin Said. el-Kattan ve İbn-i Main bu
seneddeki ravi İbrahim bin Muhammed'i tekzib etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Zevaid türünden olan bu hadisin isnadı zayıftır.
Sindi: Bu hadis sahih olduğu takdirde ishal ve siroz hastalığı gibi özel bir hastalığa
yorumlamak gerekir, demiştir, Çünkü bazı hastalıklarla ölen kimselerin ahiret
sevabı bakımından şehid gibi olduklarına dair hadisler vardır. Müellifin 2804
nolu hadisinde şehid hükmünde olanlardan birisi de karın hastalığı ile ölen
kimsedir. Yani ishal veya karnıında su birikmesi hastalığı ile ölenler şehid
hükmündedir. Eğer bu hadis sahih ise; bundan maksad, bu nevi hastalıklardır.
Yoksa her hangi bir hastalıkla ölen kimsenin şehid hükmünde olduğu
kastedilmemiştir. Sindi'nin beyanına göre hadisteki kabir fitnesinden maksad,
meleklerin sorularıdır. Çünkü bu sorular, bir nevi imtihandır. Fitne
kelimesinin asıl manası imtihandır.
قال السندي:
قال السيوطي:
هذا الحديث
أورده ابن
الجوزي في
الموضوعات
وأعله بـ
((إبراهيم ابن
مُحَمَّد بْن
أبي يحيى
الأسلمي))،
فإنه متروك.
قال وقال أحمد
بْن حنبل،
إنما هو من
مات مرابطا.
قال
الدارقطني
بإسناده عَن
إبراهيم بْن
يحيى يقول:
حدثت ابن جريج
هذا الحديث
((من مات
مرابطا)) فروي
عني ((من مات
مريضا)) وما هكذا
حدثته.
Sindi, bu
hadisin isnadı hakkında aşağıdaki bilgiyi vermiştir: Suyuti: İbnü'L-Cevzi bu
hadisi mevdu' hadisler arasında zikrederek nedeninin de ravi İbrahim b.
Muhammed b. Ebi Yahya el-Eslemi olduğunu belirtmiştir. Çünkü bu ravi
terkedilmiş bir kimsedir. Ahmed bin Hanbel demiştir ki: Hadisin aslı; «Düşmana
karşı nöbet beklerken ölen bir kimse ... » dır. Darekutni'nin İbrahim bin Ebi
Yahya'dan senedie naklettiğine göre İbrahim şöyle demiştir: Ben, İbn-i
Cüreyc'e; -men mate murabite - hadisini anlattım. Fakat kendisi benden; -men
mate merida- hadisini rivayet etti. Halbuki ben Ona böyle hadis rivayetinde
bulunamadım, demiştir.
فِي
الزَوائِد:
قلت قال أبو
الحسن
الدارقطني: حَدَّثَنَا
مُحَمَّد.
حَدَّثَنَا
أحمد بْن علي.
حَدَّثَنَا
ابن أبي سكينة
الحلبي. سمعت
إبراهيم بْن
أبي يحيى
يقول: حكم
اللَّه بيني
وبين مالك، هو
سماني قدريا.
وأما ابن جريج
فإني حدثته
عَن موسى بْن
وردان، عَن
إبراهيم عَن
النَّبِي
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
قال: ((من مات
مرابطا مات
شهيدا))
فنسبني إلى
جدي من قبل
أمي. وروي عني
((من مات مريضا
مات شهيدا))
وما هكذا
حدثته.
ثم قال في
الزوائد: في
إسناده
إبراهيم بْن
مُحَمَّد.
كذبه مالك
ويحيى بْن
سعيد القطان
وابن معين.
وقال الإمام
أحمد بْن
حنبل: قدري،
معتزلي،
جهمي، كل بلاء
فيه. وقال
البخاري: جهمي
تركه ابن
المبارك
والناس. فقد
كذبه مالك وابن
معين.
Zevaid'de şöyle
denilmiştir: Ben derim ki: Ebu'l-Hasan ed-Darekutni şöyle demiştir: Bize
Muhammed tahdis etti. Dedi ki: Bize Ahmed b. Ali tahdis etti. O da dedi ki:
Bize İbn-i Ebi Sekine el-Halebi tahdis etti ve dedi ki : Ben İbrahim b. Ebi
Yahya'dan işittim. Dedi ki: Allah, benim ile Malik arasında hükmedecektir.
Malik beni Kaderiyye mezhebine mensub olarak isimlendirmiştir. İbn-i Cüreyc'e
gelince; Ben Ona Musa b. Verdan'dan tahdis ettim. Dedim ki: Musa'nın
İbrahim'den, Onun da Nebi (s.a.v.)'den rivayet ettiğine göre; "Düşmana karşı nöbet beklerken ölen
kimse (ahiret sevabı bakımından) şehid olarak ölmüş olur.» buyurulmuştur. Fakat
İbni Cüreyc beni annem tarafınıdan dedenıe nisbet. ederek benden; "Hasta iken ölen kimse şehid olarak
ölmüş olur.» hadisini rivayet etti. Halbuki ben Ona böyle hadiste bulunmadım.
Zevaid yazarı,
yukarıdaki nakilleri yaptıktan sonra şöyle der; Bu hadisin isnadında bulunan
İbrahim b. Muhammed'i Malik, Yahya b. Said el-Kattan ve İbn-i Main
yalanlamışlardır. İmam Ahmed b. Hanbel de: 0, kaderiyyecidir. Mu'tezili'dir,
cehmi'dir, her bela onda vardır, demiştir. Buhari de 0, cehmi'dir.
İbnü'l-Mubarek ve herkes Onu terketmiştir. Malik ve İbn-i Main Onu tekzib
etmişlerdir, demiştir.