DEVAM: 21- FİTR
SADAKASI BABI
حَدَّثَنَا
علي بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثَنَا وَكِيع،
عَن داود بْن
قيس الفراء،
عَن عياض بْن
عَبْدُ
اللَّه بْن
أبي سرح، عَن
أبي سعيد الخدري؛
قَالَ:
-
كنا نخرج زكاة
الفطر إذا كان
فينا رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ،
صاعاً من
طعام، صاعاً
من تمر، صاعاً
من شعير،
صاعاً من أقط،
صاعاً من
زبيب. فلم نزل
كذلك حتى قدم
علينا معاوية
المدينة. فكان
فيما كلم به
الناس أن
قَالَ: لا أرى
مدين من سمراء
الشام إلا أن
يعدل صاعاً من
هذا. فأخذ
الناس بذلك.
قَالَ أبو
سعيد: لا أزال
أخرجه كما كنت
أخرجه على عهد
رَسُول
اللَّهِ صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ،
أبداً ماعشت.
Kays bin Sa'd
(bin Ubade) (r.a.)'dan; Şöyle demiştir: Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) zekat (emri) İndirilmeden önce bize fıtır
sadakasını vermemizi emretti. Sonra zekat (emri) inince bize (fıtır sadakası
ile) ne emretti, ne de bizi (bu sadakayı vermekten) menetti. Biz bu sadakayı
veriyoruz. (Veya biz ise yine bu sadakayı verirdik.)
Diğer tahric:
Nesai ve Hakim de bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Hadisin zahirine göre, zekat ayeti inince fıtır
sadakasını vermek emri kalktı ve bir hayır işi durumuna geldi. İbn-i Aliyye ve
Ebu Bekir bin Keysan el-Asamm'ın bu hadisin zahirine bakarak: Fıtır sadakası
ilk zamanlarda vacip idi. Sonra mal zekatının farz kılınmasıyla fıtır
sadakasının vacipliği neshedildi, demişlerdir. Fakat bu hadiste fıtır
sadakasının neshedildiğine delalet eden bir delil yoktur. Çünkü daha önce
verilmiş olan emir ile yetiniimiş olması muhtemeldir. Keza bir farzın inişi,
başka bir farz'ın neshini gerektirmez.
Hattabi: Kays
(r.a.)'ın bu hadisi, fıtır sadakasının vacipliğinin kaldırıldığına delalet
etmez. Çünkü bir ibadet nevinden artış yapmak onun artıştan öncekinin iptalini
gerektirmez Kaldı ki fıtır zekatı ile diger zekatlar ayrı ayrı şeylerdir. Çünkü
fıtır zekatı şahsın bedenine ait zekattır. Diger zekat şahsın malına ait
zekattır. Diger bir husus da şudur: Fıtır zekatı oruçluyu bazı kusurlardan
temizleyici kılınmıştır. Bu arındırma hizmetine binaen oruçluya vacip olması
gerekir .. Zira tüm oruçlular arınmaya muhtaçtır Fıtır sadakasının hikmetindeki
ortaklık onun hükmü olan v{ıciplikte de ortaklığı gerektirir, demiştir.
Fıtr sadakası
hicretin ikinci yılı Ramazan bayramından iki gün önce vacip olmuştur. Mali
zekat da aynı yıl, fakat fıtır sadakasından sonra farz kılınnııştır.