12- (ERGİNLİK ÇAĞINA
ERMİŞ BAKİRE VEYA DUL) KIZ'I HOŞLANMADIĞI HALDE ONU EVLENDİREN BABA(NIN
KIYDIRDIĞI NİKAHA AİT) BAB
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أَبِي
شَيْبَة.
حَدَّثَنَا
يزيد بن
هارون. عَن يحيَى
بن سعيد؛ أن،
القاسم بن
مُحَمَّد
أخبره: أن
عَبْدُ
الرحمن بن
يزيد، ومجمع
بن يزيد الأنصاريين
أخبراه: - أن
رجلاً يدعى
خذاماً أنكح
ابنته له. فكرهت
نكاح أبيها.
فأتت رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ.
فذكرت له. فرد
عليها نكاح
أبيها. فنكحت
أبا لبابة بن
عَبْدُ
المنذر. وذكر
يحيَى أنها
كانت ثيباً)).
Ensar'dan olan
Abdurrahman bin Yezid ile Mücemmi' bin Yezid (r.a.) (isimli iki kardeş)'den
rivayet edildiğine göre: Onlardan Hizam (r.a.) isimli bir adam (Hansa adındaki)
kızının nikahını yapmış, sonra kız babasının yaptığı nikah işinden
hoşlanmıyarak Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in yanına varıp (durumu)
O'na anlatmıştır. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızın
babasının yaptığı nikah işini iptal buyurmuş, kız da bundan sonra Ebu Lubabe
bin Abdi'l Münzir (r.a.) ile evlenmiştir.
Ravi Yahya o
kızın dul olduğunu anlatmıştır.
Diğer tahric:
Şafii, Ahmed, Buhari, Sünen sahipleri, Beyhaki ve Darekutni bu hadisi rivayet
etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Ebu Davud'un rivayetinde kızın dul olup isminin de
Hansa olduğu ve ravi Abdurrahman ile Mücemmi' (r.a.)'ın iki kardeş oldukları
belirtilmiştir: Bazı rivayetlere göre kızın babasının ismi Hıdam'dır.
Hıdam veya
Hizam (r.a.) Amr bin Avf oğullarından Halid el-Ensari (r.a.)'ın oğludur.
Müelim'in rivayetinde Yahya'nın belirttiği diğer bazı rivayetlerde de Hansa
(r.anha)'nın dul olduğu belirtilmiştir. Sevri'nin rivayetinde bakire olduğu
ifadesi var ise de zayıftır. Tercih edilen rivayet onun dul olduğuna dair olan
rivayettir.
Tekmile yazarı
şöyle der: Hansa (r.anha)'nın dul olduğu rivayeti daha kuvvetlidir. Nitekim
Abdürrezzak, Ebu Bekir bin Muhammed'den tahriç ettiğine göre Ensar'dan bir adam
Hansa binti Hidam (r.anha) ile evlenmiş sonra adam Uhud savaşında şehid
edilince Hansa'nın babası başka bir adamla onu evlendirmiş, nikahının
yapıldığından haberdar olunca Hansa Peygamber (s.a.v.)'e müracaat ederek: (Ya
Resulallah!) Babam benim nikahımı yapmış. Halbuki çocuğumun amcası (ile
evlenmem). bana daha sevimlidir, demiştir.
İşte yukarıdaki
rivayet Hansa (r.anha)'nın ilk kocasından çocuğunun olduğuna ve ilk kocasının
Ensar'dan olduğuna delalet eden ilk kocasının ismi Enis bin Katade (r.a.) idi.
Hansa'nın
babasının kendi başına Hansa'yı verdiği kocanın ismine rastlayamadık.
Hansa (r.anha)
babasının yaptığı nikah işinden hoşlanmıyarak durumu Peygamber (s.a.v.)'e
şikayet edince, Peygamber (s.a.v.) o nikahı iptal etmiş, Hansa da bundan sonra
Ebu Lübabe (r.a.) ile evlenmiştir.
Hadisin Fıkıh
yönü ve erginlik çağına varmış kız veya dul kadının hoşlanmamasına rağmen
babası tarafından nikahının kıyılmasıyla ilgili alimlerin görüşleri bu babta
rivayet edilen liadislerin sonunda anlatılacaktır.