DEVAM: 29-
MAK'ADLARlNDA KADıNLARA VARMAKTAN NEHİY BABI
حَدَّثَنَا
أحمد بن عبدة.
أنبأنا عبد
الواحد بن
زياد، عن حجاج
بن أرطاة، عن
عمرو بن شعيب،
عن عبد اللَّه
بن هرمي، عن
خزيمة بن
ثابت؛ قَال: -
قَالَ رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَمْ: ((إن
اللَّه لا
يستحي من الحق))
ثلاث مرات ((لا
تأتوا النساء
في أدبارهن)).
فِي
الزَوَائِد:
في إِسْنَاده
حجاج بن
أرطاة. وهو
مدلس. والحديث
منكر لا يصح
من وجه، كما
ذكره غير
واحد. ورواه
الترمذي من
حديث علي بن
طلق.
Huzeyme bin Sabit
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) :
Üç kez (üst üste): «Şüphesiz Allah gerçeği bildirmeyi bırakmaz.» buyurdu (ktan
sonra): «Mak'adlarından kadınlara varmayınız.» buyurdu, demiştir.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedinde bulunan Haccac bin Ertat tedlisçidir. Hadis
münker olup hiç bir yönden sahih değildir. (Hadisin senedine ait) durumun böyle
olduğunu söyleyen bir kişi değildir. Tirmizi bu hadisi Ali bin Talk (r.a.)'den
(merfu' olarak) rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Zevaid türünden olan bu hadisin buradaki senedi
zayıf ise de Şafii aynı hadisi başka bir senedIe Huzeyme bin Sabit (r.a.)'den
yine merfu olarak rivayet ederek senedindeki ravilerin hepsinin sika olduğunu
söylemiştir. Tekmile yazarı Ebu Davud'un Nikah kitabının 46. babında Şafii'nin
uzunca rivayetini naklettiği gibi Tuhfe yazarı da bu hadisin Ahmed tarafından
da rivayet edildiğini söylemiştir .
Hadisdeki
"İstihya" kelimesinin asıl manası utanmak ve sıkılmaktır. Hadisdeki
"Hak"tan maksat, doğru ve gerçek, demektir 'Haktan istihya etmek'
utanmak nedeni ile hakkı söylemeyi bırakmaktır.
Allah Teala'nın
zatı, utanmak ve sıkılmak gibi noksanlıklardan pak ve nezih olduğu için
Kur'an-ı Kerim'de ve hadislerde, Allah Teala hakkında kullanılan 'İstihya'
ifadesi 'Bir şeyi beyan buyurmayı bırakmak' anlamında yorumlanır. Şu halde
«Allah haktan istihya etmez" cümlesinin zahiri manası "Allah hakkı ve
gerçeği beyan buyurmaktan haya etmez ve sıkılmaz" şeklindedir. Haya ve
sıkılma hali yaratıklara mahsus bir zaaftır Allah bundan münezzehtir. Bu cümle
zahirine göre değildir. Kastedilen mana özlü olarak tercemsde bildirilmiştir.
Daha açık bir ifade ile bu cümleyi şöyle yorumlayabiliriz: "Haya
ettiğinden dolayı gerçeği söylemeyi terkeden kimse gibi 'Allah gerçeği söylemeyi
terketmez. Gerçeği olduğu gibi beyan buyuruyor."
Peygamber
(s.a.v.), şer'i hükümleri beyan etmekte sıkılmanın söz konusu olmadığını
muhatablarına bildirmek, biraz sonra beyan buyuracağı şer'i hükmü açıklamanın
bir vecibe olduğunu belirtmek ve muhatablarının dikkatini çekmek üzere mezkur
cümleyi Üç defa tekrarlarmış sonra şer'i hükmü bildirmiştir.
Bu ve benzeri
hadislerden ilham almış olarak mü'minler, söylenmesinden sıkılan bir şer'i
hükmü anlatmak istedikleri zaman: 'Dinde haya yoktur.' derler ve ilgili hükmü
anlatırlar.
Tirmizi'nin Ali
bin Talk (r.a.)'den merfu olarak rivayet ettiğine göre notta işaret edilen
hadis uzun olup konumuzIa ilgili cümleleri şöyledir: ''...Ve makadIannda
kadınlarınıza varmayınız. (Bunu açıklıyorum) Çünkü Allah gerçeği beyan etmeyi
bırakmaz.''
Ebu Davud da
Ali bin Talk (r.a.)'ın rnezkur hadisini rivayet etmiştir.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ
1. Şer'i hükmü
bildirmek hususunda çekingen ve utangaç olmamak gerekir. Böyle hükümleri
münasip bir dille ve gerektiğinde anlatmak İslamın titizlikle üzerinde durduğu
haya adabına aykırı değildir.
2.
MakadIarından kadınlara varmak kocaları için de yasak ve haramdır.