DEVAM: 2- SÜNNET
(HADİS)'E UYGUN OLAN BOŞAMA (USULÜNÜ BEYAN EDEN HADİsLERİN
BEYANI) BABI
حَدَّثَنَا
نصر بن علي
الجهضمي.
حَدَّثَنَا عبد
الأعلى.
حَدَّثَنَا
هشام عن
مُحَمَّد، عن
يونس بن جبير،
أبي غلاب؛
قَالَ:
-
سألت ابن عمر
عن رجل طلق
امرأته وهي حائض.
فقال: تعرف
عبد اللَّه بن
عمر؟ طلق
امرأته وهي
حائض. فأتى
عمر
النَّبِيّ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَم.
فأمره أن
يراجعها. قلت:
أيعتد بتلك؟
قَالَ: أرأيت
إن عجز
واستحمق؟
Yûnus bin Cübeyr Ebû Ğallab (r.a.) şöyle demiştir:
Aybaşı âdeti içinde iken karısını boşayan adamın durumunu Abdullah bin Ömer'e
sordum. Abdullah (r.a.): Sen Abdullah bin Ömer'i (yâni
beni) tanıyor (mu) sun? (İşte Abdullah), karısını hayız hâlinde iken (bir
talâkla) boşadı. Sonra (babası) Ömer, Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Selîem)'in yanına vararak (durumu arzetti). Bunun üzerine Nebi, Abdullah'ın, karısına geri
dönmesini emretti, diye cevap verdi. Ben (Abdullah'a) :
(Adam ettiği
boşamadan dönüş yapınca) o talak, adamın aleyhinde hesablanır
mı? diye sordum Abdullah (r.a.): Eğer adam (boşama
yemininden sonra) karısına geri dönmekten âciz ise veya. dönebildiği
halde ahmaklık edip dönüş yapmazsa (o talâk adam aleyhinde hesablanmaz
mı?) Evet o
talâk hesablanır.
Diğer tahric: Buhari'den başka Kütüb-i Sitte sahibIeri ve Ahmed bu hadisi rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Hadis, hayız halinde olan karısını boşayan erkeğin
rac'at etmekle mükellef olduğuna ve rac'at etse bile ettiği boşama nedeni ile karısının bir
talakının gitmiş olduğuna delalet eder. Yani erkek rac'at
edip karısına dönüş yapsa bile o talak geri gelmez. Karısı iki talak hakkı ile
ona bağlı kalmış olur. Bundan sonra adam iki talakla da boşadı mı artık kadın
ona kesinlikle haram olur. Rac'at etmek veya nikahı yenilemekle helal olmaz. Alimlerin
cumhüru ve imamlar bu konuda ittifak halindedirler. ibni Hazm, ibni
Teymiye, İbni Kayyim ve Şiiler'e göre o talak
geri gelmiş olur. Yani adam boşama yemini etmemiş gibi olur.
Tekmile yazarı
bu hadisin şerhi bölümünde Cumhürun delillerini ve
cumhura muhalefet edenlerin mesnedlerine verilen cevabları ayrıntılı olarak beyan etmiştir. isteyenler oraya müracaat edebilirler.
Ravi Yunus'un son sorusuna Abdullah'ın verdiği ve
hadisin en sonunda kalan cümleyi şöyle açıklayanlar da vardır: «Eğer adam, karısı hayız halinden temizleninceye kadar
boşamayı geciktirmekten aciz kalıp sabredemezse ve adet içinde boşamada
bulunmak suretiyle ahmaklık ederse, onun ettiği talak sayılmaz mı? Bu nasıl
sayılıyorsa, dönüş yapanın ettiği talak da sayılır.