28- KOCA'NIN KARISINI
KENDİNE HARAM ETMESİ BABI
حَدَّثَنَا
الحسن بن
قزعة.
حَدَّثَنَا
مسلمة بن
علقمة.
حَدَّثَنَا
داود بن أبي
هند، عن عامر،
عن مسروق، عن
عائشة؛ قالت:
-
آلى رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم من
نسائه. وحرم
فجعل الحلال
حراما. وجعل
في اليمين
كفارة.
Aişe
(r.anha)'dan; şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
karılarından İlâ etti (onlann odalarına bir ay girmemeye yemin etti) ve haram
etti, böylece (kendisine) helâl olanı haram eyledi ve (böyle) yemin için
kefaret ödemeyi (gerekli) kıldı.
Diğer tahric.
Tirmizi
AÇIKLAMA: Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in hanımlarına bir ay
yaklaşmamak için yemin etmesi ile ilgili geniş bilgi İla babında geçen 2059 -
2061 nolu hadisler bölümünde verilmiştir. Hadisin zahirine göre Peygamber
(s.a.v.) ettiği yeminde bütün karılarını kendine haram eylemiştir. Fakat sahih
hadislerle sabit olduğu gibi bütün karılanna sadece bir ay yaklaşmamaya veya
onların odalarına girmemeye yemin etmiş ve eşlerinden yalnız cariyesi Mariye'yi
kendi zatına haram eylemiştir. Şu halde "ve helal olanı haram eyledi"
cümlesinden maksat O'nun Mariye'yi kendine haram etmesi olayıdır. Elde mevclid
Sünen nüshalarında: ... "ve haram etti" cümlesinden sonraki cümle;
..."ve böylece (kendisine) helal olanı haram eyledi" şeklindedir. Bu
ifade tarzına göre son cümle ilk cümlenin bir nevi açıklaması mahiyetindedir.
Sünen'in
haşiyesi Sindi'de ve Tirmizi'de ise son cümle; "Sonra kendine haram ettiği
şeyi (işlemek sureti ile) helal eyledi." şeklindedir. Bu ifade tarzı daha
uygundur. Çünkü, bir önceki cümle ile ifade edilmiş olan bir manayı tekrarlama
durumu kalmaz ve ilk cümle ile ifade edilmemiş olan yeni bir hüküm ifade etmiş
olur. Ayni zamanda bundan sonra gelen cümle ile irtibatı daha münasibtir. Bu
takdirde hadis metninin tercemesi şöyle olur: "Resul-i Ekrem (s.a.v.)
karılarından ila etti (Onların odalarına bir ay girmemeye yemin etti) ve
(kendisine helal olanı) haram etti. Sonra kendine haram ettiği şeyi (işlemek
suretiyle) helal eyledi ve (böyle) yemin için kefaret ödemeyi (gerekli)
kıldı,'-
Resul-i Ekrem
(s.a.v.)'in kendine haram ettiği helal şey ile neyin kasdedildiği hususunda
değişik yorumlar vardır. Bazıları bununla Peygamber (s.a.v.)'in, cariyesi
Mariye (r.anha)'yı kendine haram etmesi olayının kasdedildiğini söylemişlerdir.
Çünkü Peygamber (s.a.v.)'in: "ValIahi ben Mariye'ye yaklaşmıyacağım'',
diye yemin ettiği ve bundan sonra da: «Mariye bana haram olsun», buyurduğu
rivayet edilmiştir. Peygamber (s.a.v.)'in Mariye'yi kendine haram etmesi ve ona
yaklaşmamaya yemin etmesi olayı ile ilgili gerekli bilgi, Peygamber
(s.a.v.)'in, Hafsa (r.anha)'yı boşadığına dair 2016 nolu hadisin izahı
bölümünde verilmiştir. Tekrarlamaya gerek yoktur.
Bazıları da
bununla, Peygamber (s.a.v.)'in bal şerbetini içmeyi kendine haram etmesi
olayının kasdedildiğini söylemişlerdir. Bu olayın özeti de şudur: Buhari,
Müsliın ve diğer sahih hadis kitablarında Aişe (r.anha)'dan rivayet edilen
sahih bir hadiste beyan edildiği gibi Peygamber (s.a.v.) karısı Zeyneb binti
Cahş (r.anha)'nın nöbetinde onun odasında bal şerbeti içerdi ve bu nedenle
orada çok kalırdı. Bu durumu kıskanan Aişe (r.anha) ile Hafsa (r.anha) kendi
aralarında söz birliği yaparak Resul-i Ekrem (s.a.v.) bunlardan hangisinin
odasına gelirse O'na: "Ya Resulallah! Sen meğafir mi yedin? Senden meğafir
kokusunu duyuyorum, denilmesini kararlaştırıyorlar.
(Meğafir:
yapışkan ve tatlı bir zamk olup fena kokusu olduğu söylenir)
Resul-i Ekrem
(s.a.v.) geldiğinde Hafsa böyle söyleyince Resul-i Ekrem (s.a.v.): ''Hayır. Ben
meğafir yemedim. Yalnız Zeyneb'in yanında iken bal şerbetini içmiştim. Bir daha
onu içmem,.,'' diye yemin etmişti.
İşte Peygamber
(s.a.v.)'in kendine haram ettiği helal şeyden bal şerbetini içmesi hususu
kasdedilmiş olabilir.
Tahrim
suresinin aşağıya meali alınan ilk ayetinin iniş sebebinin bal şerbeti olayı
veya Mariye ile ilgili olay olduğu yolunda rivayetler vardır:
Ayetin meali:
''Ey Peygamberi Allah'ın sana helal kıldığı şeyi niçin haram edersin, (bununla)
karılarının rızasını ararsın? (Bununla beraber üzülme çünkü) Allah ğafur ve
rahim'dir.''
Ayet'in
açıklaması ve iniş sebebine dair gelen rivayetlere ait geniş bilgi tefsir ve
hadis kitabıarında mevcuttur. Münasebet geldiği için sadece anılan ayetin
mealini sunmayı uygun buldum.
Erkeğin
karısma: Sen bana haramsın, şeklinde ettiği yeminin hükmüne ait bilgiyi bundan
sonraki hadisin izahı bölümünde vereceğim. İnşallah!!!