22- (SAHİBSİZ ARAZİDE
KAZILAN) KUYU'NUN HARİM'İ BABI
Harim.: Himayesi
gerekli olan her yere denilir. Evin harimi, evin hak ve menfaatleri için çevresindeki
yerlerden himaye edilmesi gerekli bölümdür. Mesela mevat yani sahibsiz bir
arazide inşa edilen evin giriş cebhesinde eve girip çıkmak için gerekli yer,
süpürülecek kar, çöp ve ateş külünün atılacağı yerler o evin harimidir. Bu
yerler ev sahibinin "tasarrufu ve himayesi altına girmiş olur. Başka bir
adam bu yerlerde tasarruf edemez. Kuyunun harimi de kuyu yarar ve hakları için
kuyu sahibinin himayesi altında tutulması gerekli olan kuyunun çevresidir. Bu
çevre ile ilgili bilgi bu babtaki hadislerin izahı bölümünde anlatılacaktır.
حدثنا
الوَلِيدُ
بْنُ عَمْرِو
بْنِ سُكَيْنٍ.
ثنا مُحَمَّد
بْنُ عبد
اللهِ بْنِ
المُثَنَّى. ح
وَ
حَدَّثَنَا
الحَسَنُ
بْنُ مُحَمَّد
بْنِ
الصَّبِّاحِ.ثنا
عَبْدُ
الوهَّابِ بْنُ
عَطَاءٍ ،
قَالا:ثنا
إِسْمَاعِيلُ
المَكِّيُّ،
عَنِ
الحَسَنِ،
عَن عَبْد
اللهِ بْنِ
مُغَفَّلٍ؛
أَنَّ
النَّبِيَّ
صلى الله عليه
وسلم قَالَ:
((مَنْ حَفَرَ
بِئراً
فَلَهُ
أَرْبَعُونَ
ذِرَاعَاً
عَطَناً
لَمَاشِيَتِه)).
في الزوائد:
مدار الحديث
في الإسنادين
على إسماعيل
بْنُ مسلم
المكيّ، تركه
يحيى القطان وابن
مهديّ وغيرهما.
Abdullah bin
Muğaffel (r.a.)'den rivayet edildiğine göre Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: «Kim (mevât —sahipsiz— bir arazide) bir kuyu kazarsa kendi
mâşiyesî (koyun, keçi, sığır ve deve sürüsü) için yatak olmak üzere (kuyu çevresinden)
kırk arşın(lık saha) onundur.»
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bu hadisin iki senedinin dönüm noktası ravi İsmail bin
Müslim el-Mekki üzerindedir. Yahya el-Kattan, İbn-! Mehdi ve başkaları bu
raviyi terketmişlerdir.
AÇIKLAMA: 2487