37- KÖLELER VE
KADINLAR, MÜSLÜMANLARIN REFAKATİNDE SAVAŞTA HAZIR BULUNURLAR, BABI
حدّثنا
عَلِيُّ بْنُ
مُحَمَّدٍ.
ثنا وَكِيْعٌ.
ثنا هِشَامُ
بْنُ سَعْدٍ،
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ زِيْدٍ
بْنِ
مُهَاجِرِ ابْنش
قَنْفُذٍ؛
قَالَ:
سَمِعْتُ
عُمَيْرِاً،
مَوْلَى آبِي
الَلَّحْمِ
((قَالَ
وَكِيْعٌ:
كَانَ لاَ
يَأْكُلُ
اللَّحْمَ))
قَالَ: غَزَوْتُ
مَعَ
مَوْلاَيَ،
يَوْمَ
خَيْبَرَ، وأَنَا
مَمْلُولٌ.
فَلَمْ
يَقْسِمْ لِي
مِنَ
الغَنِيْمَةِ.
وِأَعْطِيتُ،
مِنْ خُرْثِيِّ
الْمُتَاعِ،
سَيْفاَ،
وَكُنْتُ
أَجُرُّهُ
إِذَا
تَقَلَّدْتُهُ.
Abi'l-Lahm'ın
âzadlı kölesi Umeyr (r.a.)'dan: Şöyle demiştir: Ben köle iken efendimle beraber
Hayber savaşına katıldım. Fakat ganimetten benim için sehim verilmedi de bana
eşyanın en adîlerinden bir kılıç verildi. Ben o kılıcı kuşandığım zaman
(boyumun kısalığından veya yaşımın küçüklüğünden) kılıcı yerde sürüklüyor dum.
(Râvî Vekî demiş
ki; Umeyr'in efendisi et yemez —olduğu için ona Âbi'l-Lahm künyesi verilmiş
idi.)
AÇIKLAMA: Bu hadisi Tirmizi ve Ebu Davud da rivayet etmişlerdir. Hadiste geçen
"Hursiyy" eskimiş eveşyası, eski kab kacak manasınadır. Bu gibi eşya
ganimet malının en adisi sayılır. Bu hadis, savaşa katılan köle için hür
gaziler gibi sehim verilmeyeceğine, ancak sehimden az bir şey verilmesinin
meşruluğuna delalet eder. Ebu Hanife, Şafii ve alimlerin cumhılru bu
görüştedir. Malik'e göre köleye sehim verilmeyeceği gibi başka bir şey de
verilmeyecek. El-Hasan, İbn-i Sirin, Nehai ve el-Hakem ise:. Köle düşmanla
çarpıştığı takdirde hür mücahidler gibi kendisi için de normal sehim verilecek,
demişlerdir. Alimlerin bu görüşlerini Nevevi 'den naklen verdim.
Umeyr (r.a.)'ın
kuşandığı kılıcı yerde sürüklemesinin sebebi; ya kendisinin yaşça küçük olması
veya kısa boylu olması idi. Bu iki ihtimal Avnü'I-Mabiid yazarı tarafından
belirtilmektedir. Tercemede bu durumu parantez içinde belirttim.
Umeyr (r.a.)'ın
hal tercemesi 2297. hadis bölümünde geçti.