DEVAM: 40- ALLAH'A
İSYAN HUSUSUNDA (HiÇBİRYARATIĞA) iTAAT ETMEK YOKTUR, BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ رُمْحٍ.
أنا اللَّيْثُ
بْنُ سَعْدٍ
عَنْ
عُبَيْدِ
اللهِ بْنِ عُمَرَ،
عَنْ
نَافِعٍ،
عَنِ ابْنِ
عُمَرَ. وح
وَحَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ الصَّبَّاحِ
وَسُوَيْدُ
بْنُ
سَعِيدٍ؛ قَالاَ:
حدّثنا
عَبْدُ اللهِ
بْنُ رَجَاءٍ
الْمَكِّيُّ
عَنْ
عُبَيْدِ
اللهِ عَنْ
نَافِع، عَنِ
ابْنِ
عُمَرَ؛
أَنَّ رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم قَالَ
((عَلىَ الْمَرْءِ
الْمُسْلِمِ
الطَّاعَةُ
فِيمَا
أَحَبَّ أَوْ
كَرِهَ. إِلاَّ
أَنْ
يُؤْمَرَ
بِمَعْصِيَةٍ.
فَإِذَا أُمِرَ
بِمَعْصِيَةٍ،
فلا سَمْعَ
وَلاَطَاَعةَ)).
(Abdullah) bin
Ömer (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: « Müslüman kişinin bir günah işlemekle emrolunması
durumu dışında hoşlandığı veya hoşlanmadığı hususlarda (müslüman âmirlerinin
emirlerine) itaat etmesi vâcibtir. Bir günah işlemekle emrolunduğu zaman
(hiçbir âmiri) dinlemek ve itaat etmek yoktur.»
AÇIKLAMA: Ebu Said (r.a.)'ın hadisi Zevaid nevi ndendir ve senedi sahihtir. İbn-i
Ömer (r.a.)'ın hadisi Buhari, Müslim, Tirmizi ve Ebu Davud tarafından da
rivayet edilmiştir
Birinci hadiste
geçen "Duabet" şaka etmek ve oynamak manasınadır. Burada şaka etmek
mfması kasdedilmiştir. Buhari,
Nesai bu
hadisin benze (r.a.)'den rivayet Müslim. Ebu Davud ve rini Ali bin Ebi Talib
etmişlerdir.
Hattabi: Bu
hadis, Ülü'I-Emr, Yani devlet yetkililerinin emirlerine itaat etme vacibliğinin
ancak dinen maruf, yani meşru işlere mahsus olduğuna delalet eder. Mesela
savaşa çağrı, dinen ibadet ve tılat sayılan hizmetler ve kamu yararına olan
işler gibi. Fakat öldürülmesi haram olan insanları öldürmek gibi meşru
sayılmayan görev ve hizmet için verilen emirlere itaat edilmeyecek, demiştir.
Şu halde
Ülü'l-Emr'e itaat etmek hususunda gelen genel hadisler meşru emirler manasına
yorumlanır. Sünenimizin 2859 - 2862 nolu hadisler devlet yetkililerinin
emirlerine itaat etmeyi emreder ve bu hadislerde verilen emirlerin meşru olup
olmadığına dair bir kayıt yok ise de bu babta rivayet edilen hadisler ve
benzeri hadisler verilen emirlerin dinen meşru görev ve hizmetlere mahsus
olduğunu bildirirler. Diğer hadisler de buna uygun bir tarzda yorumlanır.