DEVAM: 29- KA'BE'NİN
ETRAFıNDA REMEL (HAFİFÇE KOŞMAK SURETİYLE TAVAF ETMEK HÜKMÜNÜN BEYANI) BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ يَحْيَى.
حدّثنا عَبْدُ
الرَّزَّاقِ.
أَنْبَأَنَا
مَعْمَرٌ عَنْ
أَبِي
خَيْثَمٍ،
عَنْ أَبي
الطُّفَيْلِ،
عَنِ ابْنِ
عَبَّاسٍ:
قَالَ: قَالَ:
النَّبِيُّ
صلى الله عليه
وسلم
لأَصْحَابِهِ،
حِينَ
أَرَادُوا
دُخُولَ مَكَّةَ،
فِي
عُمْرَتِهِ
بَعْدَ
الْحُدَيْبَيِةِ
((إِنَّ
قَوْمَكُمْ
غَداً
سَيَرَوْنَكُوْ.
فَلَيَرَوُنَّكُمْ
جُلْداً)).
فَلَمَّا دَخَلُوا
الْمَسْجِدَ
اسْتَلَمُوا
الرُّكْنَ
وَرَمَلُوا.
وَالنَّبِيُّ
صلى الله عليه
وسلم
مَعَهُمْ.
حَتَّى إِذَا
بَلَغُوا الرُّكْنَ
الْيَمَانِيَّ
مَشَوْا
إِلَى الرُّكْنِ
الأَسْوَدِ.
ثُمَّ
رَمَلُوا
حَتَّى بَلَغُوا
الرُّكْنَ
الْيَمَانِيَّ.
ثُمَّ مَشَوْا
إِلَى الرُّكْنِ
الأَسْوَدِ.
فَفَعَل ضلِك
ثَلاَثَ
مَرَّاتٍ،
ثُمَّ مَشَى
الأَرْبَعَ.
(Abdullah) bin Abbâs (r.a.)'dan; Şöyle demiştir: Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Hudeybiye
(andlaşmasın)dan sonra umre (yolculuğu esna)sında ashabına Mekke'ye girmek
istedikleri zaman: Sizin kavminiz (yâni Mekke müşrikleri) şüphesiz yarın
(Mekke'de) sizi göreceklerdir. Onlar sizleri güçlü, şiddetli görsünler,
buyurdu.
Sonra Resül-i
Ekrem (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile ashabı Mescid-i Haram'a girdikleri
zaman Hacer-i Esved'i istilâm ettiler ve (tavafta) hızlı yürüdüler. Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) de onlarla
beraber idi. Nihayet Rükn-i Yemânî'ye ulaştıkları zaman (hızlı yürümeyi bırakıp
oradan Hacer-i Esved'in bulunduğu) siyah köşeye kadar normal yürüdüler. Sonra
(Hacer-i Esved köşesinden) Rürkn-i Yemânî'ye ulaşıncaya kadar hızlı yürüdüler.
Oradan Hacer-i Esved köşesine kadar normal yürüdüler. Resûl-i Ekrem (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) üç defa (yâni tavafın üç turunda) böyle yaptı. Sonra (kalan)
dört turda normal yürüdü.
AÇIKLAMA: Bu hadisin birer benzerini Buhari. Müslim, Ebu Davud ve Ahmed de rivayet
etmişlerdir.
Hudeybiye
seferi hicretin 6. yılı olmuştu. Siyer kitabIarında anlatıldığı gibi Resül-i
Ekrem (s.a.v.) tarafından düzenlenen bu sefer savaş için değil, sırf bir umre
ibadetinin ifası ve Ka'be-i Muazzama'nın ziyareti içindi. Fakat Mekke
müşrikleri bu ibadetin ifasına karşı çıktılar. Mekke'ye bir konak mesafede
bulunan Hudeybiye köyünde konaklanan Resül-i Ekrem (s.a.v.) ile Mekke
müşrikleri arasında burada akdedilen bir andlaşma gereğince müslümanlar
kurbanlarını bu köyde kesip Medine-i Münevvere'ye döndüler ve ertesi yıl
umre'ye gittiler. Bu umre'ye "Umretü'l-Kaza" ismi verilir.
Mekke'den
Medine-i Münevvere'ye hicret eden müslümanlar Medine-i Münevvere'nin havasına
intibak edemedikleri ve bir çoğu Medine hummasına yakalandığı için zayıf
düşmüşlerdi. Mekke müşrikleri de bu durumu biliyorlardı. Umre için müslümanlar
Mekke'ye girecekleri sıralarda Mekke müşrikleri: Medine hummasıyla zayıf düşen
bir kavim size gelecek, diye kendi aralarında ettikleri konuşmayı Allah Teala
Resül-i Ekrem (s.a.v.)'e bildirdi. Bunun üzerine Resul-i Ekrem (s.a.v.)
Mekke'ye girileceği esnada sahabilerine, hadiste anılan talimatı verdi. Bazı
rivayetlerde belirtildiği gibi ta vafın ilk üç turunda Hacer-i Esved'den Rükn-i
Yemani'ye kadar hızlı yürünmeyi ve Rükn-i Yemani'den Hacer-i Esved'e kadar
normal yürünmeyi Resül-i Ekrem (s.a.v.) emretmiştir. Ashab-i Kiram da bu
talimat gereğince bu şekilde tavaf edince onları seyreden Mekke müşrikleri;
Şunlar bizlerden daha kuvvetli ve zindedir. demeye başladılar.
Müslümanlar
Ka'be-i Muazzama'yı tavaf ederken Mekke müşrikleri Hicr-i İsmail karşısında
durup onları seyrediyorlardı. Bu nedenle Hacer-i Esved'in bulundUğu köşeden
Rükn-İ Yemani'ye kadar olan bölge müşriklerce görüıüyordu. Fakat Rükn-İ Yemani
ile Hacer-i Esved'in bulundUğU köşe arasında kalan bölgeyi müşrikler
göremiyorlardı. Bu nedenle müşriklerce görülen bölgede hızlı yürünmek ve
onlarca görülmeyen bölgede, normal yürünmek emri verilmişti. Bu durum Ebu
Davud'un İbn-i Abbas (r.a.)'den olan bir rivayetinde belirtilmiştir;
HADISİN FIKIH
YÖNÜ:
1. Umre
tavafının ilk üç turunda Hacer-i Esved'den Rükn-İ Yemani'ye kadar hızlı
yürünmek sünnettir. Rükn-İ Yemani'den Hacer-i Esved'e kadar ise normal yürümek
sünnettir.
Bundan önceki
hadislerin izahı bölümünde belirttiğim gibi bu hadis, hicretin 7. yılı ifa
edilen umre ibc'tdeti esnasında buyurulmuştur. Bundan önceki 2950 ve 2951.
hadisler ise hicretin 10. yılı ifa edilen Veda haccındaki uygulamaya aittir. Bu
nedenle son uygulama ilk uygulamayı neshetmiştir. Yani hızlı yürünecek turlarda
Hacer-i Esved'den yalnız Rükn-i Yemani'ye kadar değil, tekrar Hacer-i Esved'e
varılıncaya kadar hızlı yürümek sünnettir'.
2. Tavaiın son dört
turunda normal yürümek sünnettir.
3. Düşmana
karşı kuvvetli, zinde ve cesur görünmek meşnldur.