30- (TAVAFTA) İZTİBA
BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ يَحْيَى.
حدّثنا مُحَمَّدُ
بْنُ يُوسُفَ
وَقَبِيصَةُ
قَالاَ: حدّثنا
سُفْيَانُ
عَنِ ابْنِ
جُرَيْجٍ،
عَنْ عَبْدِ
الْحَمِيدِ،
عَنْ ابْنِ
يَعْلَي بْنِ
أُمَيَّةَ،
عَنْ أَبِيهِ
يَعْلَي؛
أَنَّ النَّبِيَّ
صلى الله عليه
وسلم طَافَ
مُضْطَبِعاً. قَالَ
قَبِيصَةُ:
وَعَلَيْهِ
بُرْدٌ.
Ya'Iâ (bin Ümeyye
et-Temîmî) (r.a.)'den; Şöyle demiştir: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
ıztıbâ'lı olarak tavaf etti.
AÇIKLAMA: Bu hadisi Tirmizi, Ebu Davud, Darimi, Ahmed ve
Beyhaki de rivayet etmişlerdir. Bazı rivayetlerde hırkanın renginin yeşilolduğu
belirtilmiştir. Iztıba'ın hikmeti ise ihramlı kimsenin güçlü görünmesi ve hızlı
yürümesinin kolaylaştınlmasıdır.
HADİSİN FIKIH YÖNÜ:
İhramlı erkeğin
tavafın bütün turlarında ıztıba etmesi müstehabtır. Iztıba, Hanefiler, Şafii,
Ahmed ve Cumhura göre sünnettir. Iztıba'ın hangi nevi tavaflarda sünnet olduğu
noktasında ihtilaf vardır. Şöyle ki:
Hanefi ve Şafii
mezhebIerine göre umre tavafında ve haccın remel, yani hızlı yürümenin meşru
olduğu tavaflarında ıztıba etmek sünnettir. Bu da kudum tavafıdır. Bir de kudum
tavafından sonra Safa ile Merve arasında sa'y yapılmamış ise ifada, yani rükün
olan tavafta da ıztıba etmek sünnettir.
Hanbeli
mezhebine göre ıztıba işi kudum tavafına malısustur.
Malik'e göre
ise iztıba müstehab değildir.
Kadınlar için
ıztıba, alimlerin ittifakı ile meşru değildir. Çünkü kadınlar vücudlarını
örtmekle mükelleftirler.
Müellifimiz'e
bu hadisi rivayet eden Muhammed bin Yahya bunu Muhammed bin Yusuf ile Kabisa
isimli iki şeyhinden rivayet etmiştir. Kabisa'nın rivayetinde; "O'nun
üstünde bir hırka bulunduğu halde" ilavesi bu-
lunur. Şu halde
Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in ihram parçalarından birisi hırka idi. Bilindiği gibi
hırka gibi dikişli bir elbiseyi normal şekilde giymek ihramlı kimse için
yasaktır. Ama bu elbiseyi normal giymeyip ihram biçiminde sarılmak ca'izdir.