DEVAM: 26- KABAK
(YEMEĞİ HAKKINDA GELEN HADİSLER) BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. حدّثنا
وَكِيعٌ عَنْ
إِسْمَاعِيلَ
بْنِ أبُو
خَالِدٍ،
عَنْ حَكِيمِ
بْنِ
جَابِرٍ، عَنْ
أَبِيهِ؛
قَالَ:
دَخَلْتُ
عَلَى
النَّبِيِّ
صلى الله عليه
وسلم فِي
بَيْتِهِ،
وَعِنْدَهُ
هذِهِ الدُّبَّاءُ.
فَقُلْتُ:
أَيُّ شَيْءٍ
هذَا؟ قَالَ: ((هذَا
الْقَرْعُ.
هُوَ
الدُّبَّاءُ.
نُكْثِرُ
بِهِ
طَعَامَنَا)).
في الزوائد:
هذا إسناد
صحيح، رجاله
ثقات.
Câbir (bin Târik)
(r.a.)'den; Şöyle demiştir: Ben, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in evinde
yanına girdim. O'nun yanında şu kabaktan vardı. Ben: Bu nedir? diye sordum. O:
Bu kabaktır. Biz bununla yemeğimizi çoğaltırız, buyurdu.
Zevaid de: Bu
hadis’in isnadı sahih, ravileri sikadır, deniyor.
AÇIKLAMA: Enes (r.a.)'ın ilk hadisini Buhari de rivAyet etmiştir. İkinci hadis ise
notta belirtildiği gibi benzer sözlerle Kütüb-i Sitte'nin kalanlarında da
rivayet olunmuştur.
Üçüncü hadise
gelince, Zevaid yazarının notuna göre Zevaid nevindendir. Fakat el-Hafız.
el-Fetih'te bu hadisin Tirmizi , Nesai ve İbn-i Mace tarafından ri'vayet
edildiğini bildirmiştir. Miftahü'l-Hace yazarı da ayni şeyi söylemiştir. Bu
itibarla ZevAid nevinden sayılmaması gerekir.
BU HADISLERDEN
ÇIKAN HÜKÜMLER:
1. Resül-i
Ekrem (s.a.v.) kabak yemegını severdi. Ümmeti de sevmelidir. Resül-i Ekrem
(s.a.v.)'in sevdiği diğer şeyleri sevmek de birer ibadettir.
2. Davete
icabet etmek meşrüdur. Davete icabet bazı ilim adamlarına göre vacib, bir
kısmına göre sünnet, diğer bazılarına göre ise mendubtur.
3. Resül-i
Ekrem (s.a.v.), bir tirid yemegı dAvetine icabet etmekle yüksek tevazuunü örnek
olarak göstermiştir. Ümmeti de ayni tevazuu göstermelidir.
4. Davet eden
kişi kendi gücüne göre ikramda bulunur. Gücünün dışında bir yükün altına
girmemelidir .
5. Hediyeleşmek
müstehabtır. Hediye edilen şeyden başka kimseler yararlandırılmalıdır.
6. Kişi, rızası
ve hoşnutluğu olduğuna kanaat ettiği bir kimsenin evine yemek zamanı davetsiz
olarak gidebilir.
Enes (r.a.)'ın tiriddeki
kabak parçalarını toplayıp Resul-i Ekrem (s.a.v.) tarafına kaydırması
meselesine gelince, bu durum iki şekilde izah edilebilir: Muhtemelen Enes,
tirid çanağının Resul-i Ekrem (s.a.v.) tarafında olan kenardaki kabak
parçalarını toplayıp sunmaya çalışmıştır. Çünkü herkesin önüne en yakın
taraftan yemesi ve arkadaşının önüne elini uzatmaması yemek adabındandır.
İkinci ihtimal Enes, tirid çanağının her tarafından kabak parçalarını toplamış
olabilir. Başkasının önüne el uzatmamanın ve onun önünden yememenin sebebi
sofradakileri tiksindirmemektir. Bu durum Resul-i Ekrem (s.a.v.) için
düşünülemez. Herkes onun artığıID yemekten bilakis zevk ve şeref duyar. Durum
bu olunca Enes' in çanağın herhangi bir tarafında bulunan kabak parçalarını
toplayıp O'na takdim etmesi kimseyi tiksindirmemiş, bilakis şereflendirmiş ve
hoşnut etmiştir.,
Cabir bin Tarık
(r.a.) sahabidir. Ravisi oğlu Hakim'dir. Hadisini Nesai ve İbn-i Mace rivayet
etmişler, Tirmizi de eş-Şemaii'de rivayet etmiştir.