DEVAM: 25- AVUÇLARLA SU
İÇMEK VE (BARDAK GİBİ BİR KAB'A VEYA AVUCA ALıNMAKSIZIN) DUDAKLARI BATIRMAK
SURETİYLE SU İÇMEK BABI
حدّثنا
وَاصِلُ بْنُ
عَبْدِ
الأَعْلَى.
حدّثنا ابْنُ
فُضَيْلٍ
عَنْ لَيْثٍ،
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ
عَامِرٍ،
عَنِ ابْنِ عُمَرَ؛
قَالَ:
مَرَرْنَا
عَلَى
بِرْكَةٍ. فَجَعَلْنَا
نَكْرَعُ
فِيهَا.
فَقَالَ
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم: ((لاَ
تَكْرَعُوا.
وَلكِنِ
اغْسِلُوا أَيْدِيَكُمْ،
ثُمَّ
اشْرَبُوا
فِيهَا. فَإِنَّهُ
لَيْسَ
إِنَاءٌ أَطْيَبَ
مِنَ
الْيَدِ)).
İbn-i Ömer
(r.a.)'dzn; Şöyle demiştir: Biz (bir yolculuk esnasında) bir havuza uğradık da
ondan (kabsız ve avuçsuz) dudaklarımızla su içmeye başladık. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): «(Kabsız ve avuçlamaksızın)
dudaklarınızla içmeyiniz. Lakin ellerinizi (iyice) yıkayınız. Sonra
avuçlarınızdan içiniz. Çünkü elden daha iyi bir kab yoktur» buyurdu.
AÇIKLAMA: Bu babın ilk hadisi Zevaid nevindendir. İkinci hadis Buhari ve Ebu Davud
tarafından da rivAyet edilmiştir. Son hadisin Kütüb-i Sitte'n4ı hangisinde
rivayet edildiğini tesbit edemedim.
Hadislerde
geçen bazı kelimeleri açıklayayım: Eküfr: Keff'in çoğuludur, avuçlar
manasI.?adır.
Ker':
Hayvanların su içmesi gibi kabsız ve avuçlamaksızın doğ-
rudan dOğruya
ağızla su içmektir.
Şenn: Deriden
mamul eski tulum manasınadır. Ariş: Gölgelikı çardak ve çerkes manasınadır.
Birke: Havuz, demektir.
Birinci hadisin
sened durumu notta belirtildi. Tekrar anlatmaya gerek yoktur. Bu hadiste,
Allah'ın gazabına uğradığı bildirilen kavimden maksad yahüdiler olabilir. Sindi
bu görüştedir. Onun anlattığına göre ed-Dümeyri. bununla maymün şekline
meshedilen kavmin kasdedildiği görüşünü benimsemiştir.
Bu hadisin
sonunda İsa (a.s.)'a ait ...........ifadesi, bir cümleden ibaret olabilir. Bu
takdirde manası şöyle olur: "Dünya. ile beraber buna öf.''
Söz konusu üade
iki cümle olabilir. Bu takdirde manası şöyle ahır: "ör. Bu (yani bardak)
dünya ile beraberdir." Yani bardak dünyayı seven kimselerin kullandığı
kabtır."
BU HADİSTEN
ÇIKAN HÜKÜMLER:
1. Yüzü koyun
yatarak hayvanlar gibi ağızla.. yani bardaksız su içmek mekruhtur.
2. Yüzü koyun
yatmadan da hayvanlar gibi dOğrudan doğruya dudakla su içmek mekruhtur.
3. Tek bir
avuçla su içmek mekruhtur.
4. Gece üstü ve
ağzı örtülü olmayan bir kabtan su içmeden önce kontrol etmek gerekir. İyice
kontrol etmeden ondan su içmek mekruhtur.
5. Tevazu ve
alçak gönüllülük niyetiyle avuçlarla içmek sevabtır. Ancak ellerin gayet temiz
olması şarttır.
Şu noktayı da
belirteyim; hadisin zayıflığı yukarda belirtilmiştir. İkinci hadiste Resul-i
Ekrem (s.a.v.)'in beraberinde olduğu bildiriler.. zatın ismi verilmemiştir.
Avnü'l-Mabud yazarının beyanına göre el-Hafız, bu zatın Ebu Bekir (r.a.)
olduğunu söylemiştir.
Deriden mamul
eski tulum, suyu daha çok soğuttuğu için böyle bir tulumda gecelemiş suyun
bulunup bulunmadığı Resul-i Ekrem (s.a.v.) tarafından sorulmuştur. Keza
gecelenmiş su da aynı nedenle arzulanmıştır.
Sütün soğuk su
üzerine sağılması sebebi ise sağılan sütün sıcak olması ve soğuk su ile
serinletilmesidir.
Bu hadis, ker',
yani bardaksız ve avuçlamadan doğrudan doğruya hayvanlar gibi dudakla su
içmenin caizliğine delalet eder. Bu babın son hadisi ise bu tür içmenin
yasaklığına delalet eder.
El-Hafız bu
konu hakkında özetle şöyle der; İbn-i Omer (r.a.)'ın hadisi, yani bu babın son
hadisi bu tür su içmenin yasaklığına delalet eder. Fakat hadisin senedi
zayıftır. Şayet bu hadis sabit ise şöyle yorum yapılır: Bu yasaklama tenzihen
mekruhluk içindir. Cabir (r.a.)'ın anlattığı olay ise böyle içmenin caizliğini
açıklamak içindir. Ya da Cabir (r.a.)'ın anlattığı olay yasaklama hükmünden
önce cereyan etmiştir. Şöyle de söylenebilir: Yasaklama hükmü zaruret olmadığı
hallere aittir. Yani bir kab varken veya eller temiz olup avuçlarla içmek
mümkün Uren hayvanların içtiği gibi dudaklarla içmek caiz değildir. Böyle bir
imkan bulunmayınca dudaklarla da içilebilir.
Şöyle de
söylenebilir; İbn-i Omer (r.a.)'ın ilk hadisindeyüzü koyun yatarak dudaklarla
su içmek yasaklanmıştır. Eğer bu hadis sabit ise böylece yatarak içmek
yasaklanmış olur. Fakat yatmadan, yüksekçe bir yerde bulunan bir suyu
dudaklarla içmek ise yasak değildir.