23- VÜCUDU DAĞLAMAK
BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. حدّثنا
إِسْمَاعِيلُ
بْنُ
عُلَيَّةَ
عَنْ لَيْثٍ،
عَنْ
مُجَاهِدٍ،
عَنْ
عَقَّارِ بْنِ
الْمُغِيرَةِ،
عَنْ
أَبِيهِ،
عَنِ النَّبِيِّ
صلى الله عليه
وسلم قَالَ: ((مَنِ
اكْتَوَى
أَوِ
اسْتَرْقَى،
فَقَدْ
بَرِيءَ مِنَ
التَّوَكُّلِ)).
Akkar bin
el-Muğîre'nin babası (El-Muğîre bin Şu'be) (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre;
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: «Kim vücûdunu dağlatır
veya kendisine nefes edilmesini isterse (Allah'a) tevekkül etmekten sıyrılmış
olur.»
AÇIKLAMA: Bu hadisi Tirmizi. Ahmed. Hakim, Nesai ve Ahmed de rivayet etmişlerdir.
Sindi bu hadisin izahı böıümünde: Yani Allah'a tevekkül etmenin kemal ve
olgunluk derecesi ilaçları kullanmamayı gerektirir. Bu itibarla ilaçlara
başvuran kimse tevekkülün en üstün mertebesinden düşmüş olur, demiştir.
Tuhfe yazarı da
el-Münavi'den naklen şöyle der: Yani bir kimse Allah'a dayanmayıp da doğrudan
dOğruya dağlanmaktan veya nefes edilmekten şifa dileyerek bunlara dayanırsa
Allah'a tevekkül etmeyi bırakmış olur. Çünkü dağlanmayı ve nefes edilmeyi
bırakmak evla iken bunlara tevessül etmiş olur.
El-Hafız
İbnü'l-Esir el-Cezeri de en-Nihaye'de: Nefes edilmeyi isteyen kişi Allah'a
tevekkül etmemiştir'' mealindeki hadisten maksad şudur: Allah'ın ayetleri,
isimleri ve sıfatları dışında kalan ve ne olduğu belirsiz sözlerle nefes
edilmeyi isteyip de bunun mutlaka yararlı olduğuna inanan kimse nefes edilmeye
dayandığı için Allah'a tevekkül etmemiş olur, demiştir.
Bazı ilim
adamları da: Yani dağlanmayı gerektiren bir hastalık yok iken hastalanmamak
için vücudunu dağlatıp buna güvenen ve Allah'a dayanmayan kimse tevekkülden
sıyrılmış olur, demiştir. Nefes edilmekle ilgili cümle de kanımca böyle
yorumlanabilir.
Nefes edilmek
iki çeşittir: Şifa dileğiyle Allah'a siğınarak Kur'an ayetleri, Allah'ın isim
ve sıfatları ve anlamı malum duaları okumak suretiyle hastaya nefes edilmesi.
Bu nevi nefes etmek ve ettirmek caizdir. Ama ne olduğu belirsiz laflar, anlamı
bilinmeyen sözler ve yahudi düzmeleri gibi şeylerle nefes etmek veya ettirmek
nevi ise caiz değildir. Bu konu 33 ve onu takip eden bablarda ele alınacağından
burada geniş bilgi vermeye gerek yoktur.
Şifa niyetiyle
ve Allah'a dayanarak vücudu dağlamanın hükmüne gelince; bunun caizliğine
delalet eden hadisler bulunduğu gibi, yasaklığına delalet eden hadisler de
mevcuttur. Bu hadisi takip eden hadisler aynı konu hakkındadır. İlerde izah
edileceği üzere dağlamanın yasaklığına dair hadisler, mekruhluk ve
yapılmamasının daha iyi olacağı manasına yorumlanmıştır. Dağlanmanın caizliğine
delalet eden hadisler ise bunun gerekli görüldüğü hallere tahsis edilmek
suretiyle yorumlanmıştır .