DEVAM: 25- KIYAMET
ALAMETLERİ BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ
بَشَّارٍ،
وَمُحَمَّدُ
بْنُ
الْمُثَنَّى،
قَالاَ:
مُحَمَّدُ بْنُ
جَعْفَرٍ.
حدّثنا
شُعْبَةُ.
سَمِعْتُ قَتَادَةَ
يُحَدِّثُ
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ،
قَالَ: أَلاَ
أُحَدِّثُكُمْ
حَدِيِثاً
سَمِعْتُهُ
مِنْ رَسُولِ
اللهِ صلى الله
عليه وسلم لاَ
يُحَدِثُكُمْ
بِهِ أَحَدٌ بَعْدِي.
سَمْعُتُهُ
مِنْهِ
((إِنَّ مِنْ
أَشَراطِ
السَّاعَةِ
أَنْ
يُرْفَعَ
الْعِلْمُ،
وَيَظْهَرَ
الَجَهْلُ،
وَيَفْشَوَ
الزِّنَا،
وَيُشْرَبَ
الْخَمْرُ،
وَيَذْهَبَ
الرِّجَالُ وَيَبْقَى
النِّسَاءُ.
حَتَّى
يَكُونَ لِخَمْسِينَ
امْرَأَةً،
قَيِّمٌ
وَاحِدٌ)).؟
Enes bin Malik
(r.a.)'den; şöyle demiştir: Dikkat ediniz ben size Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
işittiğim öyle bir hadis rivayet edeceğim ki benden sonra hiç bir kimse onu
(Nebi s.a.v.'den işitmiş olarak) size rivayet etmeyecektir. Ben o hadisi
(bizzat) Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'den (kulağimla)
işittim: (Alimlerin ölmesi suretiyle) ilmin
kaldırılması, cehaletin ortaya çıkıp çoğalması, zina'nın yaygınlaşması, içkinin
(aleni olarak) içilmesi ve elli kadın'ın bir tek erkek bakanı olacak derecede
erkeklerin (sayısının azalıp) gitmesi ve kadınların (çoğunlukta) kalmasi şüphesiz kıyamet'in alametlerindendir.
Diğer tahric: Bu hadisi; Buhari,
Müslim, Tirmizi. Nesai ve Ahmed de rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Enes (r.a.)'ın;"Ben
o hadısi O'ndan (bizzat) işittim" sözü ilk
sözünün te'yid ve takviyesi mahiyetindedir. Müslim'in
rivayetinde bu cümle yerine; "o hadisi O'ndan işiten bir kimse"
cümlesi bulunur. Bu takdirde cümleden kasdedilen mama
şöyle olur: Benden sonra o hadisi O'ndan işitmiş olan hiç bir kimse size
rivayet etmeyecektir. Bu kaydın dikkate alınması gerekli olduğu için parantez
içi ifade ile buna işaret ettim.
el-Hafız, Enes (r.a.)'ın
böyle söylemesinin sebebi hakkında şu bilgiyi verir: Enes (r.a.) bu hadisi
Resul-i Ekrem (s.a.v.)'den işitmiş sahabilerden hiç
bir kimsenin hayatta kalmadığını bildiğinden dolayı böyle demiştir. Çünkü Enes
(r.a.) Basra'da vefat eden son sahabidir. Bu
konuşmayı Basra halkına hitaben yapmış olması kuvvetle muhtemeldir. Konuşmanın
sırf Basra halkına olmayıp umumi olması ihtimali de mevcuttur. Bu takdirde
herhalde bu konuşmayı ömrünün sonlarında yapmıştır. Çünkü o dönemde hayatta
kalan ve Resul-i Ekrem (s.a.v.)'den bizzat hadis işitmiş durumdaki sahabi sayısı pek azdı ve içlerinde bu hadisi Resul-i Ekrem
(s.a.v.)'den işitmiş bir kimse yoktu. Bu durum da muhtemeldir.
HADİS'İN MANASI:
Kıyametin alametlerinden sayıIan erkeklerin azalması ve kadınların çoğalması durumu
ile ilgili cümlenin izahı bölümünde Tuhfe yazarı şu
bilgiyi verir: Erkeklerin sayısının azalması ve kadın sayısının çoğunlukta
olması sebebi hakkında şöyle denilmiştir: Fitnelerin çoğalması sebebiyle
meydana gelecek savaşlar yüzünden erkeklerin bir kısmı öldürülecek ve böylece
sayısı azalacaktır.
Ebu Abdilmelik: Bu cümle
fetihlerin çoğalacağına bir işarettir. Fetihler dolayısıyla çok sayıda cariye
edinilecektir. Cümle, bir erkeğin çok sayıda cariye sahibi olacağına işaret eder,
demiştir. el-Hafız, Ebu Abdilmelik'in görüşünü ve yorumunu kabul etmeyerek: Hadisin
bazı rivayetlerinde erkeklerin sayısının azalacağı ve kadınların sayısının
çoğalacağı ifade edilmektedir. Bu itibarla cümlenin açık manası kadın ve erkek
sayısında görülecek bu farkın bir sebebe dayalı olmaksızın kıyamet
alametlerinden sayılmasıdır. Bu farklılık bir ilahi takdirle olur. Kıyamete
yakın zamanlarda doğan çoğunlukların çoğunluğu kız çocuklarından oluşur ve
doğan erkek çocuğu az mikdarda olur, demiştir.
Hadiste sayılan
şeylerin kıyamet alametleri olmasının hikmeti ve sebebi ile ilgili olarak Tuhfe yazarı şöyle der: Gerek dünya hayatının düzenli
olması ve gerekse ahiret hayatının kazanılması, başka
bir deyimle dünya ve ahiret mutluluğuna erişmek şu
beş şeyin korunmasına bağlıdır: Din, akıl, neseb -
soy, nefis ve mal. Dini ilimIerin kaldırılması ve din
bilginlerinin yokluğu dini ihlal eder. İçki aklı ihlal eder. Zina, nesebi ve
soyu bozar. Fitnelerin çoğalması can ve mal emniyetini giderir. Bu beş şeyin
bozulması dünyanın sonunun geldiğinin belirtisidir.