DEVAM: 20- AMEL (YANi
İBADET İŞiN)E ENDİŞE İLE TİTİZLİK GÖSTERMEK BABI
حدّثنا
عُثْمَانُ
بْنُ
إِسْمَاعِيلَ
بْنِ عَمْرَانَ
الدِّمَشْقِيُّ.
حدّثنا
الْوَلِيدُ
بْنُ
مُسْلٍمٍ.
حدّثنا
عَبْدُ
الرَّحْمنِ
ابْنُ
يَزِيدَ بْنِ
جَابِرٍ.
حَدَّثَنِي
أَبُو عَبْدِ
رَبٍّ؛ قَالَ:
سَمِعْتُ
مُعَاوِيَةَ
بْنَ أَبِي
سُفْيَانَ
يَقُولُ:
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم يَقُولُ: ((
إِنَّمَا
الأَعْمَالُ
كَالْوِعَاءِ،
إِذَا طَابَ
أسْفَلُهُ،
طَابَ
أَعْلاَهُ.
وَإِذَا فَسَدَ
أَسْفَلُهُ،
فَسَدَ
أَعْلاَهث)).
في الزوائد:
في إسناده
عثمان بن
إسماعيل، لم أر
من تلكم
فيه.وباقي
رجال الإسناد
موثقون.
Muaviye bin Ebî
Süfyan (r.a.)'dan; Şöyle demiştir:Ben.
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken işittim: Ameller
ancak kab (içinde bulunan madde) gibidir. En aşağısı (yani dibteki kısım)
güzelse en yukarısı (yâni üst kısmı) da güzel olur ve en aşağısı (yâni dibteki
kısım) bozulursa en üst kısmı da bozulur."
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedinde Osman bin İsmail bulunur, Ben bu ravi
hakkında konuşan kimseyi görmedim. Senedin kalan ravileri güvenilir zatlardır.
AÇIKLAMA: Camiü's-Sağir şerhinde el-Azizi: Amellerin. kab içindeki maddeye
benzetilmesinden maksad, herhangi bir şeyin. dışının içinin belirtisi ve aynası
olduğunu bildirmektir. Bu itibarla bir kimsenin içi iyi olursa dışı da iyi
olur, demiştir.
EI-Hafni de:
Bir kabta bal veya yağ gibi bir madde bulunduğunda, altı iyi olursa üstü de iyi
olur. Bunun aksine dibteki kısım bozuk olursa üste de sirayet eder ve üst kısmı
da bozulur. Kişinin amel ve davranışları da böyledir. Kişinin amel ve
hareketleri iyi olursa nurları bedenin dışına yansır ve dışını da iyileştirir.
Bunun aksine kişinin fiil ve hareketleri kötü olursa bunun izi bedenin dışına intikal
eder ve dış kısmı manen lekeleyip kirletir. Hadisten maksad şu da olabilir: İç
amel olan ihlas ve temiz niyet, dış ameli yani bedenle veya dille yapılan ameli
kabule layık hale getirmekle düzenlenmiş olur, islah etmiş olur. Hulasa ihlas,
amellerin makbul olmasına vesile olur. İhlasın zıddı olan riyakarlık ve
gösteriş de bir iç amel ve kalp işidir. Kişinin kalbindeki niyet riyakarlık.
yani bozuk olduğu zaman bu niyetle yapılan ibadet de bozuk sayılır. Şu halde iç
bozukluk dış bozukluğa sebep olur, demiştir ..