21- RİYA VE SUM'A BABI
Riya:
İbadet ve hayır işini halk görüp de sahibini övsünler diye açık ve aleni
yapmaktır. Süm'a da: İbadet ve hayır işini halk işitip de sahibini övsünler diye
aleni ve açık yapmaktır .. Bilindiği gibi ibadet ve her türlü hayırlı işler
sırf Allah rızası için yapıldığı takdirde İbAdet ve hayır sayılır. İnsanların
sevgi, saygı ve takdirini kazanmak gibi süfli ve basit gaye ile yapılan ibadet
ve hayırdan bir sevab beklenemez. Böyle bir maksadla yapılan ibadet ve hayır
makbul sayılmaz, bilakis sahibi için büyük bir günahtır, gizli şirktlr. Yani
dolaylı olarak Allah'a ortak koşmak sayılır. çünkü her türlü ibadet Allah
rızası ve sevgisi için yapılır. Riyakarlıkla yapılan ibadet, halkın rızası ve
sevgisi için yapılmış olur ve böylece halk AIlah'a ortak edilmiş olur.
حدّثنا
أَبُو
مَرْوَانَ
الْعُثَمَانِيُّ
. حدّثنا
عَبْدُ
الَعَزَيزِ
بْنُ أَبِي
حَازِمٍ عَنِ
الْعَلاءِ
بْنِ عَبْدِ
الرَّحْمنِ،
عَنْ أَبِيهِ
، عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ؛
أَنَّ رَسُول
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم قَالَ :
((قال
اللهُ عَزَّ
وَ جَلَّ:
أَنَا أَغْنَى
الشُّرَكَاءِ
عَنِ
الشِّرْكِ.
فَمَنْ عَمِلَ
لِي عَمَلاً
أَشْرَكَ
فِيهِ
غَيْرِي. فَأَنَا
مِنْهُ
بَرِيٌ.
وَهُوَ
لِلَّذِي أَشْرَكَ)).
في الزوائد:
إسناده صحيح.
رجاله ثقات.
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: Allah (Azze ve Celle) buyurdu ki: Ben ortak edinmekten
müstağniyim (yâni hiçbir varlığı zâtıma ortak etmeye ihtiyacım yoktur). Artık
kim benden başkasını bana ortak ettiği bir İbadeti - hayrı benim için işlerse
benim o ibadet - hayır ile ilişkim yoktur ve o ibadet -hayır, (bana) ortak
ettiği kimseyedir.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedi sahih olup ravileri güvenilir zatlardır.
AÇIKLAMA: Zevaoid türünden olan bu hadisin kısmen benzerini Müslim, Zühd kitabının
beşinci babında rivayet etmiştir. Hadisin manası şöyledir: Allah Teala'nın
herhangi bir ortağa ihtiyacı yoktur. Bu itibarla kim bir ibadeti hem Allah
rızası hem de başkasının rızası için işlerse Allah o ibadeti kabul etmez ve
Zatına ortak koşulan, yani rızasının sağlanması düşünülen kimseye bırakır.
Bundan maksad şudur: Riyakarlıkla yapılan ibadet ve hayır geçersizdir,
batıldır. Hiç bir sevabı yoktur. Bilakis günah sayılır.