DEVAM: 37- ŞEFAAT
HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حدّثنا
إِسْمَاعِيلُ
بْنُ أَسَدٍ.
ثنا أَبُو
بَدْرٍ. ثنا
زِيَادُ بْنُ
خَيْثَمَةَ
عَنْ نُعَيْمِ
بْنِ أَبِي
هِنْدٍ، عَنْ
رِبْعِيِّ
بْنِ
حِرَاشٍ،
عَنْ أَبِي
مُوسى
الأَشْعَرِيِّ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم: ((خُيِّرْتُ
بَيْنَ
الشَّفَاعَةِ
وَبَيْنَ
أَنْ
يَدْخُلَ
نِصْفُ
أُمَّتِي
الْجَنَّةَ.
فَاخْتَرْتُ
الشَّفَاعَةَ.
لأَنَّهَا
أَعَمُّ
وَأَكْفَى.
أَتُرَوْنَهَا
لِلْمُتَّقِينَ؟
لاَ.
وَلكِنَّهَا
لِلْمُذْنِبِينَ،
الْخَطَّائِينَ
الْمُتَلَوِّثِينَ)).
في الزوائد:
إسناده صحيح
ورجاله ثقات.
Ebu Musa
el-Eş'ari (r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: Ben şefaat etmek ve (ya) ümmetimin yarısının
cennet'e girmesi arasında muhayyer (serbest) kılındım. Ben şefaat etmeyi
seçtim. Çünkü şefaat daha umumî ve daha çok yeterlidir. Siz bu şefaatimi takva
sahibi (yani Allah'tan korkup kulluk görevlerini yerine getiren ve yasaklardan
sakınan) mu'minler için mi sanırsınız? Hayır (öyle sanmayınız). Ve lakin o
(şefaatim) günahkar, hatalı ve pis işlere karışan (müslüman) lar içindir.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedi sahih olup ravileri güvenilir zatlardır.
AÇIKLAMA: Alimler: Bu hadisteki şefaattan maksad, Allah'ın Resul-i Ekrem (s.a.v.)'e
vaad edip kabul edilmesi kesin olan ve ahiret gününe saklanan özel şefaattır,
demiştir. Tıybi: Yani cehenneme müstehak olanları kurtaracak olan şefaat, büyük
günah sahiplerine mahsustur, der.
Bu şefaat nevi
dışında çeşitli şefaatlar vardır. Mesela cennete giren mü'ıninlerin
makamlarının daha da yücelmesi için yapılan şefaat çeşidi ve mahşer halkının
bir an önce hesaba çekilmesi, daha fazla bekletilmemesi hakkındaki şefaat başka
bir çeşit sayılır.
Nevevi, Kadı
iyaz'dan naklen şu bilgiyi verir: Ehl-i Sünnet mezhebine göre şefaat işi aklen
mümkün olup dinen sabit ve gerçektir. Çünkü Allah Teala Taha süresinin 109.
ayetinde;
.... "o
gün Rahman'ın izin verdiklerinden başka hiç bir kimseye şefaat fayda
vermez" buyurur. Sebe' süresinin 33. ayeti de bunun gibidir. Daha buna
benzer ayetler ve toplamı tevatür sınırını bulan hadisler ahirette şefaatın hak
ve gerçek olduğunu isbatlar. Selef-i Salihin dediğimiz büyük eski alimlerimiz
ve onları takip eden diğer İslam alimleri ve Ehl-i Sünnet mezhebine mensup
bütün ilim adamları bu konu hakkında icma ve ittifak etmişlerdir. Sapık mezheb
sayılan Hariciler ile Mütezile mezhebine mensub bazı kimseler şefaatı inkar
etmişlerdir. Bunlara göre günahkar mu'minler ebedi olarak cehennemde
kalacaklar. Bir de onlar kafirler hakkında inen şu iki ayeti kendilerince delil
sayarlar: ...."Onlara (yini ahiret gününü inkar eden kafirlere)
şefaatçıların şefiatı fayda vermiyecektir. (Müddessir, 48)
"Zalimler
için (o gün) ne bir dost var, ne de sözü dinlenen bir şefaatçı vardır,"
(Gafir, 18) Oysa yukarda da belirttiğim gibi bu iki ayet kafirler hakkındadır
ve ikinci ayette geçen zulümden maksad küfürdür.
Bu sapık mezheb
mensupları şefaat hakkındaki hadisleri cennetlik olan mu'minlerin makamlarının
daha da yücelmesi yolunda yorumlamakta iseler de hadislerin açık ifadeleri bu
görüşü kesinlikle reddeder, mezhebIerinin batıl olduğunu gösterir ve cehenneme
müstehak olan mu'minlerin cehennemden kurtarılmasına mahsüs şefaat çeşidinin de
bulunduğunu ispatlar,
Bu babtaki
hadislerin bir kısmı da şefaatın bir bölümünün günahkar mu'minlere ait olduğuna
delalet eder.
Nevevi Tuhfe
yazarı ve başkalarının beyanına göre şefaat başlıca beş kısma ayrılır:
1- Nebimiz (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e özelolan şefaat: Bu mevkif (denilen hesap için
beklenilecek) yerin dehşetinden rahata kavuşup -ileride açıklaması geleceği
gibi- hesabın daha çabuk görülmesi için yapılacaktır.
2- Bazı
kimselerin hesapsız olarak cennete girmesi için yapılacak şefaat: Bu da aynı
şekilde bizim Nebimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) için variddir ve bunu
Müslim -Allah'ın rahmeti ona- zikretmiş bulunmaktadır.
3- Cehenneme
girmeleri gereken bir topluluk için yapılacak şefaat: Bunlar hakkında Nebimiz
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de yüce Allah'ın dilediği kimseler de şefaatçi
olacaktır. Yüce Allah'ın izniyle biraz sonra bunun yerine de dikkat çekeceğiz.
4- Cehenneme
girmiş günahkarlar hakkındaki şefaat (3/35): İşte bu hadisler bizim Nebimiz (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in, meleklerin ve onların mümin kardeşlerinin şefaatiyle
cehennemden çıkartılacaklarını ifade ederek gelmiş bulunmaktadır. Daha sonra
yüce Allah, hadiste de belirtildiği gibi la ilah e illaIlah dimm herkesi
cehennemden çıkaracak ve cehennemde kaHrlerden başka kimse kalmayacaktır.
5-
Cennetliklerin derecelerinin yükselmesi hususunda yapılacak şefaat: Bu tür
şefaati Mutezile de inkar etmez, aynı şekilde ilk haşrden sonraki şefaati de
inkar etmezler.