DEVAM: 38- CEHENNEM
ATEŞİNİN SIFATI BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. ثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ بِشْرٍ
عَنْ
مُحَمَّدِ بْنِ
عَمْرٍو،
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ،
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ؛
قَالَ: قَالَ رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم:
((يُؤْتَي
بِالْمَوْتِ
يَوْمَ
الْقِيَامَةِ.
فَيُوقِفْ
عَلَى
الصِّرَاطِ.
فَيُقَالُ،
يَا أَهْلَ
الْجَنَّةِ
فَيَطَّلِعُونَ
خَائِفِينَ
وَجِلِينَ
أضنْ
يُخْرَجُوا
مِنْ
مَكَانِهِمُ
الَّذِي هُمْ
فِيهِ. ثُمَّ
يُقَالُ: يَا
أَهْلَ النَّارِ!
فَيَطَّلِعُونَ
مُسْتَبِشرِينَ
فَرِحِينَ
أَنْ
يُخْرَجُوا
مِنْ
مَكَانِهِمْ
الّضذِي هُمْ
فِيهِ.
فَيُقَالُ:
هْلَ تَعْرِفُونَ
هذَا؟
قَالُوا:
نَعَمْ هذَا
الْمَوْتُ.
قَالَ،
فَيُؤْمَرُ
بِهِ
فَيُذْبَحُ
عَلَى
الصِّرَاطِ.
ثُمَّ
يُقَالُ
لِلْفَرِيقَيْنِ
كِلاَهُمَا:
خُلُودٌ
فِيمَا
تَجِدُونَ.
لاَمَوْتَ فِيهَا
أَبْداً)).
في الزوائد:
هذا إسناده
صحيح رجاله
ثقات. وقد أخرج
البخاريّ
بعضه من هذا
الوجه. وله
شاهد في
الصحيحين من
حديث أبي
سعيد.
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: Kıyamet günü ölüm (bir koç gibi) getirilip Sırat
(köprüsü) üstün" de durdurulur ve: Ey cennet halkı, diye çağırılırlar.
Cennettekiler (bu çağrı üzerine) içinde bulundukları yerden çıkarılacakları
endişe ve korkusu ile bakarlar. Sonra: Ey Cehennem halkı, denilir. Onlar da
içinde oldukları yer'den çıkarılacakları ümidiyle sevinç- ve ferahh bakarlar.
Daha sonra (Cennettekiler ile cehennemdekilere): Bunu tanır mısınız? diye
sorulur. Onlar da: Evet, bu ölümdür, derler, Resul-i Ekrem (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) buyurdu ki: Bunun üzerine emir verilerek ölüm. Sırat (köprüsü)
üstünde boğazlanıp kesilir ve sonra cennet halkı ile cehennem halkının her
ikisine de: İçinde bulunduğunuz halde devamlı kalıcılarsınız. Onda sonsuza dek
ölüm yoktur, denilir.
Not: Zevald'de
şöyle denilmiştir : Bunun senedi sahih olup r&vileri güvenilir zatlardır.
Buhari bunun bir kısmını bu biçimde rivayet etmiştir. Ayrıca Buhari ve
Müslim'de bulunan Ebu Sald (R.A.)'ın hadisi bunun için şahid durumundadır.
AÇIKLAMA: Notta işaret edilen Ebu Said (r.a.)'ın hadIsini Buhari Tefsir ve Rıkak
bölümlerinde, Müslim de Cennet kitabında rivayet etmişler. Ayrıca Tirmizi ve
Nesai de Tefsir bölümünde rivayet etmişlerdir. Buhari, İbni Ömer (r.a.)'dan da
bunun şahidi durumunda bir hadisi Rıkak bölümünde rivayet etmiştir.
Ölümün Sırat
köprüsü üstüne getirilip kesilmesi olayını belirten hadisteki ifade çeşitli
şekillerde yorumlanmıştır. Kütüb-i Sitte şerhleri de bu yonimlan etraflıca izah
etmişlerdir.
Tuhfe yazarı da
Tirmizi'nin şerhinde bu yorumların bir kısmını naklettikten sonra Kurtubi'nin
aşağıdaki yorumunu ve nihayet kendisinin tarafdar olduğu bir yorumu nakletmekle
yetineceğim: Kurtubi: Ölüm, haddı zatında bir cisim olmayıp manevi bir şeydir.
Manaların cisimlere dönüşmesi olağan bir şey değildir. Allah Teala amelierin
sevablarından bir takım cisimler yarattığı gibi bir koç yaratıp ona ölüm adını
verir ve gerek cennet halkının ve gerekse cehennem halkının kalbIerine şu
hususu yerleştirip kökleştirir: Ölüm adı verilen o koçun boğazlamp kesilmesi
cennet ve cehennemdeki kalışın ebedi olduğuna delalet eder, demiştir.
Başkası:
Allah'ın ölümden bir madde ve cesed yaratmasına hiç bir engel yoktur. (Yani
ölümü maddeleştirmesi mümkündür).. Bunun örnekleri de mevcuttur. Mesela Bakara
ve Al-i İmran isimli Kur'an-ı Kerim'in iki süresinin kıyamet günü iki bulut
parçası halinde geleceğine dair hadis, Müslim'de mevcuttur. Buna benzer başka
hadisler de vardır, demiştir.
Sindi de:
Bazıları demişler ki Sırat köprüsü üstünde kesilen ölüm öyle bir şeydir ki
kesildiği zaman Allah cennetliklerin ve cehennemliklerin kalbIerinde şu apaçık
bilgiyi yaratır: Artık sonsuza dek ölüm kesinlikle yoktur.
Eğer Allah
dilerse söz konusu ölümünkesimi olayı olmaksızın da bu kesin bilgiyi onların
kalbIerinde yaratır. ama O'nun, yaptığı hiç bir şeyden sorulmaz. Yoksa, ölümün
kesilmesi, ondan sonra artık ölümün olmaması bilgisini gerektirmez. Çünkü Allah
her şeye Kadirdir. Tüm ölüleri dirilttiği gibi faraza koç haline dönüştürülmüş
ve kesilmiş durumdaki ölümü de diriltmeye Kadirdir, diye bilgi verir.
Hülasa:
Hadisten çıkan sonuç şudur ki: mu'minler cennete, kafirler de cehenneme
girdikten sonra hadiste anılan olayla mu'minler cennette mutlu olarak,
kafirlerin de cehennemde azab içinde sonsuza. dek kalacaklarına ve artık ölüm
diye bir şeyir! söz konusu olmayacağına. kesin bilgi sahibi edileceklerdir.