FITRAT الفطرة :
|
1. Hilkat,
yaratılış. 2. İslamiyet'e
elverişli yaratılış. 3. Nebilerin sünneti. |
|
Her doğan çocuğun İslam fıtratı üzerine doğup sonradan
ana-babası tarafından Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapıldığını söyleyen hadis,
her çocuğun böyle olmadığı, bazılarının Müslüman kaldıkları gerekçesiyle
bazılarınca anlaşılamamıştır. Bunun cevabı şudur: Bu hadiste, inkarcılığın
doğan çocuğun zatî bir özelliği ve tabiatının gereği olmadığı ifade edilmekte,
bunun haricî bir sebeple gerçekleştiği belirtilmektedir. Çocuk bu haricî
sebepten kurtulursa hak üzere devam eder. Bu, hadiste geçen "fıtrat"
ifadesi konusundaki doğru anlayışı destekleyen bir yorumdur.
Fıtrat Nedir?
Selef (ilk dönem İslam Alimleri / Sahabe, tabiin ve
tebeu’t-tabiin) hadiste yer alan "fıtrat" kelimesinin yorumu
konusunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir.
En meşhur görüşe göre fıtrat, İslam'dır. İbn Abdilberr bu konuda
şöyle der: Selefin çoğunluğu tarafından bilinen görüş budur. Alimler
"Allah'ın insanları yarattığı fıtrata [Rum 30] ayetindeki fıtrat
sözcüğünün "İslam" anlamına geldiği konusunda icma etmiştir. Kurtubî
de el-Müfhim adlı eserinde bu görüşe meylederek şöyle demiştir: "Bunun
anlamı şudur: Allah insanların gözlerini ve kulaklarını görülen ve duyulan
şeyleri kabule elverişli yarattığı gibi, kalplerini de hakkı kabule elverişli
bir şekilde yaratmıştır. Kalpler bu kabul ve bu ehliyet üzere devam ettiği
sürece hakkı ve hak din olan İslam'ı İdrak eder. Hadisin devamı da bunu
göstermektedir: "Nitekim her hayvanın yavrusu organları tam olarak
doğar" Hayvanın yavrusu bu şekilde bırakılırsa kusurdan uzak olarak kalır.
Ancak insanlar örneğin hayvanın kulağını kesmek vb. tasarruflarda bulunarak
hayvanı asıl yaratıldığı şeklin dışına çıkarmaktadırlar. Bu, gerçek bir
benzetme olup, benzetmenin yönü açıkça anlaşılmaktadır. (İbn Hacer / Fethu’l-Bari)
KURTUBİ’DE:
Allah'ın Hilkatini Değiştirmenin Mahiyeti - Varlıkların Yaratılış Hikmetinden Başka Şekillerde
Değerlendirilmesi de Allah'ın Yarattıklarını Değiştirmektir (Nisa 119)
Kibirlenmek, Fıtrata da, Tabiata da, Kainata da
Aykırıdır (İsra 37-38)
Her insan kendi şekline göre hareket eder (İsra 84)
Rabbiniz herşeye hilkatıni verip sonra’da ona doğru
yolu gösterendir (Ta-Ha 47-50)
Adem’den sonra tüm insanlar çiftten yaratılıyor ve
çifttir, davarlar da (Şura 11)
Yaratılış itibariyle insanların Birbirlerine Eşitliği
(Hucurat 13)
İnsanı testi gibi ses veren kupkuru çamurdan yarattı.
Cinni de dumansız ateşten yarattı.
...... (Rahman 14-18)
İnsanın güzel surette yaratılması. (Teğabun 3)